Pogoń Litewska (herb książęcy)

Pogoń Litewska
Ilustracja
Herb Pogoń Litewska
Typ herbuksiążęcy
Alternatywne nazwyPogonia I

Pogoń Litewska (Pogonia I[1]) – polski herb książęcy.

Opis herbu

Opis historyczny

Juliusz Ostrowski blazonuje herb następująco:

W polu czerwonem – na siwym koniu mąź zbrojny z mieczem w prawym ręku z tarczą o podwójnym krzyżu złotym na lewem ramieniu. Nad tarczą i płaszczem książęcym mitra.

Juliusz Ostrowski, Księga herbowa rodów polskich

Opis współczesny

Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco[a]:

Na tarczy o polu czerwonym, na koniu zbrojnym siwym jeździec w zbroi z mieczem w prawej dłoni wspiętej ku górze do zamachu, na tarczy niebieskiej jego na lewym ramieniu podwójny krzyż złoty.

Całość otacza płaszcz heraldyczny, podbity gronostajem.

Płaszcz zwieńcza mitra książęca.

Geneza

Herb przysługujący rodzinom pochodzącym od litewskich dynastów z rodu Gedymina[1].

Herbowni

Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)[2]. Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla[3] (7 nazwisk[4]). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Pogoń Litewska. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Pogoń Litewska[4]:

Zobacz też

Uwagi

  1. Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie.

Przypisy

  1. a b Ostrowski 1906 ↓, s. 271.
  2. Dzieje zasobu ↓, Linki zewnętrzne.
  3. Gajl 2007 ↓, Bibliografia.
  4. a b Gajl ↓, Linki zewnętrzne.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL COA Pogoń Litewska Książęca.svg
Autor: Ta grafika została stworzona za pomocą Adobe Photoshop przez Guccee (Guccee)., Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Pogoń Litewska
Herb Szablon.svg
Autor: Zirguezi, Licencja: CC0
Generic Coat of arm