Portal:Literatura

Wikiprojekt literatura  · Wikiprojekt Literaturoznawstwo  · Portal literatura

Literatura

Literatura to wszystkie "sensowne twory słowne" (Stefania Skwarczyńska), zatem dzieła artystyczne, literatura piękna, oraz teksty użytkowe, literatura stosowana - zachowane w formie pisanej lub w przekazie ustnym. Dzieli się ją na trzy rodzaje literackie: epikę, lirykę i dramat.

Inne portale dotyczące literatury: William Szekspir, Komiks, Bibliologia, Fantastyka, Fantasy, Śródziemie.

Edytuj zawartość tej strony

Carl Spitzweg 021.jpg

Wybrany wyróżniony artykuł
Bernat, Martin Saint Helena & Heraclius taking the Holy Cross to Jerusalem.jpg

Literatura bizantyńska za panowania dynastii heraklijskiej – okres literatury bizantyńskiej rozpoczynający się wstąpieniem na tron cesarza Herakliusza w 610 roku, a zakończony przejęciem władzy przez dynastię izauryjską w 717 roku.

Lata panowania cesarza Herakliusza (610-641) zaowocowały twórczością kilku wybitnych autorów. Działał wówczas historyk Teofilakt Symokatta, autor Historii świata, dziejów Bizancjum w latach 582-602 oraz cieszących się dużą poczytnością Listów obyczajowych sielskich i miłosnych. Dziejom zmagań cesarza Herakliusza z Persami poświęcił swą twórczość Jerzy Pizydes, autor licznych poematów historycznych. Pizydes pisał też poematy filozoficzno-dogmatyczne i epigramaty. Najwybitniejszym teologiem tego okresu był Maksym Wyznawca. W swoich pismach Do Marisa, O duszy i w Listach zwalczał monofizytyzm i monoteletyzm. Pozostawił po sobie również pisma egzegetyczne, liturgiczne i ascetyczne. Wybitnym teologiem tego okresu był też patriarcha Jerozolimy Sofroniusz, obrońca ortodoksji, poeta i hagiograf. Najwybitniejszym hagiografem I połowy VII wieku był biskup Leoncjusz z Neapolis, autor pisanych dla ludu żywotów świętych mnichów. Za panowania Herakliusza działał też w Konstantynopolu wybitny filolog Jerzy Chojrobosk i medycy: Paweł z Eginy, Teofil Protospatar i Stefan z Aten. Z tego okresu pochodzą też dwie kroniki: Kronika świata Jana Antiochijczyka oraz Kronika Wielkanocna.

Najwybitniejszym twórcą drugiej połowy VII wieku był poeta Andrzej z Krety, biskup, twórca wielu kanonów, w tym słynnego Wielkiego kanonu. W drugiej połowie stulecia żył i tworzył również Anastazy Synaita, wybitny teolog, świadek ostatniej fazy sporu ortodoksji z monoteletyzmem. Jan Nikiu napisał zaginioną Kronikę świata, a Trajan Patrycjusz Zwięzłą kronikę. Na początku następnego stulecia działał w Konstantynopolu filolog Horapollon i jego uczeń Tymoteusz z Gazy.

Czytaj więcej...


Wybrana wyróżniona sylwetka
Władysław Szlengel 05.jpg

Władysław Szlengel (ur. 1912 lub w 1914 w Warszawie, zm. 8 maja 1943 tamże) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, autor tekstów kabaretowych i piosenek, dziennikarz, aktor estradowy. W latach 1940–1943 przebywał w getcie warszawskim, gdzie kontynuował działalność pisarską i artystyczną. Za sprawą wierszy pisanych w owym czasie zwany jest poetą getta.

W źródłach jego nazwisko pojawia się w różnych wariantach, także jako: Schlengel, Szchlengel, Szlengiel, Szlengl lub Sztengel.


