Porwanie samolotu Horizon Air

Porwanie Q400 Horizon Air (2018)

Bombardier Dash 8 Q400 (nr rej. N449QX), który został porwany. Zdjęcie wykonano na lotnisku w Los Angeles w kwietniu 2015 roku.
Państwo	Stany Zjednoczone
Miejsce	Ketron Island
Data	10 sierpnia 2018
Godzina	20:43 czasu lokalnego 5:43 czasu polskiego
Rodzaj	Porwanie
Przyczyna	Samobójstwo pilota
Ofiary	1 osoba
Ocaleni	0 osób
Statek powietrzny
Typ	Bombardier Dash 8 Q400
Użytkownik	Horizon Air
Numer	N449QX
Start	Seattle
Załoga	1 osoba
Ofiary	1 osoba
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych miejsce zdarzenia
47°09′25″N 122°38′05″W/47,156944 -122,634722

Porwanie samolotu Horizon Air – zdarzenie, do którego doszło 10 sierpnia 2018 roku. Skradziono wówczas samolot Bombardier Dash 8 Q400 linii lotniczych Horizon Air z międzynarodowego lotniska Seattle-Tacoma w SeaTac w stanie Waszyngton. Sprawca, 29-letni Richard Russell, był pracownikiem obsługi naziemnej Horizon Air bez doświadczenia w pilotażu. Wykonał on nieautoryzowany start, przez co dwa myśliwce McDonnell Douglas F-15 Eagle zostały wysłane w celu przechwycenia porwanego samolotu. Kontrola ruchu lotniczego SeaTac nawiązała kontakt radiowy z Russellem, jedyną osobą na pokładzie, który określił siebie jako „złamanego człowieka, który pewnie ma poluzowanych kilka śrub”. Około godziny i 15 minut po starcie Russell popełnił samobójstwo, celowo rozbijając samolot na słabo zaludnionej wyspie Ketron w Puget Sound.

Samolot

Porwanym samolotem był Bombardier Dash 8 Q400, należący do Horizon Air (wykonujący loty dla Alaska Airlines) o rejestracji N449QX^[1][2] i numerze seryjnym 4410. W 2012 roku odbył pierwszy lot i został dostarczony do Horizon Air^[3]. 10 sierpnia 2018 roku wylądował na międzynarodowym lotnisku Seattle-Tacoma o godzinie 13:35 czasu lokalnego po południu, po locie z miejscowości Victoria w Kolumbii Brytyjskiej^[4]. Tego dnia nie planowano ponownego lotu z jego udziałem^[5].

Porwanie

Samolot został skradziony z miejsca oznaczonego jako „Plane Cargo 1” na północnym krańcu lotniska SeaTac^[5]. Maszyna następnie kołowała do pasa 16C drogą kołowania. Kontrola lotów w Seattle prosiła kilka razy samolot o podanie swojego identyfikatora lotu, nie otrzymała jednak odpowiedzi. Pobliski odrzutowiec Alaska Airlines znajdujący się na ziemi poinformował, że samolot zaczął startować^[4]. Nieautoryzowany start odbył się o 19:32 czasu lokalnego (02:32 UTC, 11 sierpnia)^[6][7][8]. W odpowiedzi dwa myśliwce F-15 z 142. Skrzydła Myśliwskiego pod dowództwem NORAD^[9] zostały wysłane około 20:15 czasu lokalnego^[10] z bazy Portland Air National Guard w celu przechwycenia porwanego samolotu. Oba były uzbrojone w pociski powietrze-powietrze AIM-9 Sidewinder i AIM-120 AMRAAM^[11]. Myśliwce te leciały w prędkości naddźwiękowej, generując grom dźwiękowy w drodze do Puget Sound^[3][12]. Poza myśliwcami, została wysłana również latająca cysterna Stratotanker KC-135R z bazy sił powietrznych Fairchild w celu wsparcia wysłanych F-15^[11]. Loty do lotniska SeaTac zostały tymczasowo zawieszone^[6].

