Powiat śremski

Powiat śremski

powiat
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
TERYT	4.30.39.26.00.0
Siedziba	Śrem
Starosta	Zenon Jahns
Powierzchnia	574,41 km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	61 425[1]
• gęstość	106,9 os./km²
Urbanizacja	57,45%
Tablice rejestracyjne	PSE
Adres urzędu: ul. Mickiewicza 17 63-100 Śrem
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich 3 Liczba gmin wiejskich 1
Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Powiat śremski
52°05′N 17°01′E/52,083333 17,016667
Strona internetowa
Portal Polska

Starostwo Powiatowe w Śremie

Odezwa Ligi Morskiej w Śremie 1924 r. (miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Poznaniu).

Powiat śremski – powiat w Polsce (województwo wielkopolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Śrem.

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Dolsk, Książ Wielkopolski, Śrem
• gminy wiejskie: Brodnica
• miasta: Dolsk, Książ Wielkopolski, Śrem

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 61 425 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 61 455 osób^[3].

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2010):

Według danych z 31 grudnia 2008:

Przyrost naturalny według danych z 2008 roku^[4] wyniósł 0,37%.

• Piramida wieku mieszkańców powiatu śremskiego w 2014 roku^[5].

Położenie geograficzne

Powiat śremski leży w centralnej części województwa wielkopolskiego w Polsce. Zajmuje powierzchnię 574,7 km² w tym miasta 20,36 km², wsie 554,32 km². Powiat rozciąga się w trzech krainach geograficznych. Środkową część zajmuje Pradolina Warszawsko-Berlińska, dnem jej płynie rzeka Warta. Rzeka oddziela tereny Pojezierza Wielkopolskiego na północy od Pojezierza Leszczyńskiego na południu^[6].

Gospodarka

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie śremskim obejmowała ok. 0,4 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 1,6% do aktywnych zawodowo^[7].

Unia Gospodarcza Miast Regionu Śremskiego

Kościół św. Rocha w Wieszczyczynie

Rynek w Śremie

Na początku 1993 roku została utworzona Unia Gospodarcza Miast Regionu Śremskiego. W jej skład obecnie wchodzą cztery gminy powiatu śremskiego: Brodnica, Dolsk, Książ Wielkopolski oraz Śrem (na początku było ich sześć z Kórnikiem i Czempiniem). W 1995 roku sześć gmin podpisało porozumienie komunalne, które rozpoczęło ich współpracę partnerską. Celami współpracy są: integracja działań i skoncentrowanie środków dla rozwoju regionu oraz tworzenia nowych miejsc pracy.

Gminy posiadają dwa programy rozwoju na najbliższe 10 lat (podano w 2001 roku – przyp.):

• Strategię Rozwoju Gospodarczego, która jest sukcesywnie wprowadzana od 1998 roku i obejmuje przedsięwzięcia z zakresu: wspierania przedsiębiorczości, rozwoju turystyki i agroturystyki, rozwoju rolnictwa i jego otoczenia, integrowania działań na rzecz rozwoju społeczności lokalnej oraz opracowania standardów dla gospodarki przestrzennej.
• Strategię rozwoju Turystyki, której wyznaczone kierunki to: rozwój turystyki aktywnej, przyrodniczej i wiejskiej oraz nowoczesny i zintegrowany system promocji i informacji.

Jednostką koordynującą i realizującą cele strategii jest Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości.

14 lutego 2005 roku Sąd Rejonowy w Poznaniu zarejestrował zmiany w statucie stowarzyszenia, którego następstwem jest zmiana nazwy na Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości.

Nowe stowarzyszenie jest kontynuatorem działalności prowadzonej przez Unię Gospodarczą Miast Regionu Śremskiego oraz Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości, m.in. w zakresie promocji, wspierania przedsiębiorczości, aktywizacji gospodarczej, integracji społeczności lokalnej, obsługi Funduszu Rozwoju Przedsiębiorczości oraz przeciwdziałania bezrobociu^[8].