Listy na medal Wikimedal.png

Lista pierwszych wydań dzieł Stanisława Lema drukiem zwartym - Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury

Artykuły na medal Wikimedal.png

Stanisław Moskal (ur. 1935) - Giacomo CasanovaAntoni LangeVictor HugoWilliam SzekspirLeconte de LisleHenry Wadsworth LongfellowLiteratura szwedzkojęzycznaMelchior WańkowiczLolita - Arrakis (Diuna) - Rudyard Kipling - Bjørnstjerne Bjørnson

Dobre artykuły Artículo bueno.svg

Wergiliusz - Piotr Starkowiecki - Weronika Rosati - Ustrój polityczny Aten (Arystoteles) - Hobbit, czyli tam i z powrotem - Ferenc Molnár - John Ronald Reuel Tolkien - Galadriela - Rivendell - Przegląd dzieł Williama SzekspiraSonety Williama SzekspiraW poszukiwaniu straconego czasuBestia ludzka - Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego - Nędznicy - Pateryk Kijowsko-Pieczerski - Dzwony Bazylei - Pasażerowie z dyliżansu - Rok dziewięćdziesiąty trzeci - Oryginał Laury - Lawon Barszczeuski - Hella (Mistrz i Małgorzata) - Zabójstwo przy Rue Morgue - Nortowie - Statek śmierci - Dziennik Anny Frank - Górski wieniec - Nautilus (fikcyjny okręt) - Space Science Fiction Magazine - Władysław Szlengel - Teodor Prodrom - Sully Prudhomme - Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej (esej) - Stanisław Lem - Słońce też wschodzi - Sławamir Adamowicz - Sejm ptasi - Sąd polubowny (komedia Menandra) - Natalla Babina - Odludek albo mizantrop - Menander - Matteo Maria Boiardo - Markijan Szaszkewycz - Literatura bizantyńska za panowania dynastii heraklijskiej 610-717 - Literatura bizantyńska epoki Laskarysów i Paleologów (1204–1453) - Literatura bizantyńska epoki Komnenów i Angelosów (1081-1204) - Literatura bizantyńska epoki justyniańskiej 527-610 - Lawon Barszczeuski - Kakashi Hatake - Jan Malalas - Gustav Wied - Górski wieniec - Fabijan Szantyr - Ernest Hemingway - Chrétien de Troyes - Agatiasz Scholastyk

Rodzaje i gatunki literackie

Liryczne: aleksandrynanakreontykbergerettabukolika (sielanka)cichōkadumkaelegiaepigramatepitafiumepyllionfraszkafugazelhaikuhymnkaligramkasydalimerykodapieśńpsalmromancarubajjatshisielankasonettren

Epickie: anegdotaautobiografiabajkabaśńbiografiachansons de gesteeposhumoreskakronikalegendamakamamonogatarinowelaopowiadaniepaterykpowieśćpowieść auktorialnapowieść autobiograficznapowieść biograficznapowieść detektywistycznapowieść epistolarnapowieść fantastycznapowieść historycznapowieść kryminalnapowieść poetyckapowieść produkcyjnapowieść przygodowapowieść psychologicznapowieść społeczno-obyczajowapowieść tendencyjnasadżsirat

Dramatyczne: dramat antycznydramat niescenicznydramat satyrowydramat symbolicznydramat szekspirowskidramat romantycznydramat historycznydramat współczesnydramat modernistycznydramat właściwykomediaoficjumskecztragediatragifarsa

Mieszane: balladaballada romantycznadramat romantycznygawędasatyrapoemat dygresyjnypoemat heroikomicznypowieść poetyckasylwatraktat

Pograniczne: apologiabestiariuszdziennikemblematesejfelietonlatopispamiętnikreportaż

