Powiatowa Komenda Uzupełnień Szubin

Powiatowa Komenda Uzupełnień Szubin
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1921

Rozformowanie

1927

Dowódcy
Ostatni

mjr Wilhelm Hörl

Organizacja
Dyslokacja

Szubin

Podległość

DOK VIII

Powiatowa Komenda Uzupełnień Szubin (PKU Szubin) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu okręgu[1].

Historia komendy

W 1921 roku na terenie Okręgu Korpusu Nr VIII została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Szubin. Okręg poborowy obejmował powiaty szubiński i żniński, które dotychczas były podporządkowane PKU Inowrocław oraz powiat wągrowiecki wyłączony z okręgu PKU Gniezno i powiat chodzieski wyłączony z okręgu PKU Bydgoszcz[2].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[1], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[3]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[4][5]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[6].

W kwietniu 1925 roku PKU Szubin nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VIII i administrowała powiatami: szubińskim, chodzieskim, wągrowieckim i żnińskim[3].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[4]. W skład PKU Szubin wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[4]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[7][8][9].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[10].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Szubin normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[11]

Dowódca Okręgu Korpusu Nr VIII gen. dyw. Leon Berbecki zarządził przeprowadzenie w dniu 30 listopada 1926 roku, w siedzibie PKU Szubin, dodatkowego zebrania kontrolnego szeregowych rezerwy (kat. A) i pospolitego ruszenia z bronią (kat. C) roczników 1891-1894 oraz 1898, zamieszkałych na terenie powiatu szubińskiego, którzy nie stawili się na zebrania w poprzednim terminie (od 15 października do 28 listopada)[12].

Z dniem 10 stycznia 1927 roku PKU Szubin została zlikwidowana. Powiaty szubiński i chodzieski zostały włączone do okręgu poborowego PKU Bydgoszcz, natomiast powiaty wągrowiecki i żniński do okręgu poborowego PKU Inowrocław[13][14]. 4 grudnia 1926 roku starosta szubiński Władysław Kutzner ogłosił przyłączenie powiatu „pod względem wojskowości” do PKU Bydgoszcz z dniem 1 stycznia 1927 roku oraz polecił podległym urzędom przesyłać do PKU Bydgoszcz informacje na temat zmian meldunkowych rezerwistów już z dniem 11 grudnia 1926 roku[15].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU Szubin, z uwzględnieniem najważniejszej zmiany organizacyjnej przeprowadzonej w 1926 roku.

Komendanci PKU
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia funkcjiKolejne stanowisko (dalsze losy)
ppłk kaw. Witold Walickido XII 1923[16][17]Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK VIII
mjr piech. Wilhelm HörlXII 1923[18] – IX 1926[19]komendant PKU Inowrocław
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[20][21]
I referenturzędnik wojsk. X rangi Marian Sokulski1923 – III 1924II referent
mjr piech. Jan KulwiećIII[22] → IV 1924[23]PKU Pszczyna
kpt. kanc. Longin Bielawskiod V 1924[24]
II referenturzędnik wojsk. XI rangi Fryderyk Honzatko1923 – III 1924[25]II referent PKU Włocławek
urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Marian Sokulskiod III 1924[25]
referent inwalidzkipor. piech. Józef RusieckiIV[26] – IX 1924[27]59 pp
por. piech. Konrad KamieńskiIX 1924[28] – IV 1925[29]64 pp
oficer instrukcyjnypor. piech. Jan Kabzińskiod V 1923[30]
oficer ewidencyjny na powiat szubińskiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Eugeniusz Henzler1923 – 1924
oficer ewidencyjny na powiat wągrowieckiurzędnik wojsk. XI rangi Alfred Gebel25 V[31] – 19 VI 1923[32]II referent PKU Starogard
por. kanc. Stanisław Tyrałaod 19 VI 1923[33]
por. kanc. Alfred Gebel1924
por. piech. Zygmunt Teodor Kazimierz SterzIV[34] – VI 1925[35]64 pp
oficer ewidencyjny na powiat żnińskipor. kanc. Tadeusz KrokIV[36] – V 1924[24]PKU Wadowice
por. piech. Bohdan Stanisław TuszowskiIV[34] – VI 1925[37]66 pp
oficer ewidencyjnyurzędnik wojsk. XI rangi / chor. Wilhelm Drozdowicz[a]1923 – 1925
urzędnik wojsk. XI rangi Franciszek Baszyński1924
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w 1926 roku[39]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

kpt. kanc. Marian SokulskiII 1926 – 1 I 1927[40]kierownik II referatu PKU Inowrocław
kierownik II referatu poborowegowakat
referentpor. kanc. Alojzy KucharskiII 1926 – XI 1926[41]referent PKU Ciechanów
referent inwalidzkipor. kanc. Stanisław Zwierzyńskiod II 1926

Uwagi

  1. ↑ Urzędnik wojsk. XI rangi Wilhelm Drozdowicz (ur. 5 lipca 1889) z dniem 1 stycznia 1925 roku został mianowny chorążym zawodowym w piechocie z równoczesnym wcieleniem do 63 pp i poostawieniem na dotychczasowym stanowisku w PKU Szubin[38].

Przypisy

  1. ↑ a b Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  2. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  3. ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  4. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  5. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  6. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  8. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  9. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  11. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  12. ↑ Obwieszczenie. „Orędownik Urzędowy powiatu Szubińskiego”. 92, s. 3, 1926-11-17. Szubin. 
  13. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
  14. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  15. ↑ Ogłoszenie. „Orędownik Urzędowy powiatu Szubińskiego”. 97, s. 3, 1926-12-04. Szubin. 
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 76 z 12 grudnia 1923 roku, s. 714.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1480.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 16 grudnia 1923 roku, s. 724.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 24 września 1926 roku, s. 320.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1480, 1553, 1556–1558, 1567.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 276, 1350.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 9 marca 1924 roku, s. 109.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  24. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 maja 1924 roku, s. 303.
  25. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 9 marca 1924 roku, s. 110.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 8 kwietnia 1924 roku, s. 192.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 93 z 12 września 1924 roku, s. 523.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 93 z 12 września 1924 roku, s. 522.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 2 kwietnia 1925 roku, s. 187.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 280.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 2 czerwca 1923 roku, s. 368.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 29 czerwca 1923 roku, s. 434.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 29 czerwca 1923 roku, s. 433.
  34. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 23 kwietnia 1925 roku, s. 218.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 6 czerwca 1925 roku, s. 307.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 19 kwietnia 1924 roku, s. 228.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 67 z 24 czerwca 1925 roku, s. 341.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 27 stycznia 1925 roku, s. 41.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 16.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 5.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 3 listopada 1926 roku, s. 394.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).