Powiaty w Polsce od 1945
 | Ten artykuł został zgłoszony do weryfikacji statusu „Lista na Medal”. Weź udział w dyskusji na ten temat. |
Powiaty w Polsce od 1945 roku – poniższe tabele są graficzną prezentacją okresów istnienia i przynależności wojewódzkiej wszystkich powiatów (wyjątkowo rejonów) bądź ich części znajdujących się na obszarze Polski w latach 1945–1975 i ponownie od 1999 roku do dziś. Uwzględniają one także ewentualne zmiany przynależności wojewódzkiej. Artykuł uwzględnia także skrawki niepolskich powiatów, przyłączone w różnych okolicznościach do obszaru Polski, niekoniecznie stanowiące odrębne jednostki terytorialno-administracyjne w obrębie Polski (podano powiaty, do których skrawki te przyłączono).
Legenda
- Powiaty podzielono na dwie grupy (w dwóch tabelach) – powiaty ziemskie i powiaty miejskie (od 1999 r. miasta na prawach powiatu).
- Każda kolumna reprezentuje jeden rok funkcjonowania powiatu (podany w nagłówku).
- Dla ułatwienia orientacji, ciąg lat funkcjonowania jednostek przytoczono przy każdym powiecie. W przypadku kiedy powiat istniał już w 1945 roku, nie znaczy to, że powiat powołano w 1945 roku; ciąg istnienia powiatów przekraczający próg tabeli oznaczono strzałką (→) – lista powiatów funkcjonujących w okresie II Rzeczypospolitej dostępna jest w artykule Powiaty w Polsce 1919–1939.
- Dla uproszczenia, zabarwiono całą kolumnę nawet wtedy, gdy aktualny powiat powołano lub zniesiono w środku danego roku.
- Kiedy w środku roku nastąpiła zmiana przynależności wojewódzkiej, zabarwiona kolumna odnosi się zawsze do roku nowej przynależności administracyjnej. Jedynym wyjątkiem są zmiany wprowadzone w 1945 roku oraz zmiany, po których nowa przynależność utrzymała się mniej niż jeden rok, gdzie ze względów technicznych (brak poprzedzającej bądź zamykającej kolumny) przedstawiono to odwrotnie.
- Nazwy województw zmieniały się na przestrzeni lat. Aby móc porównać przynależność wojewódzką poszczególnych powiatów w różnych podziałach administracyjnych, kolory użyte w tabelach nie powiązano do nazw województw, lecz do miast wojewódzkich, pod które powiaty te podlegały. Dane o faktycznych nazwach województw i ich siedzibach można pobrać tu.
| Kolor | Miasto wojewódzkie | Kolor | Miasto wojewódzkie | Kolor | Miasto wojewódzkie | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Białystok | Brześć nad Bugiem | Bydgoszcz / Toruń | ||||||||
| Gdańsk | Katowice[1] | Kielce | ||||||||
| Koszalin | Kraków | Lublin | ||||||||
| Lwów | Łódź | Olsztyn | ||||||||
| Opole | Poznań | Rzeszów | ||||||||
| Szczecin | Warszawa | Wrocław | ||||||||
| Zielona Góra / Gorzów Wlkp. | Powiaty (w całości lub w części) z tzw. Ziem Odzyskanych w 1945 roku (wraz z Wolnym Miastem Gdańsk) | |||||||||
- Powiaty uszeregowane są według nazw obowiązujących w okresie ich istnienia. Nazwy powiatów utworzone po ewentualnych formalnych zmianach nazw powiatów, którym często wtórowały zmiany siedzib (od których nowe nazwy były wywodzone) znacznie się różnią od pierwotnych. W celu sprawniejszej nawigacji po artykule potraktowano je dlatego jako osobne hasła, natomiast ciąg prawny powiatów przed lub po zmianie nazwy zaznaczono odsyłaczem (→ lub ← zależnie od sytuacji chronologicznej). Jedynym wyjątkiem są występujące w różnych okresach oboczne warianty tej samej nazwy, które przytoczono obok nazwy głównej, np. powiat opolski (lubelski) i powiat opolsko-lubelski.