Literatura obca

afrykańskaalbańskaangielskaamerykańskaarabskaaustriackaazerskabengalibiałoruskabrazylijskabułgarskachorwackachińskaczeskaduńskaestońskafińskafarerskafrancuskagreckagruzińskahebrajskahindihiszpańskairlandzkaislandzkajapońskakanadyjskakatalońskakoreańskalatynoamerykańskalitewskałotewskamacedońskamalajskameksykańskamongolskaniemieckojęzycznanorweskanowogreckaormiańskaperskaportugalskarosyjskarumuńskasanskryckaserbskasłowackasłoweńskaszwajcarskaszwedzkojęzycznatureckaukraińskawalijskawęgierskawłoskaantycznej Grecjiantycznego Rzymu

Historia literatury

Literatura antykuLiteratura średniowieczaLiteratura okresu odrodzeniaLiteratura XVI w.Literatura XVII w.Literatura XVIII w.Literatura XIX w.Literatura XX w.Literatura XXI w.
Literatura – przegląd chronologiczny

Prądy literackie

akmeizmautentyzmbanalizmbarokklasycyzmdadaizmdekadentyzmegzystencjalizmekspresjonizmfantastykafuturyzmgongoryzmgotycyzmhumanizmhagiografiaklasycyzmkwietyzmmarinizmnaturalizmneoklasycyzmosjanizmparnasizmPlejadypoezja lingwistycznapoezja metafizycznapoezja trubadurówpopulizmpostmodernizmpreromantyzmrealizmpowieść dworska - romantyzmrokokosentymentalizmsocrealizmsternizmsurrealizmsymbolizmteatr absurduturpizmultraizmweryzmyoungizm

Czasopisma literackie

Ukazujące się: AkcentArtPAPIERBorussiaCzas KulturyDialogEnigmaFA-artFo paHa!artKursywaLiteratura na ŚwiecieNowa Fantastyka - Nowe KsiążkiOdraOpcjePamiętnik LiterackiPomostyProtokół kulturalnyRed.Rita BaumStudiumTekstualiaTeksty DrugieToposWakatZeszyty PoetyckieZnak

Niewydawane: ArtyleriaBrulion - ChimeraFenixFenix AntologiaGazeta LiterackaKamenaKwadrygaKłosyKresyKurier Polski (1829-1831)LampaLiniaLiteratura (tygodnik)Literatura LudowaMaskiNowe WidnokręgiNowy Pamiętnik WarszawskiPonowaPograniczaPro Arte et StudioProsto z MostuPrzegląd Artystyczno-LiterackiPrzegląd PolskiSkamanderSycynaSztuka i NaródTwórczośćTygodnik IlustrowanyUndergruntWiadomości LiterackieWspółczesnośćZapisZdrójZebraZeszyty LiterackieZwrotnica

Zobacz też: Kategorię grupującą czasopisma literackie.

Kategorie


  • Kategoria Literatura
Drzewo kategorii (CatGraph):
Literatura
Wikisource-logo.svg
Wikiquote-logo.svg
Literatura na WikiźródłachWikicytaty z literatury


Aktualności literackie



Wybrany cytat

Wybrana grafika

=

Codex Buranus (Carmina Burana)

Chcesz pomóc? Noia 64 apps kword.png

Kategoria zalążków artykułów literackich zawiera bardzo wiele haseł. Pomóż nam poprawić ich jakość! Kliknij tutaj i wybierz artykuł, który chcesz poszerzyć. Dziękujemy!


Antique-books-woodward.jpg Wikiprojekty!


Jeśli masz jakieś pytanie wiążące się z literaturą, możesz je zadać na stronach dyskusji wikiprojektów: literackiego i literaturoznawczego. A może sam/sama dołączysz do ich uczestników i zechcesz wzbogacić zasoby Wikipedii, pisząc nowy artykuł o jakimś utworze literackim czy pisarzu, lub poszerzając już istniejący?

