Pomorzanin Toruń (piłka nożna)

Pomorzanin Toruń
Ilustracja
Pełna nazwa

Klub Sportowy Pomorzanin Toruń

Przydomek

Pomorek

Barwy

              

Data założenia

styczeń 1935

Liga

IV liga (grupa Kujawsko-Pomorska)

Państwo

 Polska

Siedziba

Toruń

Adres

Szosa Chełmińska 75,
87-100 Toruń

Stadion

Stadion Miejski im. Grzegorza Duneckiego w Toruniu

Prezes

Jarosław Piórkowski

Trener

Łukasz Jankowski

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Strona internetowa

Pomorzanin Toruń - sekcja piłki nożnej wielosekcyjnego Klubu Sportowego Pomorzanin Toruń. Największe sukcesy drużyna odniosła w latach 40. i 50. XX wieku kiedy grała na I i II poziomie rozgrywek. Zespół zdobył także mistrzostwo Polski juniorów do lat 19 w 1953.


Historia

Sekcja piłki nożnej jest jedyną istniejącą od początku powstania klubu w 1935 do dnia dzisiejszego.

KPW

Przed połączeniem obu toruńskich ognisk Kolejowego Przysposobienia Wojskowego w KS Pomorzanin, ogniska te praktycznie nie występowały w rozgrywkach piłkarskich. KPW zostało przyjęte do Pomorskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej w drugiej połowie 1934 i rozegrało zaledwie trzy mecze - na dodatek w bardzo dziwnych okolicznościach.

Najpierw 28 października 1934 drużyna KPW zagrała w Mistrzostwach Torunia z KS Grafiką Toruń. Mecz przerwano z powodu zapadających ciemności przy stanie 1-1[1] i dokończono trzy dni później - KPW strzeliło zwycięską bramkę na 2-1[2]. Jednakże tego samego dnia KPW zagrał grać jeszcze mecz kolejnej rundy turnieju - z KS Strzelec. Ten mecz, przy stanie 3-0 dla Strzelca, również został przerwany z powodu zapadających ciemności[2], a na dokończenie zarządzone na 4 listopada drużyna KPW się nie stawiła[3].

Przed wojną

W okresie międzywojennym obszar Polski podzielony był na okręgi piłkarskie, spośród których każdy posiadał co najmniej trzy klasy rozgrywkowe, wiele z nich dzielonych było na równorzędne grupy - np. okręg POZPN posiadał w sezonie 1935 jedną Klasę A, cztery grupy Klasy B i aż siedem grup Klasy C[4]. Pomorzanin zaczął występy ligowe w 1935 roku na najniższym poziomie, gdzie spędził pierwsze trzy sezony nie potrafiąc awansować. W listopadzie 1937 klub przejął TKS 29 Toruń i od rundy wiosennej 1938 grał już w Klasie A - w miejsce TKS-u (chociaż był tak liczny, że w tym sezonie zgłosił II drużynę do Klasy B, a nawet III do Klasy C; jednak od następnego sezonu grały już tylko dwie drużyny: w Klasie A i B). Jednak trzy sezony w Klasie A (dwa pełne i ten przerwany przez wojnę) spędził w cieniu Gryfa Toruń, który wtedy niepodzielnie rządził nie tylko w Toruniu ale i na całym Pomorzu[5]. W tamtym okresie piłkarze Pomorzanina trenowali na boisku przy ul. Grudziądzkiej a grali na Stadionie Miejskim przy ul. Sportowej.

Lata świetności

Po zakończeniu wojny Pomorzanina reaktywowano już w czerwcu 1945 roku, dzięki czemu mógł zagrać w ligowych rozgrywkach sezonu 1946. Kraj nadal podzielony był na okręgi, klubów było tak mało że funkcjonował tylko jeden poziom ligowy - Klasa A. W tym pierwszym powojennym sezonie Pomorzanin rywalizował z Polonia Bydgoszcz, Brda Bydgoszcz, Wisła Grudziądz, Chojniczanka Chojnice, Orlęta Aleksandrów Kujawski, Cuiavia Inowrocław i Pałuczanka Żnin - będąc jak widać jedyną drużyną z Torunia. Zwycięstwo w rozgrywkach oznaczało awans do Finałów Mistrzostw Polski w sezonie 1946 oraz awans do centralnych eliminacji do I Ligi w sezonie 1947 (które były jednocześnie rozgrywkami o MP).

