Pomnik Stanisława Staszica w Kielcach

Pomnik Stanisława Staszica w Kielcach
Pomnik w 2006 roku
Państwo	Polska
Miejscowość	Kielce
Miejsce	Park miejski im. Stanisława Staszica
Typ pomnika	popiersie
Data odsłonięcia	2 września 1906
Położenie na mapie Kielc Pomnik Stanisława Staszica w Kielcach
Położenie na mapie Polski Pomnik Stanisława Staszica w Kielcach
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Pomnik Stanisława Staszica w Kielcach
50°52′01″N 20°37′38″E/50,866944 20,627222

Pomnik Stanisława Staszica w Kielcach – pomnik Stanisława Staszica znajdujący się w parku miejskim w Kielcach.

Pomnik powstał z inicjatywy prezydenta Kielc Władysława Garbińskiego oraz mieszkańców miasta. Zebrane pieniądze okazały się niewystarczające, dlatego też wykonawcy zrzekli się części, bądź całości wynagrodzenia, m.in. projekt bezpłatnie został wykonany przez inżyniera Stanisława Szpakowskiego^[1].

Dzień odsłonięcia pomnika – 2 września 1906 roku – stał się demonstracją patriotyczną mieszkańców miasta znajdującego się w Imperium Rosyjskim^[2]. Najpierw w katedrze odprawiono mszę świętą, następnie zaś udano się do parku na odsłonięcie monumentu, którego dokonał prezydent Garbiński. Po uroczystości, w której brali udział przedstawiciele kieleckich szkół męskich i żeńskich, cechów rzemieślniczych, kupców, lekarzy, prawników oraz duchowieństwa^[3], odbył się w hotelu Bristol obiad dla ok. 200 osób, który wydały kieleckie cechy^[4]. Po południu w parku urządzono zabawę ludową – dochód z niej przekazano na Polską Macierz Szkolną^[1].

W 1916 roku obchody rocznicy Konstytucji 3 maja przekształciły się w wielką manifestację. W pochodzie pod pomnik Staszica udekorowanymi ulicami uczestniczyli m.in.: młodzież szkolna, cechy, robotnicy, chłopi i urzędnicy. Jan Pazdur określił uroczystości jako „zdecydowany sukces piłsudczyków w procesie integracji społeczeństwa kieleckiego”^[5].

Pomnik tworzy półkolista ława grecka z ozdobnymi bokami. Stoi ona na fundamencie z dwoma schodkami od frontu. Pierwsze, żeliwne popiersie Staszica uznano za zbyt małe. Z tego powodu w 1908 roku na pomniku umieszczono większe, wykonane z białego marmuru przez kieleckiego rzeźbiarza Smyczyńskiego. Pierwotne znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach^[1].

W Kielcach istnieją jeszcze dwa inne pomniki Staszica. Pierwszy z nich znajduje się w Białogonie, niedaleko Kieleckiej Fabryki Pomp, której protoplastę – Hutę Aleksandra – założył w 1817 roku Staszic^[6]. Drugi zlokalizowany jest w przed Zespołem Szkół Zawodowych nr 3 przy ul. Jagiellońskiej 28^[7].

Przypisy