Port Literacki Wrocław

Port Literacki Wrocław – polski festiwal literacki organizowany od 1996 roku pod nazwą Europejskie Spotkania Młodych Pisarzy, następnie od 1997 roku jako Fort Literacki, a od 2000 roku jako Port Literacki. Początkowo impreza odbywała się w Legnicy, w 2004 roku przeniosła się do Wrocławia a w 2014 i 2015 roku z okazji jubileuszu festiwalu prezentowała także swój dorobek oraz najważniejszych autorów m.in. Armenii, Chinach, Czechach, Indiach, Izraelu, na Litwie, Łotwie, w Niemczech i Norwegii.

Impreza przyczyniła się do zmiany postrzegania poezji w Polsce. Wypromowała wielu autorów, którzy dzisiaj należą do najczęściej nagradzanych w Polsce. Eksperymenty z formą prezentacji wierszy, łamiące często stereotypowe wyobrażenie o spotkaniach autorskich, stały się inspiracją dla organizatorów nieomal wszystkich krajowych wydarzeń literackich. Wyróżnikiem festiwalu były publikacje książkowe towarzyszące każdemu wydarzeniu, projektowi i wizycie autora. [1]

Obok blisko trzystu najbardziej uznanych rodzimych twórców w regularnym „święcie literatury” brali już udział artyści z Anglii, Austrii, Białorusi, Czech, Danii, Francji, Iraku, Irlandii, Islandii, Łotwy, Meksyku, Niemiec, Rosji, Słowacji, Słowenii, Stanów Zjednoczonych, Szkocji, Szwecji, Ukrainy, Walii i Węgier. Najbardziej znani to Laurie Anderson, Herta Müller, Brian Patten, Edmund White. Z okazji festiwalu ukazało się blisko sto książek przekładowych.

Pomysłodawcą i organizatorem festiwalu przez wszystkie lata jego działalności był Artur Burszta[2]. Początek festiwalowi dały Niemiecko-Polskie Spotkania Młodych Pisarzy organizowane w pierwszej połowie lat 90. w Berlinie, Moguncji i Stroniu Śląskim, których realizatorem był Burszta. W pierwszych latach wydarzenie współorganizowało Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny z Legnicy. W 2000 roku powstało Biuro Literackie, które kontynuowało organizację festiwalu.

Słowo „festiwal” pojawiło się dopiero przy piątej edycji imprezy. Wcześniej organizatorzy konsekwentnie mówili, że trudno nazywać wydarzenie kulturalne dla 300 osób festiwalem. Przez wszystkie lata Fort, a potem Port rok po roku zaskakiwał, łamał zasady i wyznaczał obowiązujące standardy. Nigdy kolejna edycja nie była podobna do poprzedniej. Być może dlatego Port jako jedna z nielicznych imprez literackich w Polsce gromadził wielotysięczną publiczność.

Pierwsze lata to zabawa, happening i radykalne działania łamiące wyobrażenia o tym, jak ma wyglądać wieczór autorski. Czas pierwszych Portów we Wrocławiu to eksperymenty z formą. Muzyka tworzona dla poszczególnych wydarzeń i grana na żywo, wizualizacje, rozbudowane scenografie, a nawet formy aktorskie. Po nich przyszedł czas wyciszenia i kameralnych czytań. Ostatnie lata podporządkowane zostały działaniom w ramach Europejskiej Stolicy Kultury. [1]

Wrocławskie edycje to stopniowe odchodzenie od znanych z Legnicy nazwisk na rzecz wcześniej nie prezentowanych twórców. Port otworzył się mocniej aniżeli kiedykolwiek, użyczając swoich doków nowym językom, twórcom i projektom. Efekt to blisko 400 autorów, którzy odwiedzili festiwal w całej jego historii, w tym ponad 70 gości z zagranicy i równie wielu debiutantów. Do tego należy dodać ponad 200 twórców, których utwory przybliżone zostały w festiwalowych publikacjach.

Dla Portu Literackiego powstawały nowe zespoły: Dyliżans (Brylewski, Nawrocki, Tymański i Trzaska) w 1999 roku, Strachy na Lachy w 2001, Czarne Ciasteczka w 2002, Öszibarack w 2004 i Andruchowycz & Karbido w 2006[3]. Muzykę do festiwalowych wydarzeń tworzyli: Kormorany, Igor Boxx, Indigo Tree, Pustki. W 2013 roku ruszyła seria „33. Piosenki na papierze”, w której swoje książki wydali dotąd: Fisz, Grabaż, Kora i Lech Janerka.

Istotnym elementem wizerunkowym festiwalu były projekty edukacyjne, programy literackie, oraz konkursy. Te najbardziej znane to: „Komiks wierszem”, „Nakręć wiersz”, „Połów”, „Szkoła z poezją”, „Zagraj literaturą”. Równie ważna jest działalność prowadzona w internecie w ramach portali biuroliterackie.pl i portliteracki.pl. Festiwalowe książki można znaleźć w księgarni internetowej poezjem.pl

Edycje festiwalu

  • 1996 Europejskie Spotkania Młodych Pisarzy – odbywały się w dniach od 26 czerwca do 1 lipca 1996 w Legnicy i Jaworze. W tym czasie odbyło się m.in. widowisko teatralne, pt. W tym domu nie ma nikogo, przygotowane przez Andrzeja Bursztę na podstawie tekstów poetyckich, w którym brali udział m.in. Marcus Braun, Roman Praszyński oraz Marcin Sendecki.

Przypisy

  1. a b Port Literacki - Festiwal - Pożegnanie z (takim) Portem, portliteracki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  2. Artur Burszta :: Biuro Literackie, biuroliterackie.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  3. Port Literacki - Festiwal - Krzysztof (GRABAŻ) Grabowski: O Arturze Burszcie słów kilka, portliteracki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).

Bibliografia