Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie

Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie
Państwo Polska
MiejscowośćPieniężno
ProjektantHubert Maciejczyk
Data odsłonięcia22 lipca 1971
Data likwidacjiwrzesień 2015
Położenie na mapie Pieniężna
Mapa konturowa Pieniężna, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
Położenie na mapie powiatu braniewskiego
Mapa konturowa powiatu braniewskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
Położenie na mapie gminy Pieniężno
Mapa konturowa gminy Pieniężno, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
54°13′56,8″N 20°08′10,7″E/54,232444 20,136306

Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie – nieistniejący pomnik znajdujący się do września 2015 roku w Pieniężnie, w powiecie braniewskim, w województwie warmińsko-mazurskim.

Pomnik powstał w 1971 dla upamiętnienia radzieckiego dowódcy wojskowego gen. Iwana Daniłowicza Czerniachowskiego w pobliżu miejsca, gdzie został on śmiertelnie ranny podczas operacji wschodniopruskiej w lutym 1945 roku. Projektantem był rzeźbiarz Hubert Maciejczyk, a uroczyste odsłonięcie nastąpiło 22 lipca 1971[1].

31 stycznia 2014 roku lokalne władze postanowiły zburzyć pomnik[2][3][4][5], uzasadniając to tym, że jest on dla Polaków symbolem komunizmu, totalitaryzmu i sowietyzacji[6]. Inicjatywę samorządową poparła Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, która zaproponowała stronie rosyjskiej przeniesienie pomnika na teren obwodu kaliningradzkiego. Propozycja ta wywołała protesty strony rosyjskiej, między innymi Ambasady Federacji Rosyjskiej w Warszawie, która skrytykowała propozycję jako nieuzasadnioną[7], a także rosyjskiego MSZ. W obronie pomnika pikietowało również w Moskwie kilkanaście osób przed Ambasadą RP. W lutym 2014 roku grupa Rosjan samowolnie odnowiła pomnik, a 18 lutego pod pomnikiem odbyła się uroczystość upamiętnienia 69. rocznicy śmierci gen. Iwana Czerniachowskiego zorganizowana przez Rosjan[8]. W maju 2014 roku pomnik został zdewastowany przez nieznanych sprawców, którzy namalowali na monumencie czerwoną farbą Znak Polski Walczącej i napis Precz z komuną. W tym samym okresie pod pomnikiem pikietowali również członkowie stowarzyszenia Solidarni 2010, żądając jego usunięcia. Inicjatywę likwidacji lub przeniesienia pomnika poparł także prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński[9].

W 2015 roku burmistrz Pieniężna – Kazimierz Kiejdo wystąpił do starostwa powiatowego w Braniewie z wnioskiem o rozbiórkę pomnika zgodnie z uchwałą rady miejskiej w Pieniężnie ze stycznia 2014 roku. Wniosek poparło również Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Rada Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa. 15 czerwca 2015 roku starosta braniewski Leszek Dziąg wydał zgodę na rozbiórkę pomnika[10]. Decyzję starosty skrytykowało między innymi rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, ambasada Federacji Rosyjskiej w RP oraz przewodniczący rosyjskiej Dumy Państwowej Siergiej Naryszkin[11]. Rozbiórkę pomnika rozpoczęto 17 września 2015 roku – symbolicznie w 76. rocznicę agresji ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku, a samego skucia medalionu z podobizną gen. Czerniachowskiego dokonał działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL – Władysław Kałudziński. Medalion z popiersiem zdeponowano w gminnym magazynie.[12]. W kwietniu 2016 r. medalion przekazano dyrektorowi Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej Andrzejowi Zawistowskiemu[13].

Przypisy

  1. ↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 173
  2. ↑ Калининградская область хочет взять шефство над памятником генералу Черняховскому в Польше
  3. ↑ Самый невезучий советский военачальник
  4. ↑ Поляки хотят снести памятник Черняховскому
  5. ↑ Почему в Польше решили снести памятник Черняховскому
  6. ↑ Przemysław Marzec, Piotr Bułakowski: Pieniężno usunie pomnik sowieckiego generała. Rosjanie oburzeni. RMF FM, Środa, 5 lutego (15:43). [dostęp 2014-02-21].
  7. ↑ Zdewastowano pomnik gen. Czerniachowskiego w Pieniężnie, rp.pl, 4 maja 2014 [dostęp 2015-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-28] (pol.).
  8. ↑ Zdewastowano pomnik gen. Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie (pol.). wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2015-01-24].
  9. ↑ Rosjanie upamiętnią gen. Czerniachowskiego pod pomnikiem w Pieniężnie, Onet.pl, 18 lutego 2014 [dostęp 2015-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-18] (pol.).
  10. ↑ Starosta wyraził zgodę na rozbiórkę pomnika „kata AK” (pol.). pieniezno.wm.pl. [dostęp 2015-09-17].
  11. ↑ MSZ Rosji żąda od Polski wstrzymania rozbiórki pomnika gen. Czerniachowskiego w Pieniężnie (pol.). wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2015-09-17].
  12. ↑ Rozpoczęła się rozbiórka pomnika generała Czerniachowskiego (pol.). pieniezno.wm.pl. [dostęp 2015-09-17].
  13. ↑ Pieniężno przekazało IPN popiersie sowieckiego generała (pol.). tvn24.pl. [dostęp 2016-04-30].

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Braniewo County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Braniewo County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.46 N
  • S: 54.09 N
  • W: 19.61 E
  • E: 20.40 E
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Pieniężno location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Pieniężna, Polska