Unia Gospodarcza Miast Regionu Śremskiego prowadzi współpracę zagraniczną z:

• Dystryktem South Ribble w Wielkiej Brytanii
• Kantonem Guichen we Francji
• Ambasadą Meksyku w Warszawie

Środowisko przyrodnicze

Teren powiatu śremskiego należy do obszarów nizinnych oraz pojezierzy. Został on ukształtowany w wyniku działalności lądolodu skandynawskiego. Ustępujący lądolód pozostawił jeziora, wzgórza moreny czołowej, wydmy i szeroką pradolinę. Północna część powiatu to płaska równina z wysokimi wałami wydmowymi (gmina Śrem) oraz ciągi ozów (gmina Brodnica) porośnięte borem sosnowym. Południowa część powiatu to między innymi Pagórki Dolskie (najwyższe wzniesienie znajduje się koło Ostrowieczna 149 m n.p.m.). Pośrodku pradoliny płynie Warta, znajdują się tu jej starorzecza i łąki zalewowe (łęgi topolowe i topolowo-wierzbowe z licznymi wiekowymi dębami, na których znajdują się lasy łęgowe z bogatą fauną i florą^[6].

Krajobraz wiejski to m.in. parki podworskie w Górze, Jaszkowie, Łęgu, Manieczkach, Mechlinie, Międzychodzie, Mszczyczynie, Włościejewkach, znajdują się w nich drzewa – pomniki przyrody: dęby szypułkowe, lipy drobnolistne, kasztanowce zwyczajne i platany. Najwięcej pomników przyrody dębów znajduje się w parku w Mechlinie, niedaleko osady Kotowo.

Największe skupisko głazów narzutowych uznanych za pomniki przyrody w Wielkopolsce znajduje się w gminie Dolsk. Miejsca występowania głazów narzutowych to: teren między Brześnicą a Lipówką – przyciągnięte przez lodowiec eratyki pochodzące z Półwyspu Skandynawskiego, Księginki, Małachowo, Drewniany Kamień przy północnym brzegu Jeziora Dolskiego Wielkiego.

Wody płynące i jeziora w powiecie śremskim znajdują się w dorzeczu Warty, znajdują się w powiecie liczne strumienie (Bystrzek, Pysząca), kanałów oraz zalewy w Śremie (77 ha), a także stawy hodowlane.

W powiecie śremskim możemy wybrać różne formy aktywnego wypoczynku. Rzeka Warta oraz liczne jeziora zachęcają do wędkowania, uprawiania sportów wodnych oraz kąpieli. Znajdą tutaj wiele atrakcji zwolennicy wędrówek pieszych, zbieracze grzybów i jagód, amatorzy jazdy konnej i rowerzyści (300 km znakowanych szlaków rowerowych)^[6].

Jeziora

Jezioro Grzymisławskie – plaża w Śremie

Jezioro Grzymisławskie

• powierzchnia: 183,9 ha
• długość: 7770 m
• szerokość: 500 m
• największa głębokość: 11,2 m
• budowa: jezioro polodowcowe w wąskiej i głębokiej rynnie, brzegi niezalesione, linia brzegowa nierozwinięta
• dostępne dla: wędkarzy, żeglarzy, plażowiczów (plaża w Śremie), organizowane są na nim mistrzostwa motorowodne Europy lub Świata (w sierpniu)^[6]

Jezioro Dolskie Wielkie

• powierzchnia: 166,6 ha
• długość: 2940 m
• szerokość: 780 m
• największa głębokość: 3 m
• budowa: jeziorow wąskiej i długiej rynnie o stromych brzegach, brzegi częściowo zalesione, połączone z innymi jeziorami wąskimi kanałami, niewielki pas zachodniego brzegu zajmuje rezerwat przyrody „Miranowo”
• dostępne dla: wędkarzy, żeglarzy, plażowiczów (plaża w Dolsku)^[6]

Jezioro Cichowo

• powierzchnia: 108,2 ha
• długość: 2600 m
• szerokość: 630 m
• największa głębokość: 18,2 m
• budowa: brzegi zalesione, słabo zagospodarowane turystycznie, połączona z sąsiednimi jeziorami wąskimi kanałami
• dostępne dla: wędkarzy, żeglarzy^[6]

