Portal powiatu iławskiego Znajdujesz się na portalu dla Wikipedystów zainteresowanych powiatem iławskim, umożliwiający łatwiejszy dostęp oraz pomoc w rozwoju artykułów związanych z tym regionem.
|
|
| Powiat iławski w polskojęzycznej Wikipedii |
|
|
 | Iława – stolica powiatu edytuj | Iława – miasto w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim; siedziba władz powiatu. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. Miasto położone nad południowym krańcem jeziora Jeziorak (Pojezierze Iławskie); duży ośrodek wypoczynkowy, sportowy i turystyczny. Region rolniczy. Pierwsze wzmianki o ziemiach, na których leży Iława sięgają roku 1226, kiedy Konrad I mazowiecki wydał dokument, zapowiadający przybycie Krzyżaków na te tereny. Mieli oni chrystianizować pogan, którzy władali także terenami, na których obecnie leży Iława. Po opanowaniu przez Krzyżaków i podboju Prus w 1283 obszar ten objęty został akcją kolonizacyjną. Miasto założył komtur krzyżacki Sieghard von Schwarzburg w 1305. W tym samym roku Iława otrzymała prawa miejskie. Położenie geograficzne (teren otoczony wodami, więc łatwy w obronie) oraz ulokowanie miasta w miejscu dawnej staropruskiej osady rybackiej zdecydowały o lokalizacji miasta w tym miejscu. |
|  | Artykuł miesiąca edytuj | Rodzina Finckensteinów – najbogatsza rodzina Prus Wschodnich. Finckensteinowie pochodzili z Zurychu, gdzie byli znani w XII-XV w. jako Finckowie. Jedna z gałęzi rodu osiedliła się wówczas w Tyrolu. Założycielem linii pruskiej był Konrad, który przyjął służbę u Krzyżaków. Część rodu, żyjąca w Karyntii nazwała swoje siedziby Finckenstein lub Finckenberg, stąd potem pochodziły ich nazwiska. Istniała jeszcze jedna gałąź Fincków – Von Auersberg. Majątki Finckensteinów koncentrowały się w Prusach Górnych, w starostwach iławskim, ostródzkim i dąbrówieńskim. Już w drugiej połowie XVII w. byli potentatami i właścicielami trzech miast wraz z dziedzicznymi urzędami w Szymbarku, Dąbrównie i Iławie, zdecydowanie dominowali w XIX w., ich majątki w Szymbarku, Szymonowie, Jaśkowie i Lasecznie obejmowały wówczas powierzchnię ok. 14 tys. ha, z czego znaczna część (ok. 10 tys. ha) leżała na terenie starostwa iławskiego.
|
|
 | Inwestycje edytuj | 8 lipca 2006- 12 września 2006 r. została otwarta Mała Obwodnica Wschodnia w Iławie (koszt: ponad 10 mln €).
- 7 września 2006 r. został otwarty market Bricomarche (ul. Dąbrowskiego).
- 28 września otwarty został market Lidl (ul. Kościuszki).
|
|  | Zabytki edytuj | | Najważniejsze Zabytki powiatu iławskiego |
|
 | Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego edytuj | | Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego słynie m.in.: z jeziora Jeziorak i „Alei Napoleona”, wzdłuż której rośnie kilkadziesiąt wiekowych sosen oraz z Jeziora Jasnego, o wyjątkowo czystej toni (przezroczystość wody do 15 m). Tutaj też można wybrać się na bezkrwawe polowanie (fotosafari) do znajdujących się na terenie parku kilku rezerwatów przyrody. Jezioro Jeziorak wraz z otaczającym go kompleksem leśnym stanowi zbiór unikatowych zasobów fauny i flory. Jest ostoją ptaków o międzynarodowej randze, w tym: czapli, kormoranów, żurawi, a także niezwykle rzadkich ptaków drapieżnych: bielików, rybołowów czy kań rudych. W kompleksach leśnych bytują popularne i rzadsze gatunki zwierzyny łownej: sarny, dziki, jelenie, łosie. Zimą pojawiają się czasami wilki. |
|  | Czy wiesz, że... edytuj | ...w 1974 roku na wyspie Wielka Żuława nagrywano film "Gniazdo" reżyserii Jana Rybkowskiego, opowiadający o pierwszych latach państwa polskiego? ...w 1807 r. Napoleon Bonaparte miał swoją kwaterę w Kamieńcu Suskim; w tym czasie spędził tu trzy tygodnie ze swą metresą, panią Walewską? więcej... ...w herbie Lubawy widnieje postać pierwszego biskupa Prus, wcześniejszego misjonarza tych ziem, Christiana, a z jego rąk w XIII w., pruski książę lubawskiego grodu, Surwabuno, przyjął chrzest? |
|
 | Turystyka edytuj | | Szlaki turystyczne piesze
| Nazwa | Długość | Trasa |
|---|
 Żółty | 12,1 km | Dworzec PKP Iława Główna, Jezioro Łęckie, Jezioro Czerwone, Katarzynki – leśniczówka, Ostrów, Jezioro Radomno, wieś Radomno | | Żółty w kierunku północno-wschodnim | 28,3 km | Dworzec PKP Iława Główna, Szałkowo, Tynwałd, Frednowy, Wiewiórka, Samborowo |  Zielony ("Napoleoński") | 12 km
41,3 km | 1. Dworzec PKP Iława Główna, Jezioro Silm, Kamionka, zamek w Szymbarku