- Powiaty z tzw. Ziem Odzyskanych przedzielone w 1945 roku granicą państwową przytoczono jednokrotnie (jako powiat polski) jeśli: a) stolica powiatu znalazła się w granicach Polski (np. powiat gołdapski), b) nazwa powiatu została utworzona od tejże siedziby (np. powiat gryfiński) i c) przedzielona jednostka została zniesiona w kraju ościennym (np. powiat żarski). Powiaty przytoczono dwukrotnie – jako pierwotny oraz polski – jeśli: a) stolica powiatu pozostała poza granicami Polski z jednoczesnym utrzymaniem powiatu w Polsce (np. powiat iławecki) lub w przypadku kiedy stolica powiatu nie wchodziła w jego skład, stanowiąc oddzielny powiat grodzki (np. powiat gubiński), b) nazwa powiatu została zmieniona (np. powiat wschodniotorzymski/sulęciński) i/lub c) jednostka została utrzymana w kraju ościennym z równocześnie istniejącą jednoimienną jednostką w Polsce (np. powiat zgorzelecki)
- Fragmenty powiatów bez siedziby w obrębie Polski powojennej oznaczono symbolem (►) oraz przytoczono nazwę powiatu docelowego.
- Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej, ## – dwukrotną, a ### – trzykrotną. Oznaczenia te przytoczono zarówno przy nazwie powiatu (w wersji skupionej), jak i w prezentacji graficznej (w wersji rozbieżnej, bezpośrednio przed i po każdej zmianie przynależności)
- Kiedy zmiana przynależności wojewódzkiej nastąpiła w 1945 roku w przypadku powiatów z tzw. Ziem Odzyskanych, manewr ten przedstawiono kolorową kropką (o odpowiedniej barwie) na tle czarnym (reprezentującym Ziemie Odzyskane) i dodatkowo opisano przy nazwie powiatu.
- W czasie obowiązywania podziału administracyjnego 1975–1998 (od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998) powiaty były zlikwidowane. Dlatego okres ten, dla uproszczenia, zastąpiono w tabelach jedną wspólną kolumną.
- Dla niektórych powiatów miejskich brak jest źródeł weryfikujących ich datę utworzenia (do 1975), należy to uzupełnić w sekcji → Źródła.
Powiaty ziemskie 1945–2008
Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej
Powiaty miejskie 1945–2013
Informacje dotyczące istnienia powiatów w latach 1946, 1947, 1948 i 1949 pobrane głównie z Roczników Statystycznych GUS-u oraz z dodatkowych źródeł podanych w przypisach Znak # oznacza jednokrotną zmianę przynależności wojewódzkiej
Zobacz też
- Powiat
- Lista powiatów w Polsce
- Powiaty w Polsce 1919–1939
- Powiaty i gminy o identycznych nazwach
- Dawne powiaty polskie
- Podział administracyjny Polski 1999 >
- Podział administracyjny Polski 1975–1998
- Podział administracyjny Polski 1957–1975
- Podział administracyjny Polski (1950–1957)
- Podział administracyjny Polski 1946–1950
- Podział administracyjny Polski (1944–1946)
Przypisy
- ↑ (1953-56 Stalinogród).
- ↑ nieszawski ←.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła środkowo-zachodnia część powiatu augustowskiego z woj. białostockiego. Gminy Balla Wielka, Łabno i – prawie cała – Wołłowiczowce (z siedzibą w Sopoćkiniach) oraz wschodnia część gminy Hołynka i dwa wschodnie skrawki gminy Lipsk (do 1936 należące do gminy Kurjanka) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Augustów – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody poznańskiego.
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadły południowe 2/3 powiatu frydlądzko-bartoszyckiego z tzw. Ziem Odzyskanych z siedzibą powiatu Bartoszycami po południowej, polskiej stronie granicy. Z polskiej części powiatu frydlądzko-bartoszyckiego utworzono powiat bartoszycki, który wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
- ↑ a b c d W 1945 roku Polsce przypadła południowa 1/4 powiatu gierdawskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z m.in. miejscowościami Asuny, Lipica i Skandawa. Siedziba powiatu – Gierdawy (obecnie Żeleznodorożnyj) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polską część powiatu gierdawskiego przyłączono do powiatów bartoszyckiego, kętrzyńskiego i węgorzewskiego w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946).
- ↑ frydlądzko-bartoszycki ←.
- ↑ a b c Do 17 VIII 1945 w woj. kieleckim.