W turnieju Mistrzostwach Polski 1946 Pomorzanin przegrał już w pierwszej rundzie w Chorzowie z AKS Chorzów 3:5 i odpadł z rozgrywek. Został jednakże sklasyfikowany na 11 miejscu w kraju, co do dzisiaj (kwiecień 2020) jest najwyższą lokatą jakiekolwiek toruńskiego klubu piłkarskiego po wojnie (a w całej historii polskiej piłki w Toruniu wyżej notowany był tylko TKS: w sezonach 1925 i 1926 na 4 miejscu, za każdym razem ex aequo z dwiema innymi drużynami).

Natomiast w kolejnym roku, w centralnych rozgrywkach, grał w Grupie II (AKS Chorzów, Cracovia, Rymer Niedobczyce/Rybnik, RKU/Zagłębie Sosnowiec, Radomiak Radom, Gedania Gdańsk, Orzeł/Glinik Gorlice, ZZK/Kolejarz Łódź, Grochów Warszawa)) zajmując w niej 6 miejsce. Dało to ostatecznie 18 lokatę w kraju, ale oznaczało brak awansu do nowo powstającej I ligi. Był to ostatni jak dotąd (kwiecień 2020) występ jakiegokolwiek toruńskiego klubu na najwyższym poziomie rozgrywek piłkarskich.

Toruńska dominacja

Nie wiadomo jak potoczyłaby się historia klubu, gdyby od razu w pierwszym po spadku sezonie powrócił do I ligi. Pomorzanin wygrał Klasę A sezonu 1948 i zagrał w eliminacjach do I ligi (Klas A było w Polsce 20, więc zwycięstwo nie oznaczało automatycznego awansu), które przegrał... zaledwie gorszym bilansem bramek z Szombierkami Bytom (Baildon Katowice i Legia Krosno tylko statystowały). Klub pozostał więc na drugim poziomie rozgrywek, z tym, że odtąd był to poziom centralny - II liga (Klasa A stała się poziomem trzecim). W tejże drugiej lidze klub spędził kolejne 4 lata, aż w roku 1952 spadł. Spadek związany był z kolejną reorganizacją rozgrywek - z czterech grup drugiej ligi utworzono jedną, a w miejsce kilkunastu okręgowych Klas A utworzono kilka makroregionalnych 3 lig. Pomorzanin spadł z 2 ligi, ale wygrał baraż ze Stalą Nakło (2:0 i 5:1) i pozostał w 3 lidze (przegrywając ten baraż, spadłby z ligi 2 od razu do 4!). Spędził w niej kolejne 4 lata, potem na krótko powrócił do 2 ligi, a spadek z niej w roku 1959 był ostateczny - Pomorzanin nigdy już nie zagrał na tak wysokim poziomie ligowym (zresztą na powrót jakiegokolwiek toruńskiego klubu na drugi poziom ligowy trzeba było czekać do roku 1993, kiedy udało się to na krótko Elanie Toruń).

Od tego momentu aż do końca XX wieku klub grał w 3 lidze, z krótkimi tylko okresami spadków na 4 poziom ligowy, będąc przez cały ten okres (tj. od 1945) najwyżej notowanym klubem w Toruniu, z wyjątkiem sezonu 1961/1962 kiedy dał się wyprzedzić Gryfowi Toruń. Zresztą dopiero w latach 60. pojawiła się poważna konkurencja, właśnie w postaci Gryfa, wcześniej wszystkie pozostałe drużyny toruńskie grały na niższych poziomach rozgrywek niż Pomorzanin.

Bezpośrednia rywalizacja Gryfa i Pomorzanina w latach 60. XX wieku.
x1961/19621962/19631963/19641964/19651965/19661966/19671967/19681968/19691969/1970
3 liga1. GRY
4. POM
4. POM
5. GRY
1. POM
9. GRY
1. POM
8. GRY
6. POM
8. GRY
10. POM13. POM
14. GRY
4 liga1. POM
3. GRY
1. GRY6. GRY
16. POM
GRY= Gryf, POM = Pomorzanin. Cyfra oznacza miejsce w tabeli.

W sezonie 1969/1970 Gryf po raz drugi i ostatni był wyżej klasyfikowany od Pomorzanina, a od następnego sezonu połączył się z Elaną i od tego momentu, z krótkimi tylko przerwami, dominuje Elana. Na przełomie lat 70. i 80. te dwa kluby stoczyły walkę o dominację w Toruniu.

