Polyporus

Żagiew
Ilustracja
Żagiew guzowata (Polyporus tuberaster)
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwogrzyby
Typpodstawczaki
Klasapieczarniaki
Rządżagwiowce
Rodzinażagwiowate
Rodzajżagiew
Nazwa systematyczna
Polyporus P. Micheli ex Adans.
Fam. Pl. 2: 10 (1763)
Typ nomenklatoryczny

Polyporus tuberaster (Jacq. ex Pers.) Fr.

Żagiew wielogłowa

Polyporus P. Micheli ex Adans. (żagiew) – rodzaj grzybów należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae) jako jej typ nomenklatoryczny. W Polsce było 10 gatunków zaliczanych do tego rodzaju, jednak po weryfikacji przeprowadzonej na początku XXI wieku większość z nich przeniesiona została do innych rodzajów[1].

Charakterystyka

Organizmy saprotroficzne żyjące na drewnie, rzadziej pasożytnicze. Powodują tzw. białą zgniliznę drewna. Owocniki mięsiste do łykowato-elastycznych, z trzonem centralnym do bocznego, posiadają hymenofor rurkowy, chociaż przez wzgląd na to, że owocniki nie są w stanie obrastać przylegających przedmiotów, a warstwa rurek łatwo oddziela się od miąższu, uważa się je za spokrewnione z grzybami blaszkowymi. Kapelusze suche, filcowate do łuskowatych, od spodu z cienką warstwą rurek. Wysyp zarodników biały, nieamyloidalny. Zarodniki cylindryczno-zakrzywione do podłużnie eliptycznych, gładkie, bez pory rostkowej[2].

Systematyka

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum

Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Synonimy naukowe

Atroporus Ryvarden, Bresadolia Speg., Cerioporus Quél., Cyanosporus, Dendropolyporus (Pouzar) Jülich, Favolus Fr., Hexagonia Pollini, Lentus Lloyd ex Torrend, Leucoporus Quél., Melanopus Pat., Mycelithe Gasp., Petaloides Lloyd ex Torrend, Polyporellus P. Karst., Polyporus P. Micheli, Poria Adans., Poria P. Browne, Tuberaster Boccone[3].

Nazewnictwo polskie

Nazwę polską podał Marcin z Urzędowa, do piśmiennictwa mykologicznego włączona została przez F. Błońskiego w 1889 r. Rodzaj ten opisywany był też pod nazwami huba i horosz[4].

Uwagi taksonomiczne

Rodzaj Polyporus został po raz pierwszy wyodrębniony przez Piera Micheli w Nova Plantarum Genera z 1729 r., zaliczono wtedy do niego 11 gatunków. Zawarta tam diagnoza taksonomiczna nie jest jednak poprawna w kontekście Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Botanicznej ze względu na zbyt wczesną datę publikacji. eſt plantæ genus, et Suillus, ſed capitulo in binas partes, ut ille non dirimitur, ſcilicet pars inferior hujuſce capituli A, & a ſuperiore B non ſeparabilis, & non ex fiſtulis ſolutis compoſita, ſed inſtar cribri C, aut Apium favi D, dumtaxat perforata, in cujus foraminulorum ore reperiuntur floras, & in corumdem ſemina, quemadmodum in antecedenti genere monuimus[5].

Gatunki występujące w Polsce
  • Polyporus tuberaster (Jacq. ex Pers.) Fr. 1815 – żagiew guzowata
  • Polyporus umbellatus (Pers.) Fr. 1821 – żagiew wielogłowa

Nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum[5]. Nazwy polskie według checklist Władysława Wojewody[4].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2017-10-05].
  2. Ewald Gerhardt: Przewodnik GRZYBY. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2001, s. 224. ISBN 978-83-7404-724-1.
  3. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-04-15].
  4. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b Index Fungorum (gatunki) (ang.). [dostęp 2013-04-15].

Media użyte na tej stronie

2007-06-14 Polyporus umbellatus crop2.jpg
Autor: , Licencja: CC-BY-SA-3.0
Żagiew okółkowa
2009-05-12 Polyporus tuberaster (Jacq.) Fr 43277.jpg
Autor: This image was created by user amadej trnkoczy (amadej) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
Polyporus tuberaster (Jacq.) Fr.