- ↑ a b c d W 1945 roku Polsce przypadły północno-zachodnie skrawki powiatu brzeskiego z woj. poleskiego (fragmenty a) gminy Połowce – zniesionej przed 1933 rokiem i włączonej do gmin Wierzchowice i Wysokie Litewskie) – z m.in. miejscowościami Klukowicze, Litwinowicze, Siemichocze, Tymianka, Wólka Nurzecka, Wyczółki i Zubacze; b) gminy Wysokie Litewskie z m.in. miejscowościami Tokary i Wilanowo; c) gminy Wołczyn z miejscowością Koterka oraz d) gminy Miedna – niewielka eksklawa położona po lewej stronie od Bugu, na terenie gminy Zabłocie, niedaleko miejscowości Szostaki. Siedziba powiatu – Brześć nad Bugiem – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu brzeskiego została zintegrowana z powiatem bielskim w woj. białostockim (1945); utworzono z niej nową gminę Klukowicze, a część obszaru włączono do gminy Kleszczele) – od 1952 tereny te należą do powiatu siemiatyckiego; jedynie eksklawa gminy Miedna weszła w skład powiatu bialskiego w woj. lubelskim.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat białogrodzki.
- ↑ a b c d W 1945 roku Polsce przypadły zachodnie skrawki powiatu wołkowyskiego z woj. białostockiego – gmina Tarnopol (w całości), zachodnio-środkowa część gminy Jałówka oraz dwa niewielkie skrawki gminy Świsłocz. Siedziba powiatu – Wołkowysk – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu wołkowyskiego została zintegrowana z powiatami bielskim i białostockim w tymże województwie (1945); od 1954 część tych terenów należy do powiatu hajnowskiego.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu bielskiego z woj. białostockiego. Jedynie wschodnie części gmin Białowieża i Masiewo (głównie obszar Puszczy Białowieskiej) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Bielsk Podlaski – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ bialski (krakowski) / bielski (s. Bielsko) ← mimo tej samej nazwy przymiotnikowej, powiat bielski sprzed 1951 roku miał siedzibę w Bielsku, a od 1951 w Bielsku-Białej, odkąd zwiększył się jego obszar po dołączeniu znacznej części zniesionego powiatu bialskiego; ciągłość prawna pomiędzy powiatem bielskim sprzed 1951 i tym od 1951 roku została zachowana.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła południowa 1/3 powiatu świętomiejskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z m.in. miejscowościami Grzechotki, Lelkowo, Stara Pasłęka i Żelazna Góra. Siedziba powiatu – Świętomiejsce (lub Święta Siekierka, obecnie Mamonowo) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polską część powiatu świętomiejskiego przyłączono do powiatu braniewskiego w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat broniewski.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Do 17 VIII 1945 w woj. lwowskim.
- ↑ stopnicki ←.
- ↑ a b c d e f g h i j k Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody gdańskiego.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat królewiecko-chojnicki (od obocznych nazw Chojny: Królewiec (Königsberg) i Chojnica).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia (główna) część powiatu chojeńskigo (Landkreis Königsberg Nm.) z prowincji Brandenburgii; jedynie dwa oddzielne skrawki powiatu a) prawobrzeżny (od Odry), zachodni pas obszaru z m.in. miejscowościami Neulietzegöricke i Neulewin, oraz b) lewobrzeżne dzielnice Kostrzyna (Długie Przedmieście, Kuhbrücke i Kietz) pozostały w Niemczech. Siedziba powiatu – Chojna – znalazła się po polskiej stronie granicy. W 1946 z powiatu chojeńskiego wyłączono Kostrzyn i włączono go powiatu gorzowskiego.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu cieszyńskiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez dawnego powiatu czeskocieszyńskiego oraz włączonych 1 lutego 1939 roku fragmentów powiatów Czadca i frydeckiego), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku (obszary te weszły w skład Czechosłowacji).
- ↑ a b c Powiat frysztacki, będący w latach 1938–1939 częścią województwa śląskiego jako część Polski wymieniony jest w Dzienniku Ustaw RP po II wojnie światowej tylko raz (Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196), co może być spowodowane sporem o Zaolzie między Polską a Czechosłowacją i nieuregulowaną prawnie kwestią przebiegu granicy, brak innych źródeł potwierdzających przynależność całego powiatu lub jego części do Polski w 1945 roku. Siedziba powiatu – Frysztat – znalazła się ostatecznie po czechosłowackiej stronie granicy.
- ↑ a b Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku w rejonie polskiej miejscowości Jaworzynka i słowackiej miejscowości Skalité Polska odstąpiła Słowacji 304 m² obszaru powiatu cieszyńskiego, a Słowacja odstąpiła Polsce terytorium powiatu Czadca o takiej samej powierzchni (włączone do powiatu cieszyńskiego); zmiana była podyktowana prośbami mieszkańców (po roku 1953 powstała w regionie kilkakrotnie przecięta przez granicę droga, co powodowało wiele utrudnień w dostępie do działek po obu stronach; obecnie granica przebiega środkiem drogi).