Bezpośrednia rywalizacja Pomorzanina i Elany na przełomie lat 70. i 80.
x1976/19771977/19781978/19791979/19801980/19811981/19821982/19831983/19841984/19851985/19861986/1987
3 liga12. POM8. ELA7. POM
12. ELA
13. POM7. ELA10. ELA12. POM
13. ELA
6. ELA
4 liga1. POM
4. ELA
1. ELA1. POM4. ELA1. ELA
?. POM
1. POM1. ELA
?. POM
POM = Pomorzanin, ELA = Elana. Cyfra oznacza miejsce w tabeli. Brak Pomorzanina w dwóch sezonach oznacza brak danych odnośnie do poziomu ligowego na którym występował.

Przeciętność

Mecz Pomorzanin - Start Warlubie w 2012 roku

Od tego momentu do końca wieku Pomorzanin grał na przemian w ligach trzeciej lub czwartej, ale już zawsze niżej od Elany. W jednej lidze (trzeciej) kluby te spotkały się jeszcze w sezonie 1992/1993 - Elana awansowała wówczas na rok do 2 ligi (potem jeszcze do niej na krótko powróci), Pomorzanin spadł aby już nigdy nie wrócić na trzeci poziom rozgrywek. Do drugiego spotkania doszło gdy pod koniec XX wieku w efekcie bankructwa Elana spadła i występowała pod nazwą Toruński KP: w sezonach 2000/2001 i 2001/2002 oraz 2003/2004 w czwartej lidze Pomorzanin zawsze kończył rozgrywki niżej w tabeli.

Wiek XXI to gra na szczeblu wojewódzkim, z okresowymi spadkami na szczebel okręgowy, a nawet miejski. To właśnie sezon 2015/2016 był dnem od którego klub się odbił - zajął wtedy 8 miejsce w toruńskiej Klasie A - był to siódmy poziom rozgrywek ligowych, niżej była już tylko Klasa B... W ciągu czterech kolejnych sezonów klub trzykrotnie awansował i w sezonie 2020/2021 zagra w 3 lidze, czyli na czwartym poziomie rozgrywek, od którego rozpoczynał w roku 1936.

Nazwa

Klub założono jako ognisko Kolejowego Przysposobienia Wojskowego w 1930. W 1935 zostało połączone z drugim ogniskiem KPW (związanym z przeniesioną z Gdańska Dyrekcją Okręgowej Kolei Państwowej) w Klub Sportowy Kolejowego Przysposobienia Wojskowego Pomorzanin Toruń.

Po przerwie spowodowanej II wojną światową został reaktywowany w roku 1945 jako Kolejowy Klub Sportowy Pomorzanin. W latach 1950-1953 grał pod nazwą Kolejarz Toruń.

W 1972 klub zmienił nazwę na Międzyzakładowy Związkowy Klub Sportowy Pomorzanin a w 1978 na Międzynarodowy Włókienniczy Klub Sportowy Pomorzanin.

Od 1981 funkcjonował jako Klub Sportowy Pomorzanin.

