Pomnik Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | plac Wolności |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość | 15 m |
| Data budowy | kwiecień 1970 – maj 1970 |
| Data odsłonięcia | 9 maja 1970(dts) |
| Ważniejsze przebudowy | 2011 |
Położenie na mapie Opola  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
 50°39′59,1″N 17°55′26,6″E/50,666417 17,924056 | |
Pomnik Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego (dawniej: pomnik Bojownikom o Wolność Śląska Opolskiego), potocznie: opolska Nike – pomnik w Opolu przy placu Wolności, autorstwa Jana Borowczaka, odsłonięty 9 maja 1970 roku. Przedstawia on Nike z rozpostartymi skrzydłami (symbolizującą zwycięstwo i wolność), stojącą na turze. Wysokość pomnika to 15 m, a jego masa wynosi ponad 400 Mg[1]. W mowie obiegowej pomnik zwany jest „babą na byku”, względnie „babą na krowie”. Odbywają się pod nim obchody świąt Pracy, Konstytucji 3 maja i Niepodległości.
Historia
Prace nad pomnikiem trwały od lat 60. XX wieku; jego projektantem był Jan Borowczak, a współpracownikami byli, między innymi, architekt Florian Jesionowski, odpowiedzialny za projekt otoczenia pomnika, i konstruktor Tadeusz Gruchała. Zgodnie z początkowym konceptem pomnik miał przedstawiać strzelającą z łuku w niebo kobietę – Nike – symbolizującą chwałę i zwycięstwo, na żubrze, symbolizującym siłę polskości, walkę, wytrwanie i upór.
Decyzję o budowie pomnika podjęto w 1970, dając wykonawcy – Opolskiemu Przedsiębiorstwu Budownictwa Przemysłowego – 28 dni na realizację. Technicznej pomocy przy realizacji udzielili pracownicy opolskiego oddziału Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego. Monument wykonano ze stali i betonu, a w późniejszym czasie pokryto go brązem[2][3]. Pod pomnikiem zlokalizowano pomieszczenie z półkami, na których miały być złożone urny z prochami powstańców śląskich oraz studnią, która znajdowała się w tym miejscu jeszcze przed postawieniem monumentu[4]. Pomnik Bojownikom o Wolność Śląska Opolskiego został odsłonięty 9 maja 1970, w 25. rocznicę zakończenia II wojny światowej i powrotu Opola do macierzy.
W 1998, z okazji 75. rocznicy powstania Związku Polaków w Niemczech oraz 60. rocznicy ogłoszenia Pięciu prawd Polaka (co miało miejsce 6 marca 1938 na I Kongresie Polaków w Niemczech), wmurowano w podstawę pomnika tablicę ze wspomnianymi prawdami. W tym czasie przemianowano obiekt na „pomnik Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego”.
Pod koniec pierwszej dekady XXI wieku rozważano rozebranie pomnika i ogłoszenie konkursu na nowe zagospodarowanie zajmowanego przez niego obszaru. Powodem były niepewność stanu technicznego oraz wycena remontu z 2001, według której prace miałyby kosztować 300 000 zł. Po ekspertyzie, zleconej przez miejskiego konserwatora zabytków, która oceniła stan betonu na dobry, zdecydowano się na odnowienie pomnika. Na cel ten przeznaczono kwotę 143 000 zł. Przetarg wygrała firma Materia, oferując wykonanie prac za 119 000 zł. Renowacji dokonano w 2011; prace remontowe miały trwać od maja do października, ale ostatecznie przeprowadzono je w okresie od września do października. W trakcie prac zdjęto, przez młotkowanie, powłokę z brązu, przywracając tym samym wcześniejszy kolor. Prezydent Opola rozważał umieszczenie przy okazji prac renowacyjnych na boku cokołu tablic upamiętniających osoby zasłużone dla polskości na Śląsku Opolskim. Z pomysłu tego wycofano się, natomiast Urząd Marszałkowski ufundował jedną tablicę upamiętniającą lwowskich kadetów poległych podczas III powstania śląskiego. Jej odsłonięcie miało miejsce 11 listopada 2011[1][2][3][5][6][7][8][9].
Przypisy
- ↑ a b Pomnik Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego nie będzie anonimowy, „Nowa Trybuna Opolska”, Opole: Pro-Media Sp. z o.o, 14 maja 2011 [dostęp 2014-12-23].
- ↑ a b Czy pomnik na Placu Wolności w Opolu zostanie odnowiony?. Pro Media sp. z o.o, 2009-04-14. [dostęp 2014-12-23].
- ↑ a b Artur Janowski: Czas na remont Nike. Pro Media sp. z o.o, 2011-02-22. [dostęp 2014-12-23].
- ↑ Artur Janowski, Co kryje Pomnik Bojowników o Polskość Śląska Opolskiego?', Pro Media sp. z o.o, 15 lutego 2011 [dostęp 2014-12-23].
- ↑ Artur Janowski, Pomnik Nike w Opolu nie będzie zburzony, „Nowa Trybuna Opolska”, Opole: Pro-Media Sp. z o.o., 2 grudnia 2009 [dostęp 2014-12-23].
- ↑ Greg: Opole: Opolska „Nike” wróciła do dawnego wyglądu – Wiadomości. 24Group s.c, 2011-10-13. [dostęp 2014-12-23].
- ↑ Artur Janowski, Opolska Nike nareszcie będzie odnowiona!, „Nowa Trybuna Opolska”, Opole: Pro-Media Sp. z o.o., 10 sierpnia 2011 [dostęp 2014-12-23].
- ↑ Artur Janowski, Ruszył remont opolskiej Nike [video], „Nowa Trybuna Opolska”, Opole: Pro-Media Sp. z o.o, 6 września 2011 [dostęp 2014-12-23].
- ↑ Arti, Nowa tablica na opolskiej Nike, „Nowa Trybuna Opolska”, Opole: Pro-Media Sp. z o.o, 10 listopada 2011 [dostęp 2014-12-23].
Bibliografia
- Zabytki i obiekty Opola. W: Anna Będkowska-Karmelita: Przewodnik po Ziemi Opolskiej. Co warto wiedzieć i zobaczyć. Opole: Alkazar, 2009, s. 17. ISBN 978-83-925591-2-2.
- Pomnik Bojowników o Polskość Śląska Opolskiego. Opolszczyzna – fotoprzewodnik po województwie opolskim [Opolweb]. [dostęp 2014-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-10)].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole, Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.78 N
- S: 50.58 N
- W: 17.78 E
- E: 18.05 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
Symbol pomnika do legendy mapy
Autor: Daviidos, Licencja: CC BY-SA 3.0
die Oppelner Nike am Plac Wolnosci