Powiat goleniowski

Powiat goleniowski

powiat
Herb
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
TERC	3204
Siedziba	Goleniów
Starosta	Tomasz Stanisławski
Powierzchnia	1615,53 km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	82 421[1]
• gęstość	51 os./km²
Urbanizacja	53,2%
Tablice rejestracyjne	ZGL
Adres urzędu: ul. Dworcowa 1 72-100 Goleniów
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich 4 Liczba gmin wiejskich 2
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Portal Polska

Mapa powiatu

Powiat goleniowski – powiat w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Goleniów.

Według danych z 31 grudnia 2019 r. powiat zamieszkiwało 82 421 mieszkańców^[1]. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 82 396 osób^[2].

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Goleniów, Maszewo, Nowogard, Stepnica
• gminy wiejskie: Osina, Przybiernów
• miasta: Goleniów, Maszewo, Nowogard, Stepnica

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2014 powierzchnia powiatu goleniowskiego wynosi 1615,53 km²^[3]. Położony jest na Równinie Goleniowskiej, Równinie Nowogardzkiej oraz w zachodniej części w Dolinie Dolnej Odry. Większość powierzchni gmin Przybiernów, Stepnica i Goleniów zajmuje Puszcza Goleniowska. W okolicach Goleniowa znajduje się jedyny w województwie port lotniczy Szczecin-Goleniów.

Powiat goleniowski graniczy z siedmioma powiatami:

• gryfickim
• kamieńskim
• łobeskim
• polickim (poprzez rzekę Odrę i Zalew Szczeciński)
• stargardzkim
• Świnoujście (miasto na prawach powiatu, poprzez Zalew Szczeciński)
• Szczecin (miasto na prawach powiatu).

Gospodarka

W końcu stycznia 2011 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie goleniowskim obejmowała ok. 5,3 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 17,9% do aktywnych zawodowo^[4]. We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła już tylko 1 800 osób, a stopa bezrobocia 5,3%^[5]

Przeciętne wynagrodzenie pracownicze w październiku 2008 r. wynosiło 3150,67 zł, przy liczbie zatrudnionych pracowników w powiecie goleniowskim – 15608 osób. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze publicznym wynosiło 3355,03 zł, a w sektorze prywatnym 3081,08 zł^[6].

W 2013 r. wydatki budżetu samorządu powiatu goleniowskiego wynosiły 77,5 mln zł, a dochody budżetu 81,5 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu według danych na koniec 2013 r. wynosiło 26,1 mln zł, co stanowiło 32,0% wartości wykonywanych dochodów^[7].

Demografia

Według danych z 30 czerwca 2012 roku powiat goleniowski zamieszkiwało 82035 osób^[8]

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

Liczba ludności^[9]:

Miejsce w województwie (na 18 powiatów) pod względem:

• ludności: 3.
• powierzchni: 5.
• gęstości zaludnienia: 9
• urbanizacji: 8.

• Piramida wieku mieszkańców powiatu goleniowskiego w 2014 roku^[10].

Historia

Powiat goleniowski został powołany dnia 1 października 1954 roku w województwie szczecińskim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat goleniowski złożyły się 2 miasta i 13 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów w tymże województwie (w praktyce gromady te należały do tych powiatów przez zaledwie dwa dni)^[11]:

• z powiatu nowogardzkiego:
  • miasta: Goleniów i Maszewo
  • gromady: Jarosławki, Kliniska Wielkie, Krępsko, Lubczyna, Mosty, Rożnowo Nowogardzkie, Stawno i Żółwia Błoć

• z powiatu kamieńskiego:
  • gromady: Łożnica, Moracz, Przybiernów, Racimierz i Stepnica

Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat goleniowski podzielono na 2 miasta i 5 gmin^[12] :

• miasta: Goleniów i Maszewo
• gminy: Goleniów, Lubczyna (zniesiona w 1976^[13]), Maszewo, Przybiernów i Stepnica

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu goleniowskiego włączono do nowego (mniejszego) województwa szczecińskiego^[14]. 1 stycznia 1992 roku jednoimienne miasta i gminy Nowogard i Maszewo połączono we wspólne gminy miejsko-wiejskie^[15].