- ↑ → 2005; ► cieszyński.
- ↑ a b Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody pomorskiego.
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadły dwa południowe skrawki powiatu darkiejmskiego z tzw. Ziem Odzyskanych (oddzielone od siebie wąskim pasmem powiatu węgorzewskiego) z m.in. miejscowościami Rogale, Pietrasze i Żabin. Siedziba powiatu – Darkiejmy (obecnie Oziorsk) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu darkiejmskiego została częściowo zintegrowana z powiatem węgorzewskim w nowo utworzonym woj. olsztyńskim (1946) a częściowo z powiatem gołdapskim, który przyłączono do woj. białostockiego (1946).
- ↑ a b c d Do 17 VIII 1945 w woj. krakowskim.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu dobromilskiego z woj. lwowskiego z m.in. miejscowościami Bircza, Kalwaria Pacławska i Wojtkowa. Siedziba powiatu – Dobromil – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu dobromilskiego została zintegrowana z powiatem przemyskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat rychonecki.
- ↑ a b c Od 25 września 1945 roku do 27 czerwca 1946 roku pod administracją wojewody białostockiego.
- ↑ a b c Z Wolnego Miasta Gdańsk.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat lecki lub łuczański.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat głupczycki.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadły południowe 2/3 powiatu gołdapskiego z tzw. Ziem Odzyskanych z siedzibą powiatu Gołdapią po południowej, polskiej stronie granicy. Z polskiej części powiatu gołdapskiego utworzono mniejszy powiat gołdapski, który przyłączono do woj. białostockiego (1946).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu gorlickiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez terenów nad rzeką Cygiełką, które weszły w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ W 1946 do powiatu gorzowskiego przyłączono Kostrzyn z powiatu chojeńskiego (bez jego lewobrzeżna dzielnic Długie Przedmieście, Kuhbrücke i Kietz, które pozostały w Niemczech).
- ↑ szczuczyński ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat grotkowski.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadły południowo-zachodnie skrawki powiatu grodzieńskiego z woj. białostockiego – miasto Krynki i zachodnie części gmin Krynki (połowa) i Hołynka (większa część) oraz skrawek gminy Brzostowica Wielka. Siedziba powiatu – Grodno – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu grodzieńskiego została zintegrowana z powiatem sokólskim w tymże województwie (1945).
- ↑ a b W ramach decyzji o korekcie granicy polsko-radzieckiej z 1947 roku, w maju 1948 roku do Polski przyłączono fragment rejonu grodzieńskiego z obwodu grodzieńskiego (m.in. miejscowości Nowodziel, Tołcze, Szymaki i Klimówka), który wszedł w skład powiatu sokólskiego (gminy Kuźnica) w woj. białostockiem.
- ↑ Do 1975 pod nazwą powiat grodziskomazowiecki.
- ↑ błoński ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat zagórzański (od Zagórze = Gryfice).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadły wschodnie 2/3 powiatu gryfińskiego z prowincji Pomorze bez miejscowości takich jak Gartz, Tantow, Pieńkuń i Casekow, które pozostały w Niemczech. Siedziba powiatu – Gryfino – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadło bardzo wąskie pasmo powiatu węgryujskiego (Landkreis Angermünde) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), stanowiące połowę obszaru pomiędzy Odrą właściwą a Kanałem Hohensaaten-Friedrichsthal na wysokości Widuchowej (obecnie obszar ten należy do Gatow, dzielnicy miasta Schwedt/Oder). Niemal cały powiat węgryujski pozostał w Niemczech. Polską część powiatu włączono do powiatu gryfińskiego w nowo utworzonym woj. szczecińskim.
- ↑ a b Po zatwierdzeniu granicy w 1945 roku Świnoujście straciło dostęp do wody pitnej, po czym przez sześć lat sprowadzano wodę zza granicy; sytuację zmieniła dopiero korekta granicy na wyspie Uznam w czerwcu 1951 roku, kiedy to włączono do Polski obszar o powierzchni około 76,5 ha wraz ze stacją uzdatniania wody, tworząc wysunięty w obszar niemiecki charakterystyczny cypel (w zamian Niemcom przyznano podobny obszar w okolicach Gryfina).