Podsumowanie sezonów

Sezony ligowe
SezonLigaMiejsceMeczePunktyZRPBramkiUwagi
1936IVKlasa C (Pomorski OZPN), gr. IIIb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1936/1937Klasa C (Pomorski OZPN), gr. IIIb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1937/1938IIKlasa A (Pomorski OZPN)51415:13b.d.b.d.b.d.34-37Awansował dzięki fuzji z TKS 29 Toruń
1938/1939Klasa A (Pomorski OZPN)21417:11b.d.b.d.b.d.28-19
1939/1940Klasa A (Pomorski OZPN)000:00000Rozgrywek nie dokończono ze względu na wybuch wojny.
1946MPKlasa A, gr. Bydgoszcz
Mistrzostwa Polski
1
1/8 finału
14
1
b.d.
0:2
b.d.
0
b.d.
0
b.d.
1
b.d.
3-5
Porażka z AKS Chorzów 3:5
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1947IMistrzostwa Polski, faza grupowa gr. IIDecrease2.svg 61818:1874741-42Najwyżej notowany klub na Pomorzu.
1948IIKlasa A, gr. Bydgoszcz11421:7b.d.b.d.b.d.b.d.2 miejsce w grupie II w eliminacji do I i II ligi
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19492 liga, gr. północna41820:16b.d.b.d.b.d.47-28Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19502 liga, gr. zachodnia71819:1783728-29Pod nazwą Kolejarz Toruń.
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19512 liga, gr. I31415:1371618-31Pod nazwą Kolejarz Toruń
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19522 liga, gr. ADecrease2.svg 61818:1874729-27Pod nazwą Kolejarz Toruń
W barażu o nową III ligę pokonali Stal Nakło 2:0 i 5:1.
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1953III3 liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Koszalin21825:11b.d.b.d.b.d.50-29Pod nazwą Kolejarz Toruń
Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19543 liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn31819:17b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19553 liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn22232:12b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19563 liga, gr. IV Gdańsk-Bydgoszcz-Olsztyn12235:9b.d.b.d.b.d.b.d.2 miejsce w grupie I eliminacji do II ligi, Increase2.svg awans dzięki powiększeniu II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1957II2 liga, gr. Północ42224:20112935-37Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19582 liga, gr. Północ102217:27651123-36Najwyżej notowany klub w Toruniu.
19592 liga, gr. PółnocDecrease2.svg 12226:38221821-60Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1960III3 liga, gr. XI (Bydgoszcz), gr. II11016:4b.d.b.d.b.d.b.d.W finale Grupy XI pokonał Zawiszę II Bydgoszcz

2 miejsce w grupie II eliminacji do II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1960/19613 liga, gr. XI (Bydgoszcz)12229:15b.d.b.d.b.d.b.d.2 miejsce w grupie II eliminacji do II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1961/19623 liga, gr. XI (Bydgoszcz)42225:19b.d.b.d.b.d.b.d.
1962/19633 liga, gr. XI (Bydgoszcz)42224:20b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1963/19643 liga, gr. XI (Bydgoszcz)12231:13b.d.b.d.b.d.b.d.4 miejsce w grupie IV eliminacji do II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1964/19653 liga, gr. XI (Bydgoszcz)12233:11b.d.b.d.b.d.b.d.6 miejsce w grupie II eliminacji do II ligi

Najwyżej notowany klub w Toruniu.

