Polska Organizacja Patriotyczna Młody Orzeł

Polska Organizacja Patriotyczna „Młody Orzeł” (P.O.P Młody Orzeł) – młodzieżowa organizacja konspiracyjna, założona pod koniec 1939 roku. Jej celem zasadniczym była walka z okupantem. Program polityczny ukierunkowany na współpracę z organizacjami ludowymi[1].

Historia

Pierwsze konspiracyjne zebranie miało miejsce 11 listopada 1939 roku. Nakreślono na nim plan działania zakładający realizację następujących zamierzeń:

  • opracowanie projektu statutu organizacji
  • ustalenie nazwy organizacji
  • przygotowanie listy osób, które mogą zostać zwerbowane do organizacji
  • gromadzenie broni i wszelkich materiałów wojskowych

W zebraniu tym brali udział m.in. Stanisław Oczkowicz, Franciszek Krawiec, Mieczysław Szaleniec.

26 grudnia 1939 miało miejsce oficjalne zawiązanie organizacji konspiracyjnej i złożenie przysięgi przez przyjętych członków. Dokonano na nim wyboru zarządu i Komendę Główną. Przysięga polegała na powtarzaniu kolejno przez wszystkich członków roty przysięgi za Komendantem Głównym P.O.P Młody Orzeł. Zapoznano się z projektem statutu organizacji.

Cel i zadania organizacji

Status organizacji został przyjęty 26 grudnia, określał następujące cele i zadania członków: Cel organizacji

  • Walka o wyzwolenie Polski z niewoli
  • Utrzymanie porządku na terenach organizacyjnych przed objęciem władzy państwowej

Zadania

  • Przygotowanie młodzieży polskiej do czynnej lub pomocniczej służby wojskowej
  • Podtrzymanie ducha patriotycznego wśród narodu polskiego
  • Obserwowanie zachowania się poszczególnych jednostek na terenie organizacyjnym i składanie informacji

Zgodnie z przyjętym statutem członkami organizacji mogą być Polacy o duchu patriotycznym w wieku od 17 do 28 lat włącznie[2], wyłącznie mogą należeć od 16 lat, jeżeli ich rozwój umysłowy i fizyczny odpowiada wymaganiom organizacji. VII punkt statutu tak określał obowiązki i prawa członka: Obowiązki

  • ścisłe wykonywanie rozkazów Komendy Głównej
  • nieograniczone poświęcenie dla spraw organizacyjnych
  • donoszenie wszelkich spostrzeżeń ważnych dla organizacji
  • podtrzymanie ducha polskości wśród rodaków
  • nie popieranie źródeł, które przynoszą wrogowi korzyści
  • należyte zachowanie się
  • niesienie pomocy słabym i biednym rodakom w miarę możliwości
  • uiszczanie opłaty miesięcznej członkowskiej - 1 zł

Prawa członka

  • korzystanie z wszelkich przywilejów wydanych przez Komendę Główną
  • sporządzenie oskarżenia na osobę szkodliwie działającą dla Ojczyzny[3]

Kolejne rozdziały zawierały określenie przypadku wykluczenia członka z organizacji (rozdział IX), podział administracyjny (X), określenie kompetencji członków zarządu organizacji (XIV, XV, XVI). Odnośnie do podziału administracyjnego przyjęto, że okręg organizacyjny (powiat) dzielić się będzie na pluton i drużynę. Drużynę stanowili członkowie z jednej wsi.

P.O.P Młody Orzeł w szybkim tempie zwiększyła swą liczebność. Komenda Główna postanowiła rozpocząć działalność propagandową wśród społeczeństwa ziemi miechowskiej. Udostępnione przez Mariana Lisa radio, służyło do nasłuchu wiadomości, które starano się upowszechniać. W początkowym okresie ulotki pisano ręcznie gdyż nie posiadano maszyny do pisania. Została ona zakupiona dopiero w późniejszym czasie. Pozwoliła na redagowanie ulotek i odezw. Działalność uwidaczniała za sprawą kolportowania odezw najczęściej przy kościołach oraz przy uczęszczanych drogach i ścieżkach.

Treść pierwszej ulotki Bracia Rodacy Niedługo nadejdzie dzień wyzwolenia. Nie załamujcie się i wytrwajcie! Barbarzyński okupant zostanie rozbity w strzępy gdy zgotujemy mu krwawy odwet. Organizujcie się i przeszkadzajcie Niemcom na każdym kroku. Niech żyje Niepodległa Polska! Precz z okupantem hitlerowskim! Polska Organizacja Patriotyczna

Na początku 1940 Józef Oczkowicz stworzył odezwę Młody Orzeł w formie piosenki:

  • Czuwaj, czuwaj Młody Orle,

Zbliża się czas wzloty. Wnet wylecisz w działań pole. Bądź gotów do lotu.

  • Pręż swe członki i ostrz szpony,

Do walki z ciemiężcą. Gdy ich przyjdzie użyć w walce, By wyjść z niej zwycięzcą.

  • Doczeka się naród Polski,

Doczeka się błogich dni. Gdy nasz Młody Orzeł wzleci, Odmłodniały w polskiej krwi.

  • Młody Orzeł odrodzony,

Lotem swoim zdziwi świat. I zakrąży ponad Polską, Jak za dawnych, dawnych lat.

Działalność P.O.P Młody Orzeł na początku koncentrowała się przede wszystkim na werbunku nowych członków oraz zdobywaniu broni. Broń była bowiem miernikiem siły i zdolności wykonania różnych działań bojowych.

Władze wybrane 26 grudnia

  • Komendant Główny - Stanisław Oczkowicz, ps. Lech
  • Komendant Główny ds. propagandy - Norbert Michta, ps. Wróbel
  • Zastępca ds. werbunku - Franciszek Krawiec, ps. Cygan
  • Sekretarz/skarbnik - Leon Kubiak, ps. Lew

Nazwa

Nazwę Polska Organizacja Patriotyczna zaproponował Franciszek Krawiec, przyjęta została jednomyślnie przez założycieli. Dla podkreślenia, że jest to organizacja młodzieżowa Stanisław Oczkowicz wniósł aby dodano określenie "Młody Orzeł".

Założyciele

Uczestnikami oficjalnego zebrania jakie miało miejsce 26 grudnia byli:

Wiek obecnych założycieli mieścił się w przedziale 16-18 lat. Zebranie to miało miejsce w domu Norberta Michty w Janowicach.

Przypisy

  1. ↑ Józef Oczkowicz, Wspomnienia, wydanie II, Miechów 2009.
  2. ↑ Józef Oczkowicz, Wspomnienia, wydanie II, Miechów 2009, str 52
  3. ↑ Część dokumentów założycielskich Młodego Orła znajduje się w Archiwum Akt Nowych w Warszawie, pozostała część przechowywana przez Stanisława Oczkowicz i Józefa Oczkowicz została przekazana Norbertowi Michcie, gdzie znajdują się obecnie w jego prywatnym nielegalnym posiadaniu.