Kontrola ruchu lotniczego Seattle-Tacoma utrzymywała kontakt radiowy z pilotem^[13]. Transmisje odbywały się na otwartej częstotliwości i były szybko publikowane w serwisach społecznościowych^[14]. Pilot powiedział: „jestem złamanym człowiekiem, pewnie mam poluzowanych kilka śrub. Nigdy do tej pory tak naprawdę o tym nie wiedziałem”^[15]. Kiedy kontroler ruchu lotniczego zasugerował, żeby samolot wylądował na Joint Base Lewis – McChord, pilot odmówił: „Ci faceci mnie zabiją, jeśli spróbuję tam wylądować. Myślę, że mogę też coś tam zniszczyć. Nie chciałbym tego robić”^[16]. Zapytał kontrolera, czy mógłby dostać pracę jako pilot w Alaska Airlines, gdyby udało mu się szczęśliwie wylądować. Kontroler odpowiedział: „myślę, że dadzą ci pracę, jeśli uda ci się wylądować”, na co odpowiedział „Tak, dobrze!”, jednak chwilę później się rozmyślił^[17]. Mówił o chęci wykonania „kilku manewrów, aby zobaczyć, co ten [samolot] może zrobić”. Stwierdził, że nie chce nikogo skrzywdzić^[18][19], a w ostatnich minutach komunikacji przeprosił swoich przyjaciół i rodzinę^[14]. Pod koniec lotu samolot został sfilmowany w momencie, kiedy pilot wykonywał nim akrobacje nad Puget Sound. Zdjęcia tych akrobacji pojawiły się w mediach społecznościowych^[20]. Doświadczony pilot powiedział, że manewry „wydawały się całkiem nieźle wykonane, bez przeciągnięcia”^[21]. Kiedy kontroler ruchu lotniczego poprosił o to, żeby spróbował wylądować samolotem po tych manewrach, pilot odpowiedział: „Nie wiem. Nie chcę. Miałem nadzieję, że tak się stanie, wiesz?”^[22][19] Dodał, że „nie planował lądowania”^[23].

Dwa F-15 próbowały skierować samolot w kierunku Oceanu Spokojnego, nie strzelając do niego^[24]. Q400 ostatecznie rozbił się o 20:43 czasu lokalnego na wyspie Ketron w Puget Sound, w hrabstwie Pierce w stanie Waszyngton, zabijając pilota i niszcząc samolot^[3][5][8]. Załoga okolicznego holownika zareagowała jako pierwsza^[25]. Strażacy z West Pierce Fire and Rescue i innych pobliskich oddziałów przybyli na wyspę około 1,5 godziny po katastrofie, z powodu czekania na prom na wyspie Steilacoom – Anderson. Pożar spowodowany katastrofą o powierzchni 2 akrów^[24] został stłumiony przez brak wiatru i został ugaszony następnego ranka^[26][27].

Śledztwo

Biuro szeryfa hrabstwa Pierce podziękowało wszystkim za dokładne informacje i 11 sierpnia potwierdziło, że to agencje federalne będą prowadzić dochodzenie, głównie biuro Federalnego Biura Śledczego (FBI) w Seattle. Śledztwo wykazało, że sprawca, zidentyfikowany jako 29-letni Richard Russell^[28][29], był samobójcą. Stwierdziło również, że jego działania nie mają podłoża terrorystycznego^[19]. Brad Tilden, dyrektor generalny Alaska Air Group, ogłosił tego samego dnia, że linia lotnicza współpracuje z Federalną Administracją Lotnictwa (FAA), FBI oraz Krajową Radą Bezpieczeństwa Transportu (NTSB) i „pracuje nad tym, aby dowiedzieć się o wszystkim, co się stało”^[30][31]. 12 sierpnia FBI stwierdziło, że wydobyło z wraku rejestrator danych lotu wraz z elementami rejestratora głosu w kabinie. Sprzęt został wysłany do Krajowej Rady Bezpieczeństwa Transportu w celu odczytania zapisanych informacji^[32].

9 listopada FBI oświadczyło, że zakończyło dochodzenie. Przesłanki terrorystyczne zostały wykluczone i stwierdzono, że Russell działał sam. Ostateczne zniżanie lotu na Wyspę Ketron zostało uznane za celowe, a samobójstwo zostało wymienione jako sposób śmierci^[33][34]. FBI oświadczyło: „Wywiady z kolegami z pracy, przyjaciółmi i rodziną, oraz przegląd wiadomości tekstowych wymienianych z Russellem podczas incydentu nie zidentyfikowały żadnych informacji, które sugerowałyby, że kradzież samolotu była związana z szerszą działalnością przestępczą lub ideologią terrorystyczną. Chociaż badacze otrzymali informacje o pochodzeniu Russella, możliwych stresorach i życiu osobistym, żaden element nie dawał wyraźnej motywacji działań Russella”^[33].