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie zachodniopomorskim powiat goleniowski o kształcie i podziale administracyjnym zbliżonym do wyglądu z 1975 roku^[16]. Ponieważ nie odtworzono powiatu nowogardzkiego, nowy powiat goleniowski przejął część jego dawnych gmin: Nowogard, Osina i Dobra. 1 stycznia 2002 roku reaktywowano powiat łobeski, do którego przyłączono gminę Dobra z powiatu goleniowskiego^[17].

W sierpniu 2012 roku z inicjatywy mieszkańców powstało stowarzyszenie na rzecz powiatu goleniowsko-nowogardzkiego Partnerstwo i Rozwój celem którego jest zmiana nazwy powiatu. W lutym 2013 rozpoczęto zbieranie podpisów pod obywatelskim projektem uchwały uruchamiającym procedurę zmiany nazwy. W 2013 r. w gminie Nowogard i Osina zostały przeprowadzone konsultacje społeczne w przedmiocie zmiany nazwy powiatu goleniowskiego na powiat goleniowsko-nowogardzki^[18][19]. 28 stycznia 2014 Rada Miejska w Nowogardzie złożyła wniosek o zmianę nazwy powiatu goleniowskiego^[20]. W 2013 r. rady miejskie w: Goleniowie, Maszewie i Stepnicy oraz Rada Powiatu w Goleniowie wyraziły negatywną opinię w sprawie zmiany nazwy^{[21][22][23][24]}.

Środowisko geograficzne

Na terenie powiatu znajduje się wiele zbiorników wód stojących. Są to akweny zarówno naturalnie jak i sztuczne. Do największych należą:

• Jezioro Nowogardzkie – 112 ha
• Jezioro Przybiernowskie – 88 ha
• Jezioro Kościuszki – 48 ha

Komunikacja

• Drogi:

krajowe:

nr 3 -- Świnoujście «» Szczecin «» Gorzów Wielkopolski «» Zielona Góra «» Legnica «» granica państwa (Jakuszyce)

nr 6 -- granica państwa (Kołbaskowo) «» Szczecin «» Goleniów «» Koszalin «» Słupsk «» Gdańsk «» Łęgowo

wojewódzkie:

nr 106 -- Rzewnowo «» Golczewo «» Nowogard «» Maszewo «» Łęczyca «» Stargard «» Pyrzyce

nr 111 -- Recław «» Koniewo «» Racimierz «» Żarnowo «» Miłowo «» Stepnica «» Kąty «» Krępsko «» Modrzewie «» Goleniów

nr 113 -- Żółwia «» Błoć Żółwia «» Mosty «» Jarosławki «» Maszewo

nr 141 -- Sowno «» Przemocze «» Darż

nr 144 -- Nowogard «» Dobra «» Chociwel

nr 146 -- Jenikowo «» Dobra (powiat łobeski) «» Strzmiele

nr 147 -- Wierzbięcin «» Troszczyno «» Wołkowo «» Łobez

• Linie kolejowe:

• Komunikacja lotnicza:
  • Port lotniczy Szczecin-Goleniów ok. 5 km na wschód od Goleniowa.

Bezpieczeństwo

W 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w powiecie goleniowskim wynosił 72,6%^[25][26]. W 2009 r. stwierdzono w powiecie m.in. 364 kradzieży z włamaniem, 9 kradzieży samochodów, 143 przestępstw narkotykowych^[27][28][29].

Gmina Stepnica jest położona w strefie nadgranicznej^[30]. Powiat goleniowski obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w porcie lotniczym Szczecin-Goleniów z Nadodrzańskiego Oddziału SG^[31].

Powiat goleniowski jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Goleniowie i Prokuratury Okręgowej w Szczecinie^[32].

Na terenie powiatu działa 12 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego^[33]. Ponadto istnieje jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Goleniowie oraz jej posterunek w Nowogardzie^[34].

Administracja

Siedzibą władz powiatu jest miasto Goleniów. Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu w Goleniowie, w której skład wchodzi 19 radnych^[37].

Rada Powiatu

Powiat goleniowski jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie^[43].

Mieszkańcy powiatu goleniowskiego wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 2. Parlamentarzystów wybierają z okręgów wyborczych z siedzibą komisji wyborczej w Szczecinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Współpraca zagraniczna

Partnerem powiatu goleniowskiego jest:^[44]

• powiat Uecker-Randow, (Niemcy) do 3 września 2011, ponieważ został zlikwidowany i utworzony nowy Vorpommern-Greifswald

Zobacz też

• podział administracyjny województwa zachodniopomorskiego

Przypisy