Powiat dąbrowski (Generalne Gubernatorstwo Lubelskie)
| powiat | |||||
| 1915–1919 | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Data powstania | 1915 | ||||
| Data likwidacji | 1919 | ||||
| Siedziba | |||||
| Populacja (1916) • liczba ludności |
| ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Portal  Polska | |||||
Powiat dąbrowski – dawny powiat istniejący w latach 1915–1919 w Generalnym Gubernatorstwie Lubelskim pod okupacją austriacko-węgierską Królestwa Polskiego. Siedzibą władz powiatu była Dąbrowa Górnicza.
Powiat dąbrowski powstał na terenie Zagłębia Dąbrowskiego podczas I wojny światowej, w związku z przedzieleniem powiatu będzińskiego granicą obu okupantów: niemieckiego (Generalne Gubernatorstwo Warszawskie, GGW) i austro-węgierskiego (Generalne Gubernatorstwo Lubelskie, GGL). Zachodnią część powiatu przyłączono do strefy niemieckiej jako powiat będziński, natomiast wschodnią do strefy austriackiej, z której to właśnie utworzono powiat dąbrowski[1].
Powiat dąbrowski podzielono na 11 gmin, kilka z nich przcięto granicą stref okupacyjnych[2]:
- gmina Dąbrowa Górnicza;
- gmina Choroń, tylko wschodnia część (z zachodniej utworzono gminę Poraj w GGW);
- gmina Gołonóg, utworzona ze zniesionej gminy Olkusko-Siewierskiej;
- gmina Kromołów, zredukowana obszarowo na korzyść nowego miasta Zawiercie w GGW;
- gmina Łosień;
- gmina Niegowa;
- gmina Niwka, nowa gmina utworzona w 1915 z południowej części gminy Zagórze;
- gmina Rokitno Szlacheckie, tylko wschodnia część (z zachodniej utworzono gminę Wysoka w GGW);
- gmina Włodowice, zredukowana obszarowo na korzyść nowego miasta Mrzygłód w GGW;;
- gmina Zagórze, tylko wschodnia część (zachodnią część z m.in. Modrzejowem włączono do Sosnowca w GGW);
- gmina Żarki.
1 października 1916 gminie Dąbrowa Górnicza nadano prawa miejskie, po czym powiat otrzymał swoje pierwsze i jedyne miasto[3].
W 1916 roku powiat liczył 120.975 mieszkańców[4].
Powiat zniesiono w marcu 1919 roku, w związku z unieważnieniem zmian w podziale administracyjnym Królestwa Polskiego wprowadzonych przez okupantów, przywracając tym samym powiat będziński w jego oryginalnych granicach[5].
Przypisy
- ↑ Kaiserlich Deutsches Generalgouvernement Warschau mit dem angrenzenden K.u.K. Millitärgeneralgouvernement in Polen
- ↑ Ortsverzeichnis für das österr.-ungar. Okkupationsgebiet in Polen
- ↑ Rozporządzenie Naczelnego Wodza armii z 18. sierpnia 1916, dotyczące ordynacyi miejskiej dla trzydziestu i czterech miast (Dziennik rozporządzeń c. i k. Zarządu wojskowego w Polsce, Część XXV, wydana i rozesłana dnia 23 sierpnia 1916, Nr 65)
- ↑ Stan szkolnictwa powszechnego w grudniu 1917 r. na terytorjum obu byłych jeneralnych gubernatorstw: Warszawskiego i Lubelskiego
- ↑ Rozporządzenie Min. Spraw Wewn. z dnia 19 marca 1919 r. (Dz. Urz. Min. Spraw Wewn. Nr 21 poz. 265)
