Podrzecze (województwo małopolskie)
| Artykuł | 49°36′1″N 20°38′22″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°36'N, 20°39'E |
| - błąd | 2333 m |
| Odległość | 804 m |
| wieś | |
_-_centrum_wsi.jpg) Centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 305 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2010) | 558[1] |
| Strefa numeracyjna | 18 |
| Kod pocztowy | 33-386 |
| Tablice rejestracyjne | KNS |
| SIMC | 0461103 |
Położenie na mapie gminy Podegrodzie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Podegrodzie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
 49°36′01″N 20°38′22″E/49,600278 20,639444 | |
Podrzecze (dawniej Podrzycze; niem. Podritz lub Unterba(c)h[2]) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Podegrodzie.
Położenie
Podrzecze położone jest w dolinie Dunajca na skraju Kotliny Sądeckiej na wysokości 300 m n.p.m. Graniczy z: Brzezną, Chochorowicami, Swiniarskiem, Nowym Sączem i Starym Sączem. Zajmuje 2,54 km² (3,9% powierzchni gminy)[3]).
Toponimika nazwy
Najstarsza pisana forma Podrece nazwy pochodzi z 1280. Jan Długosz w "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" podaje nazwę: Podrzecze. Indeks miejscowości galicyjskich z końca XVIII w. przywołuje dwie nazwy: polską (zgodną z gwarą podegrodzką) – Podrzycze i niemiecką (świadczącą o niemieckim osadnictwie) – Podritz Colonia. Z czasów kolonizacji pochodzi jeszcze druga nazwa: Unterbah, właściwie Unterbach, od unter (pod) i Bach (potok, strumień), czyli obszar położony nad rzeką.
Historia
Pierwsza wzmianka o wsi znajduje się w akcie lokacyjnym klasztoru starosądeckiego, wydanego przez św. Kingę 6 lipca 1280.
W XIV w. i XV w. oprócz własności klasztornej, istniała też własność rycerska. Wieś duchowna, własność klasztoru klarysek w Starym Sączu, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego[4].
W XVII w. we wsi istniał folwark z młynem i karczmą należącą do klasztoru[5].
W XVIII w. cesarz Józef II przeprowadził akcję kolonizacyjną, w wyniku której osiedliło się tu kilka rodzin niemieckich.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie nowosądeckim.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii w Świniarsku. We wsi znajduje się jedyna w gminie Podegrodzie oczyszczalnia ścieków.
Demografia
Ludność według spisów powszechnych w 2009 według PESEL[6][7][8][9].
| Rok | 1900 | 1921 | 1931 | 2002 |
|---|---|---|---|---|
| Liczba | 66 | 73 | 80 | 110 |
| Zwierzęta | Konie | Bydło | Owce | Świnie |
|---|---|---|---|---|
| Liczba | 17 | 157 | – | 46 |
_-_kaplica.jpg)
_-_remiza_OSP.jpg)
Urodzeni w Podrzeczu
- Jakob Gerhardt (1889–1966) – pastor luterański;
Zabytki
- Kaplica św. Franciszka z Asyżu – kaplica mszalna, o cechach neogotyckich, wzniesiona w latach 1926–1927. Zbudowana z cegły, otynkowana, kryta blachą, zamknięta półkoliście. Na dachu czworoboczna wieżyczka z niską iglicą. Ołtarz barokowy, z obrotowym tabernakulum (z XIX w.). W retabulum obraz św. Franciszka z Asyżu. Wewnątrz znajduje się wiele rzeźb np.: Matki Boskiej z Dzieciątkiem, św. Józefa z Dzieciątkiem, św. Antoniego.
Edukacja
We wsi znajduje się filia Gminnego Ośrodka Kultury w Podegrodziu. Prowadzi również punkt biblioteczny. Prowadzone są: kółko plastyczne, kółko teatralne[10].
OSP Podrzecze
Historia
Jednostka OSP Podrzecze została założona w 1947 z inicjatywy Tomasza Łatki, Józefa Luberdy, Leopolda Pietrzaka, Jakuba Głuca, Stanisława Platy, Józefa Ruchały i Władysława Pędzicha. Początkowo straż miała swoją siedzibę w dawnej pożydowskiej karczmie. W 1956 przydzielono jednostce samochód bojowy Star-25 GM. W 1961 pozyskano drugi samochód Star-25 GBAM, który był już wyposażony w beczkę z wodą. W latach 1965–1972 wybudowano nową remizę. W 1998 przeprowadzono generalny remont remizy. W 2007 udało się zdobyć Stara-266[11].
Wyposażenie
Na wyposażeniu jednostki znajdują się: dwa samochody Star 266 GBAM i Volkswagen GLM, motopompę M8/8, radiotelefony, piłę do betonu, piłę łańcuchowa, dwa aparaty tlenowe, zestawy do sztucznego oddychania, środek pianotwórczy, zbiornik oraz inne podstawowe sprzęty ratownicze i gaśnicze.
Przypisy
- ↑ Liczba ludności w 2010 r. (pol.). [dostęp 2011-07-05].
- ↑ Nazwy w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego (pol.). [dostęp 2011-08-16].
- ↑ Powierzchnia Podrzecza (pol.). [dostęp 2011-02-04].
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103.
- ↑ Informacje na stronie UG Podegrodzie (pol.). [dostęp 2011-02-04].
- ↑ a b Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder. Bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, tom XII, "Galizien", Wien 1907
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom XII – Województwo Krakowskie i Śląsk Cieszyński, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
- ↑ Statystyka Polski, t. XXVI, Warszawa 1926, Główny Urząd Statystyczny
- ↑ Statystyka Polski seria C, z. 88 Warszawa 1938 Główny Urząd Statystyczny
- ↑ Informacje o filii (pol.). [dostęp 2011-02-04].
- ↑ Informacje o OSP Podrzecze (pol.). [dostęp 2011-02-04].
Bibliografia
- Zenon Piotr Szewczyk: O pochodzeniu nazw miejscowych Gminy Podegrodzie i okolic. Nowy Sącz: UG Podegrodzie, Biblioteka Gminna w Podegrodziu, 2009. ISBN 978-83-60822-59-3.
- Kościoły i kapliczki w Gminie Podegrodzie. Podegrodzie: UG Podegrodzie, GOK Podegrodzie, 2004.
- Podrzecze. W: Jan Pastuszczak: Gmina Podegrodzie. Jacek Kula, Jerzy Nieć, Krzysztof Bodziony (ilustracje); Stanisław Mendelowski (redakcja). Krosno: P.U.W. "Roksana" Sp. z.o.o., 2006, s. 40-41. ISBN 83-7343-126-8.
- Siedziba gminy: Podegrodzie
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: 13piotrek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Remiza OSP Podrzecze (województwo małopolskie)
Autor: 13piotrek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica św. Franciszka z Asyżu w Podrzeczu (województwo małopolskie)
Herb Gminy Podegrodzie
Autor: 13piotrek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Centrum wsi - Podrzecze (województwo małopolskie)