2. Szymbark, Piotrkowo, Jezioro Czerwica, Kamieniec |  Niebieski | 26 km | Dworzec PKP Iława Główna, Sarnówek, zatoka Widłągi, Rożek, Siemiany | | Historyczno-przyrodniczy | 35 km | Iława, Jezioro Silm, Kamionka, Szymbark, Stawki, Gardzień, Piotrkowo, Januszewo, Jezioro Merynos, Olbrachtowo, Kamieniec |
|
|  | Sport edytuj | Iława jest dużym ośrodkiem sportów wodnych. W mieście działa wiele przystani jachtowych i wypożyczalni sprzętu wodnego. Mieszkańcy mogą korzystać również z wypożyczalni rowerów i znajdujących się w okolicy miasta ośrodków jeździeckich. Obiektami sportowymi w Iławie są kompleksowo wyposażony Stadion Miejski i nowoczesna hala sportowo-widowiskowa. Iławskie Centrum Sportu Turystyki i Rekreacji wspiera działalność sekcji sportowych (tenis ziemny, tenis stołowy, lekka atletyka, wioślarstwo, żeglarstwo, piłka nożna i siatkówka). |
|
 | Kultura edytuj | 
Iławskie kino przed renowacją. Większości imprez kulturalnych w mieście patronuje Iławskie Centrum Kultury. Organizuje międzynarodowy festiwal jazzu tradycyjnego Złota Tarka, odbywającym się w połowie sierpnia w miejskim amfiteatrze nad Małym Jeziorakiem. Tradycją staje sie również festiwal muzyki szantowej Jeziorak Shanties Meeting oraz organizowany przez Młodzieżową Radę Miasta ogólnopolski festiwal młodzieżowych grup rockowych Fama Rock Festival. W ramach Centrum działa wiele kół zainteresowań, między innymi plastyczne, rzeźbiarskie, taneczne, teatralne, szachowe oraz numizmatyczne. Podobny profil działalności ma Spółdzielczy Dom Kultury Polanka. Ponadto w Iławie funkcjonuje Młodzieżowa Orkiestra Dęta i katolicki zespół Credo. Mieszkańcy mogą korzystać z kina X Muza (obecnie w przebudowie wartej 6 mln zł), biblioteki i galerii sztuki. |
| |
| Gospodarka edytuj | W powiecie iławskim znajduje się wiele cenionych na rynku firm. Są to m.in.:- Swedwood - fabryka mebli w Lubawie produkująca meble dla IKEI.
- Mazurskie Meble - fabryka mebli w Iławie
- Bi-es - fabryka perfumów w Kamieniu Dużym
- Kaufland - hipermarket w Iławie
- Biedronka, Plus, Pepco, Intermarche - sieci handlowe
|
| |
| Sylwetki edytuj | | Emil Adolf von Behring (ur. 15 marca 1854 w Ławicach, zm. 31 marca 1917 w Marburgu), bakteriolog niemiecki, uważany za twórcę immunologii, laureat pierwszej Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny. Urodził się we wsi Hansdorf (obecnie Ławice w gminie Iława) w wielodzietnej rodzinie nauczyciela (był piątym z trzynaściorga dzieci). Był m.in. asystentem Roberta Kocha. Od 1895 profesor uniwersytetu w Halle oraz Instytutu Terapii Doświadczalnej w Marburgu. Za prace nad seroterapią, przede wszystkim zaś za zastosowanie seroterapii w walce z błonicą (dyfterytem), został laureatem pierwszej Nagrody Nobla z medycyny w 1901. Komitet Noblowski w uzasadnieniu podjął próbę oceny znaczenia pracy von Behringa, dodając do uzasadnienia słowa: dzięki (pracom von Behringa) otwarta została nowa droga dla medycyny, a lekarze otrzymali ważną broń w walce przeciw chorobie i śmierci. |
|  | Galerie na Commons edytuj | |
|
|
 | Do opracowania | Biografie dodaj Jan von Collas • Jan Głowiak • Conrad Finck von Finckenstein • Wilhelm Albrecht Finckenstein •Jadwiga Elżbieta von Finckenstein • Jarosław Kotewicz • Adam Romanowski | Artykuły dodajKościół św. Andrzeja Boboli w Iławie • Kościół św. Brata Alberta w Iławie • Kościół Chrystusa Króła Wszechświata w Iławie • Jezioro Szymbarskie • Jezioro Płaskie Bednarzówka • Pikus • Pięć-Jeziorno • Jeziorak Shanties Meeting • Fama Rock Festival • Jezioro Łabędko • Rezerwat przyrody Jezioro Iłgi • Jezioro Francuskie • Zamek Kapituły Pomezańskiej w Szymbarku • Pałac w Bałoszycach • Pałac w Gardzieniu • Pałac w Jaśkowie • Dwór w Gubławkach • Pałac w Ogrodzieńcu • Pałac w Januszewie |
|  | Do poszerzenia | | Zalążki biografii dodaj | Zalążki opisów dodajPałac w Kamieńcu Suskim • |
|
 | Jak możesz pomóc edytuj | Wystarczy, że napiszesz bądź uzupełnisz jakikolwiek artykuł związany z powiatem iławskim lub Iławą. Każda pomoc się przyda. Na Portalu widać ile zostało do zrobienia.
Może masz aparat lub już wykonane zdjęcia?
Wskazówki edycyjne i inne: jak napisać doskonały artykuł - linki wewnętrzne - poradnik autora Wikipedii - prawa autorskie
Możesz też pomóc w promocji portalu dodając taki szablon {{Portal|Powiat iławski}} na swojej stronie Wikipedysty |
|
| Kategorie artykułów o Iławie i powiecie iławskim | | Kategoria:Powiat iławski - Kategoria:Iława - Kategoria:Gmina Iława - Kategoria:Gmina Lubawa - Kategoria:Gmina Kisielice - Kategoria:Gmina Susz - Kategoria:Gmina Zalewo - Kategoria:Dzielnice i osiedla Iławy |
|
|
| Inne portale tematyczne w polskojęzycznej Wikipedii | |
|
