Pomnik-mauzoleum Władysława Hibnera, Władysława Kniewskiego i Henryka Rutkowskiego
 Upamiętnienie w 1960 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | park im. Kniewskiego, Hibnera i Rutkowskiego (obecnie park Fosa i Stoki Cytadeli) |
| Projektant | |
| Materiał | |
| Data budowy | 1950 |
| Data odsłonięcia | 20 sierpnia 1950[1] |
| Data likwidacji | 2018 |
Pomnik-Mauzoleum Władysława Hibnera, Władysława Kniewskiego i Henryka Rutkowskiego – monument, który znajdował się przy północnym murze Cytadeli na terenie obecnego parku Fosa i Stoki Cytadeli w Warszawie.
Opis
Pomnik upamiętniał trzech komunistów, Władysława Hibnera, Władysława Kniewskiego i Henryka Rutkowskiego, którzy zostali rozstrzelani w tym miejscu 21 sierpnia 1925[2]. Z inicjatywą uczczenia ich pamięci w 25. rocznicę śmierci przez wybudowanie mauzoleum oraz urządzenie parku ich imienia wystąpił Komitet Wojewódzki KC PZPR[3]. Monument został zaprojektowany przez Zygmunta Stępińskiego i Kazimierza Marczewskiego[3]. Równocześnie powstał park im. Kniewskiego, Hibnera i Rutkowskiego (obecnie park Fosa i Stoki Cytadeli)[3].
Monument miał kształt sarkofagu z granitu przykrytego płytą z laurowym wieńcem[4]. Przypominał Mauzoleum Lenina w miniaturze[5]. Na przedniej ścianie sarkofagu umieszczono nazwiska rozstrzelanych[4]. W mur Cytadeli wmurowano dwie tablice o treści[4][6]:
Wieczna chwała bohaterom, którzy padli w walce
o Polskę socjalistyczną.
W tym miejscu
21 VIII 1925 roku
rozstrzelani zostali z rozkazu zbrodniczych rządów
burżuazji mężni żołnierze KPP i KZMP
Władysław Hibner
Władysław Kniewski
Henryk Rutkowski.
Monument został wzniesiony w ciągu 40 dni, do jego budowy zużyto 300 ton granitu i 1200 kg brązu[4]. Został odsłonięty 20 sierpnia 1950 w obecności premiera Józefa Cyrankiewicza, wicepremiera Hilarego Minca i innych członków Biura Politycznego KC PZPR[1].
Zdewastowane upamiętnienie przez długi czas pozostawało częściowo zachowane[7]. Zostało całkowicie rozebrane w 2018.
Przypisy
- ↑ a b Tomasz Pawłowski, Jarosław Zieliński: Żoliborz. Przewodnik historyczny. Warszawa: Rosner i Wspólnicy, 2008, s. 380–381. ISBN 978-83-60336-27-4.
- ↑ Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 142. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ a b c Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 150. ISBN 83-03-00447-6.
- ↑ a b c d Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 143. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ Jarosław Zieliński: Realizm socjalistyczny w Warszawie. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 413. ISBN 978-83-927791-3-1.
- ↑ Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 150, 152. ISBN 83-03-00447-6.
- ↑ Jarosław Zieliński: Realizm socjalistyczny w Warszawie. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 414. ISBN 978-83-927791-3-1.
Media użyte na tej stronie
Odsłonięcie pomnika-mauzoleum Władysława Hibnera, Władysława Kniewskiego i Henryka Rutkowskiego na stokach Cytadeli w Warszawie
Mauzoleum Władysława Kniewskiego, Władysława Hibnera i Henryka Rutkowskiego w Warszawie