1965/19663 liga, gr. XI (Bydgoszcz)Decrease2.svg 62428:20b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1966/1967IV4 liga, gr. BydgoszczIncrease2.svg 12232:12b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1967/1968III3 liga, gr. IV (Poznań)103028:32b.d.b.d.b.d.49-51Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1968/19693 liga, gr. IV (Poznań)Decrease2.svg 133024:36b.d.b.d.b.d.36-58Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1969/1970IV4 liga, gr. BydgoszczDecrease2.svg 163013:47b.d.b.d.b.d.b.d.
1970/1971b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1971/1972b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1972/1973b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1973/1974b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1974/1975b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1975/1976b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1976/1977IVIncrease2.svg 1b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1977/1978III3 liga, gr. VIIDecrease2.svg 122620:32681226-47Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1978/1979IVIncrease2.svg 1b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1979/1980III3 liga, gr. I72829:27109935-28Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1980/19813 liga, gr. IIDecrease2.svg 132615:37b.d.b.d.b.d.19-41Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1981/1982IVb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1982/1983b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1983/1984IVIncrease2.svg 1b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1984/1985III3 liga, gr. IIDecrease2.svg 122618:34b.d.b.d.b.d.22-52Najwyżej notowany klub w Toruniu.
1985/1986IVb.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1986/1987b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1987/1988b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1988/1989b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1989/1990b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1990/1991b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.b.d.
1991/1992IVKlasa okręgowa, gr. ToruńIncrease2.svg 12442b.d.b.d.b.d.86-14
1992/1993III3 liga, gr. VI (Pomorze)Decrease2.svg 1230271071341-41
1993/1994IVKlasa okręgowa, gr. Toruń1226.18b.d.b.d.b.d.36-53
1994/1995Klasa okręgowa, gr. Toruń33039b.d.b.d.b.d.50-26
1995/1996Klasa okręgowa, gr. Toruń143028b.d.b.d.b.d.38-58
1996/19974 liga, gr. Toruń83043b.d.b.d.b.d.53-39
1997/19984 liga, gr. ToruńDecrease2.svg 53061b.d.b.d.b.d.81-39Decrease2.svg Spadek wskutek reorganizacji rozgrywek
1998/1999VLiga okręgowaIncrease2.svg 12665b.d.b.d.b.d.95-27
1999/2000IV4 liga, gr. Bydgoszcz-Elbląg-Toruń63057176776-32
2000/20014 liga, gr. kujawsko-pomorska43472226685-34
2001/20024 liga, gr. kujawsko-pomorska132330931132-33
2002/20034 liga, gr. kujawsko-pomorska630431271150-47
2003/20044 liga, gr. kujawsko-pomorska143030861643-51
2004/20054 liga, gr. kujawsko-pomorska143029781531-56
2005/20064 liga, gr. kujawsko-pomorskaDecrease2.svg 153023581740-68
2006/2007VKlasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I23060186663-37Przegrane baraże o 4 ligę z LTP Lubanie 1:3 i 2:4
2007/2008Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska IDecrease2.svg 930401241455-46
2008/2009VIKlasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I53051156963-47
2009/2010Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I63055174975-44
2010/2011Klasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska IIncrease2.svg 230722334106-42
2011/2012V4 liga, gr. kujawsko-pomorska730411251346-53
2012/20134 liga, gr. kujawsko-pomorska1230391161355-74
2013/20144 liga, gr. kujawsko-pomorskaDecrease2.svg 133033961543-68
2014/2015VIKlasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska I1330341041658-70Decrease2.svg Spadek wskutek reorganizacji rozgrywek
2015/2016VIIKlasa A, gr. Toruń82637107952-46
2016/2017Klasa A, gr. ToruńIncrease2.svg 126702312118-28
2017/2018VIKlasa okręgowa, gr. kujawsko-pomorska IIncrease2.svg 130621956106-54
2018/2019V4 liga, gr. kujawsko-pomorska14344110111350-48
2019/20204 liga, gr. kujawsko-pomorskaIncrease2.svg 11739123236-10Z powodu epidemii koronawirusa rozgrywki zostały odwołane po 17 kolejce. Drużyny zajmujące miejsca premiowane awansem uzyskały awans do wyższej klasy rozgrywkowej[6].
2020/2021IV3 liga, gr. IIDecrease2.svg 16344311101339-40
2021/2022V4 liga, gr. kujawsko-pomorska1134401171645-64
2022/2023V4 liga, gr. kujawsko-pomorska
Źródło: "J. Goksiński, Klubowa historia polskiej piłki nożnej do 1970 roku. Tabele."; History of the Polish League, 90minut.pl , Encyklopedia Piłkarska Fuji tom 5,7,11,15,17

Zobacz też

Przypisy

  1. Turniej piłkarski. „Słowo Pomorskie”. 249, s. 3, 30.10.1934. 
  2. a b Dalszy ciąg turnieju piłkarskiego o nagrodę przechodnią m. Torunia. „Dzień Pomorski”. 250, s. 6, 3.11.1934. 
  3. Turniej piłkarski w Toruniu. „Słowo Pomorskie”. 254, s. 3, 6.11.1934. 
  4. Chomicki, Śledziona i Kowszewicz 2016 ↓, s. 161-162.
  5. Chomicki, Śledziona i Kowszewicz 2016 ↓, s. 170-176.
  6. Komunikat PZPN ws. rozgrywek niższych lig w sezonie 2019/2020 | Federacja | Polski Związek Piłki Nożnej, www.pzpn.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).

Bibliografia

  • Piotr Chomicki, Leszek Śledziona, Edwin Kowszewicz, Piłka nożna na polskim Pomorzu 1920–1939, Historia sportu 2, Mielec: NADA, 2016, ISBN 978-83-65043-05-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Football pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Football. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Kit left arm.svg
Part of football kit based on Kit body.svg.
Kit body.svg

Complete kit:

Kit left arm.svg
Kit body.svg
Kit right arm.svg
Kit shorts.svg
Kit socks.svg






Kit socks long.svg
Football kit template socks
Decrease2.svg
Icon representing a decrease, consisting of a red-colored, down-pointing triangle.
Increase2.svg
Icon representing an increase, consisting of a green-colored, up-pointing triangle.
Kit body redbow.png
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Herb Pomorzanin Toruń.png
Herb KS Pomorzanin Toruń
Pomorzanin Torun v. Start Warlubie 2012-04-22 (3).JPG
Autor: Arvedui89, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mecz IV ligi piłkarskiej Pomorzanin Toruń - Start Warlubie (3:1)