Sprawca

Richard Russell był pracownikiem obsługi naziemnej Horizon Air w Sumner w stanie Waszyngton^[35]. Od 4 lat był członkiem zespołu holowniczego, którego zadaniem było zmienianie pozycji samolotu na płycie lotniska^[28]. Kierownik operacyjny Horizon Air opisał Russella jako „spokojnego faceta”, który był „lubiany przez innych pracowników”^[36]. Miasto SeaTac ma minimalną płacę 15 USD za godzinę, ale nie dotyczy to pracowników linii lotniczych takich jak agenci naziemni Horizon Air. Podczas komunikacji z kontrolerem ruchu lotniczego Russell skarżył się na płace^[37].

Russell urodził się w Key West na Florydzie, a następnie w wieku siedmiu lat przeniósł się do miasta Wasilla na Alasce^[36]. Uczęszczał do Wasilla High School, gdzie uprawiał lekkoatletykę^[38]. Wśród przyjaciół i rodziny był znany jako „Beebo”^[39]. Był żonaty od 2012 roku. Poznał swoją żonę w 2011 roku na spotkaniu Campus Crusade for Christ w Southwestern Oregon Community College. Razem założyli piekarnię w North Bend w stanie Oregon^[40]. Sprzedali ją w 2015 roku, aby jego żona mogła być bliżej swojej rodziny; osiedlili się w Sumner w Waszyngtonie, a Russell znalazł zatrudnienie w Horizon Air^[39]. Był zapalonym podróżnikiem i uczęszczał na kampus Washington State University Global University, kształcąc się w dziedzinie nauk społecznych. Planował zdobyć stanowisko kierownicze w Horizon Air lub zostać oficerem wojskowym po uzyskaniu dyplomu^[17]. Był aktywny w swoim lokalnym kościele. Był również przywódcą lokalnej chrześcijańskiej posługi młodzieży Młodego Życia^[36].

Gary Beck, dyrektor generalny Horizon Air, stwierdził, że z tego co wiedziała firma, Russell nie miał licencji pilota. Beck stwierdził, że manewry lotnicze były „niewiarygodne” i że „nie wiedział, jak [Russell] osiągnął to, co zrobił”^[41]. Podczas rozmowy z kontrolą ruchu lotniczego Russell powiedział, że „wiedział trochę, co robi”, ponieważ miał doświadczenie w grach wideo^[17]. Prawdopodobnie miał na myśli Microsoft Flight Simulator. Ze względu na między innymi wątek gier video, incydent był szeroko komentowany w serwisie 4chan, gdzie powstało wiele memów i gdzie narodził się pośmiertny, internetowy pseudonim Richarda „Beebo Russella” – „Sky King”. O pośmiertnej popularności Russella w internecie świadczy także to, iż doczekał się on własnej stronie w serwisie Know Your Meme, który dokumentuje najpopularniejsze internetowe fenomeny.

Po incydencie Joel Monteith, pilot SkyWest Airlines, przekazał dyspozytorowi awaryjnemu, że w 2017 r. zobaczył Russella i innego mężczyznę „wciskającego i obracającego przełączniki” w kokpicie samolotu SkyWest zaparkowanego na lotnisku Seattle – Tacoma. Monteith oświadczył, że mężczyźni powiedzieli mu, że trenują korzystanie z APU samolotu aby mogli go holować. Monteith stwierdził, że było to „podejrzane”, a mężczyźni odeszli zaraz po jego przyjściu. Stwierdził również, że Russell był kiedyś z nim w kokpicie Embraera 175, a Russell pytał go o „rzeczy, które należy wykonać przed startem”^[42].

Rodzina Russella wydała oświadczenie 11 sierpnia, stwierdzając, że byli „oszołomieni i załamani” i „zdruzgotani”^[43].

Przypisy