Do zrobienia Noia 64 apps kword.png

Twórcy: T. Coraghessan Boyle - Heinz G. Konsalik - Oksana Rabski - James Branch Cabell - Érico Verissimo - Rebecca Moss - John Norman

Dzieła: Prognoza rozwoju biologii do roku 2040 - Opowieści z Avonlea - SiakuntalaSamotniaWyznania (Rousseau) - Menuet z pogrzebaczemMinna von BarnhelmBóg rzeczy małych - Bel Ami - Orlando: biografia - Z dala od zgiełku - Ślepe tory - Pachnący ogród - Zobaczyć Lankhmar i umrzeć

Pojęcia: masnawipoezja skaldycznaszkoła litewskaszkoła ukraińska

Do poszerzenia Noia 64 apps kword.png

Twórcy: Doris LessingKarl Adolph GjellerupKnut HamsunJulia HartwigMichel HouellebecqPer JersildNadżib MahfuzOlga TokarczukJan Chryzostom PasekJuliusz SłowackiStendhalMichaił SzołochowFederico García LorcaGuy de MaupassantKostis PalamasJózef Roth

Dzieła: Antoniusz i KleopatraBoska komediaCzekając na GodotaFaustFerdydurkeGargantua i PantagruelKról LearKubuś Fatalista i jego panLolitaSonety do LauryŚlubNa Zachodzie bez zmianNocny lotIdiotaOdysejaPani BovaryPieśń o Nibelungach

Pojęcia: dramat właściwyepos rycerskigawędaliteratura angielskaliteratura antycznej Grecjiliteratura chińskamiraklnowelapostać literackapowieśćtrawestacjaweryzm

Ostatnio dodane

Niektóre niedawno dodane artykuły związane z literaturą:

Sylwetki twórców: Hedvig Charlotta Nordenflycht - Bengt Lidner - Anna Maria Lenngren - Anzia Yezierska - Urban von Feilitzen - Paul Carell - Per Olof Sundman - Mariusz Surosz - Sven-Eric Liedman - Steven Brust - Ibikos - Thomas Sjöberg (dziennikarz) - Göran Tunström - Aftoniusz - Mustaj Karim - Göran Sonnevi - Witold Starecki - Jelena Dimitrijević - Damian Dawid Nowak - Anna Matwiejewa - Joey Travolta - Emanuel Kratochwil - Małgorzata Dzieduszycka-Ziemilska - Michaił Dudin - Zdzisław Cozac

Dzieła literackie: Kariera Artura Ui - Wrota Obelisków - Trylogia Pękniętej Ziemi - Obudź się i śnij - Orbis pictus

Pojęcia: literatura farerska - literatura fińska - pirychej - postać literacka - prąd literacki - tradycja literacka - koło hermeneutyczne - literatura obrachunków inteligenckich - raki - literackość - impresjonizm

Grupy i pokolenia literackie: Inaczej - Wierzbak - Próby - Pokolenie „Współczesności” - Kontynenty

Postacie literackie - Marko Ramius

Inne portale polskojęzycznej Wikipedii
Portal.svg


Przypisy


Media użyte na tej stronie

CarminaBurana wheel.jpg
Bavarian State Library, Munich, Codex Buranus (Carmina Burana) Clm 4660; fol. 1r with the Wheel of Fortune
Carl Spitzweg 021.jpg
This file is a reproduction of the original work painted circa 1850 and housed at the Museum Georg Schäfer (Schweinfurt, Germany).
A second exemplar of the work, painted circa 1851, is housed at the Central Library of Milwaukee (Wisconsin, USA).
A 3rd exemplar, painted in 1854, is believed to be housed in a private collection.
Bernat, Martin Saint Helena & Heraclius taking the Holy Cross to Jerusalem.jpg
Saint Helena & Heraclius taking the Holy Cross to Jerusalem, Museo de Zaragoza, óleo sobre tabla (195 x 115 cm.) procedente del retablo de la Santa Cruz de Blesa, Teruel.
Artículo bueno.svg
Symbol Dobrych Artykułów na hiszpańskiej i polskiej Wikipedii
Antique-books-woodward.jpg
Woodward’s History of Wales is shown open to the title page. It’s propped up by an old Latin-English dictionary.
Władysław Szlengel 05.jpg
Władysław Szlengel
Noia 64 apps kword.png
Autor: unknown, Licencja: LGPL