Popiersie Stanisława Moniuszki w Toruniu

Popiersie Stanisława Moniuszki
w Toruniu

Widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miejscowość	Toruń
Miejsce	róg ulic Bydgoskiej i Chopina[1]
Typ pomnika	popiersie
Data odsłonięcia	1986
Położenie na mapie Torunia Popiersie Stanisława Moniuszki w Toruniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Popiersie Stanisława Moniuszki w Toruniu
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Popiersie Stanisława Moniuszki w Toruniu
53°00′32″N 18°35′35″E/53,008889 18,593056

Popiersie Stanisława Moniuszki w Toruniu – popiersie kompozytora, muzyka i pedagoga w Toruniu, odsłonięty w 1986 roku, na miejscu dawnego pomnika Stanisława Moniuszki z 1923 roku. Jest to pierwszy w Polsce pomnik upamiętniający kompozytora^[2].

Lokalizacja

Popiersie znajduje się w dzielnicy Bydgoskie Przedmieście, na terenie parku Ogród Muzyków, znajdującym się w rozwidleniu ulic Bydgoskiej i Chopina^[3].

Historia

Pierwszy pomnik Stanisława Moniuszki w Toruniu, zaprojektowany przez rzeźbiarza Wojciecha Durka, odsłonięto 21 maja 1923 roku z okazji I ogólnego Zjazdu Kół Śpiewaczych^[4]. Sztukaterie wykonał Maksymilian Szarłowski^[5]. Pomnik powstał z inicjatywy prezesa Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia Ludwika Makowskiego. Pomnik sfinansowano m.in. ze zbiórek i składek społecznych. Część pieniędzy pochodziło ze specjalnego koncertu, którego dochód w całości został przekazany na sfinansowanie pomnika^[2]. W pierwotnej wersji pomnik składał się z popiersia Stanisława Moniuszki. Pod głową kompozytora znajdowała się lutnia z gałązką wawrzynu. Na lewej stronie znajdowała się Halka z chustą, po prawej płaskorzeźba Giewontu jako Śpiącego Rycerza. Modelką do figury Halki była 19-letnia Emilia Niemczyńska^[5].

W 1928 roku z inicjatywy Kazimierza Ulatowskiego pomnik rozebrano. Jednym z oficjalnych powodów podjęcia decyzji była budowa hali wystawowej na Zieleńcu, gdzie pomnik miał przeszkadzać w budowie. W rzeczywistości pomnik rozebrano, gdyż jego forma nie podobała się władzom Torunia^[6]. Na miejscu pomnika ustawiono fontannę, popiersie przeniesiono do składnicy budowlanej, mieszczącej się na ul. Grudziądzkiej, a postument rozebrano^[5].

W 1986 roku na rogu ulic Bydgoskiej i Chopina odsłonięto pomnik w nowej wersji. Na niewielkim cokole znajduje się plakieta z wyobrażeniem przedwojennej wersji^[1]. Autorem nowego pomnika jest Rajmund Gruszczyński^[7].

Pod koniec 2017 roku, w ramach rewitalizacji parku Ogród Muzyków, popiersie odrestaurowano^[8].

Zobacz też

• Pomniki w Toruniu

Przypisy

Bibliografia

• Katarzyna Kluczwajd: Toruń, którego nie ma. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2017. ISBN 978-83-7729-333-1.
• Katarzyna Kluczwajd: Bydgoskie Przedmieście. Toruńskie przedmieścia sprzed lat. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2019. ISBN 978-83-7729-501-4.
• Marcin Orłowski: Od prowizorki po pompatyczność, czyli toruńskie (i podgórskie) pomniki patriotyczne w latach 1920–1939: próba analizy i syntezy. W: Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski (red.): Torunia przestrzeń wspólna: wielokulturowe miasto z cezurą i bez cezury 1920 roku. Zabytki toruńskie młodszego pokolenia. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2020. ISBN 978-83-953155-9-6.