Jezioro Mórka

• powierzchnia: 94,4 ha
• długość: 4150 m
• szerokość: 400 m
• największa głębokość: 9 m
• budowa: położone w wąskiej i długiej rynnie, od Jeziora Cichowo oddzielone przesmykiem, z którym stanowiło jeden akwen^[6]

Jezioro Ostrowieczno

• powierzchnia: 61,8 ha
• długość: 1450 m
• szerokość: 780 m
• największa głębokość: 9 m
• budowa: położone w rynnie jezior dolskich, brzegi zalesione
• dostępne dla: prywatne jezioro hodowlane^[6]

Jezioro Lubiatówko

• powierzchnia: 27,8 ha
• długość: 1200 m
• szerokość: 370 m
• największa głębokość: 2,7 m^[9]

Jezioro Jarosławskie

• powierzchnia: 24,1 ha
• długość: 1230 m
• szerokość: 370 m
• największa głębokość: 5,2 m
• budowa: brzegi zalesione i trudno dostępne (wyjątek wschodni brzeg, znajduje się tam ośrodek wypoczynkowy z plażą
• dostępne dla: wędkarzy, żeglarzy, plażowiczów (plaża w Jarosławkach)^[6]

Jezioro Nowiec

• powierzchnia: 21,9 ha
• długość: 1020 m
• szerokość: 350 m
• największa głębokość: 1,3 m^[9]

Jezioro Szymanowskie

• powierzchnia: 17,8 ha
• długość: 735 m
• szerokość: 360 m
• największa głębokość: 2,7 m^[9]

Jezioro Trąbinek

• powierzchnia: 16,1 ha
• długość: 630 m
• szerokość: 350 m
• największa głębokość: 3,6 m^[9]

Jezioro Mełpińskie Wielkie

• powierzchnia: 14,3 ha
• długość: 570 m
• szerokość: 380 m
• największa głębokość: 7,7 m^[9]

Jezioro Mełpińskie Małe

• powierzchnia: 10 ha
• długość: 920 m
• szerokość: 310 m
• największa głębokość: 9,2 m^[9]

Inne Jeziora

Jezioro Mełpińskie Małe

Pozostałymi jeziorami w powiecie są^[6]:

• Dolskie Małe – 10 ha
• Mórka Mała – 6,5 ha
• Włościejewki – 5,5 ha
• Ostrowieczko – 5,1 ha
• Kiełczynek – 3,5 ha
• Gajewskie – 2,2 ha

Parki krajobrazowe, rezerwaty

Park Krajobrazowy im. gen. Dezyderego Chłapowskiego

kaplica w lesie Rąbińskim, stojąca na obszarze parku krajobrazowego

• rok założenia: 1992;
• powierzchnia: 17 200 ha (na terenie gminy Śrem 2626 ha);
• krainy geograficzne: Równina Kościańska, Pojezierze Krzywińskie;
• cele: ochrona rzadkiego w skali kontynentu krajobrazu kulturowego, realizacja nowoczesnego rolnictwa na ekologicznych zasadach funkcjonowania przyrody;
• krajobraz parku: sieć zadrzewień śródpolnych z 1820 roku założona przez Dezyderego Chłapowskiego, teren parku stanowią:
  • pola uprawne (65%),
  • łąki (8,5%),
  • lasy (14%)^[6].

Rogaliński Park Krajobrazowy

• rok założenia: 1997
• powierzchnia: 12 750 ha (obejmuje gminy: Śrem (1685 ha), Brodnica (3279 ha), Mosina i Kórnik)
• rezerwaty:
  • krajobrazowy „Krajkowo”
  • przyrody „Goździk Siny” w Grzybnie
  • zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Dęby Rogalińskie”
• krajobraz parku: łęgi nadrzeczne porośnięta roślinnością wodną, szuwarową, łąkową, muraw kserotermicznych i zarośli wierzbowych, występują dęby szypułkowe, nad Wartą zaobserwować można rzadkie gatunki ptaków: bociana czarnego, orlika krzykliwego, żurawia, strusie (hodowane w Esterpolu; gatunki ssaków: wydry i bobry^[6].

Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Łęgi Mechlińskie”

Łęgi Mechlińskie

• rok założenia: 1996;
• powierzchnia: 780,98 ha (Gmina Śrem);
• krajobraz parku: lasy łęgowe wraz z obszarem bagiennych łąk po obu stronach Warty, lasy grądowe z dęby szypułkowe, wiązami, jesionami, W parku stwierdzono obecność ok. 100 gatunków ptaków, m.in. kani rudej, błotniaka zbożowego, bociana czarnego; ssaki: bobry i wydry. Zespół został utworzony uchwałą Rady Miejskiej w Śremie na wniosek mieszkańców wsi Kawcze. Zespół chroni największy w gminie kompleks lasów łęgowych i gradowych o powierzchni ok. 180 ha oraz przyległe do niego kompleksy podmokłych i zalewowych łąk i pastwisk. Szczególnie bogata jest flora podmokłych łąk i zarastających starorzeczy. Na terenie zespołu występuje bogata fauna, w szczególności awifauna, około 100 gatunków. Najciekawszym przedstawicielem fauny jest występujący żółw błotny, zagrożony wyginięciem nie tylko w Polsce, ale i w wielu krajach europejskich^[6].

Rezerwat Przyrody „Czmoń”

• rok założenia: 1998
• powierzchnia: 23,65 ha (w całości w gminie Śrem)
• cele: zachowanie żyznego lasu liściastego, w którym występują rośliny chronione w piętrze runa i podszycia
• krajobraz parku: las liściasty z dębami szypułkowymi i jesionami wyniosłymi, grabami i jaworami, wczesną wiosną las pokrywa się kobiercami kwitnących kwiatów. Chronione rośliny w parku: lilia złotogłów, bluszcz pospolity, kalina koralowa. Zwierzęta: cztery gatunki dzięciołów i kukułki^[6].

Rezerwat Przyrody „Miranowo”

• rok założenia: 1971;
• powierzchnia: 4,78 ha (Gmina Dolsk);
• krajobraz parku: rezerwat florystyczny, roślinność łąkowa i szuwarowa, relikty epoki lodowcowej, rzadsze gatunki roślin: kukułka krwista i kukułka szerokolistna, goryczka błotna, kosatka kielichowa, turzyca Davalla, liczne gatunki ptaków^[6].

Znakowane szlaki turystyczne

Zielony szlak rowerowy, niebieski pieszy

Szlaki rowerowe

Sieć 252 km szlaków dla rowerzystów w powiecie śremskim, które łączą ze sobą miasta i wsie atrakcyjne turystycznie i historycznie. Szlaki mają długość od 7,9 km do 68,5 km. Większość z nich to pętle, a także tzw. łączniki^[6].

Szlaki piesze

Szlakami pieszymi przebiegającymi przez powiat są^[6]:

• Szlak niebieski (21,2 km): Śrem – Łęg – Bystrzek – Sroczewo – Zaborowo – Gogolewko – Gogolewo.
• Szlak zielony (30,7 km): (Kościan – Lubiń) – Miranowo – leśniczówka Brzednia – Lubiatówko – Dolsk – Ostrowieczko – Ostrowieczno – Błażejewo – Włościejewice – Włościejewki – Książ Wielkopolski – Gogolewo (Nowe Miasto nad Wartą – Śmiełów – Jarocin).
• Szlak czerwony: Osowa Góra (Zaniemyśl – Sulęcinek).
• Szlak żółty: (Zaniemyśl) – Kaleje (Czmoń).
• Szlak niebieski: (Otusz) – Iłówiec.
• Szlak czerwony: Żabno (Drużyna Poznańska).
• Wielkopolska Droga św. Jakuba: Żabno – Przylepki – Manieczki – Błociszewo – Rąbiń – Dalewo – Mościszki.

Trasa kajakowa

planowana: Gogolewo – Śrem – Jaszkowo – Poznań.

Sąsiednie powiaty

Powiat poznański | Powiat średzki | Powiat jarociński | Powiat gostyński | Powiat kościański

Miejscowości powiatu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Powiatowy Zarząd Dróg w Śremie
• Powiatowy Urząd Pracy w Śremie
• Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego
• Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski
• Dwory i pałace w powiecie śremskim