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła południowo-wschodnia część powiatu gubińskiego (niemieckiego) (Landkreis Guben) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych) z miejscowościami Biecz, Chlebowo, Czarnowice, Grabice, Markosice, Pole, Stargard Gubiński i Wałowice. W skład powiatu weszło także lewobrzeżne (od Odry) miasto Przybrzeg (Fürstenberg an der Oder) (od 1961 dzielnica miasta Eisenhüttenstadt), tworzące enklawę powiatu gubińskiego na terenie powiatu rzepińskiego (w Poznańskim Dzienniku Wojewódzkim z roku 1945, nr 12, poz. 88 wymienione jako polskie miasto Przybrzeg); ostatecznie miasto pozostało w Niemczech wraz z większą, zachodnią częścią powiatu gubińskiego (z m.in. miejscowością Neuzelle). Siedziba powiatu – Guben, która nie wchodziła w jego skład (stanowiła oddzielny powiat miejski) została przedzielona granicą państwową (patrz dalej → Guben w sekcji powiaty miejskie). Z polskiej części powiatu gubińskiego utworzono polski powiat gubiński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia część powiatu miejskiego Guben. Z części tej utworzono polskie miasto Gubin, które włączono do powiatu gubińskiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu gubińskiego); w Niemczech pozostały lewobrzeżne (od Odry) dzielnice powiatu, tworzące okrojone miasto Guben.
- ↑ gubiński (niemiecki) ←.
- ↑ a b c d W 1945 roku do przywróconego woj. lubelskiego przyłączono z woj. lwowskiego: 1) północno-zachodnie skrawki powiatu rawskiego, które włączono do powiatu tomaszowskiego: a) miasto Uhnów; b) gminy: Bełżec, Lubycza Królewska, Tarnoszyn i Wierzbica (przekształconą w gminę Uhnów); oraz c) gromady Hrebenne i Siedliska z gminy Siedliska; i 2) zachodnie powiatu sokalskiego, które włączono do powiatu hrubieszowskiego: a) miasto Bełz; b) gminy Bełz, Chorobrów, Krystynopol i Waręż (J. Feduszka: Zmiany przebiegu granicy, 2001; Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160).
- ↑ a b c d e f W wyniku umowy o zamianie granic z ZSRR w 1951 roku do Polski przyłączono rejon ustrzycki z obwodu drohobyckiego (z siedzibą Ustrzykami Dolnymi i wsiami Czarna, Lutowiska, Krościenko, Bandrów Narodowy, Bystre i Liskowate), z którego (oraz z fragmentów polskich powiatów leskiego i przemyskiego) utworzono polski powiat ustrzycki w woj. rzeszowskim. W zamian Polska odstąpiła ZSRR fragmenty powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego z woj. lubelskiego (m.in. miejscowości Bełz, Uhnów, Krystynopol, Waręż, Chorobrów, Zabuże i lewobrzeżną część Sokala – Żwirkę, wraz z linią kolejową Rawa Ruska–Krystynopol). Pierwotnie Polsce miała przypaść także miejscowość Niżankowice oraz linia kolejowa Przemyśl–Zagórz, w zamian za co ZSRR zażądał dopłaty w złocie. Wobec odmowy strony polskiej korekta dotyczyła tylko 480 km².
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła południowa połowa powiatu iławeckiego (pruskiego) z tzw. Ziem Odzyskanych. Siedziba powiatu – Iławka (lub Pruska Iława, obecnie Bagrationowsk) – znalazła się po północnej stronie granicy, w ZSRR. Z polskiej części powiatu iławecki utworzono mniejszy powiat iławecki z siedzibą w Górowie Iławeckim, który wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
- ↑ iławecki (pruski) ←.
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu jaworowskiego z woj. lwowskiego (gmina Wielkie Oczy = 8 gromad i gmina Gnojnice – 4 gromady, którą przekształcono w gminę Młyny). Siedziba powiatu – Jaworów – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu jaworowskiego została zintegrowana z powiatami lubaczowskim (Wielkie Oczy) i powiatem jarosławskim (Młyny) w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat jaworowski.
- ↑ a b W 1958 roku dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski wieś Tkacze (obecnie Mýtiny – część Harrachova) i osadę Zieliniec, w zamian za południowy stok szczytu Kocierz koło Przełęczy Szklarskiej z powiatu Jilemnice (włączony do powiatu jeleniogórskiego w woj. wrocławskim). Protokół z 23 września 1955 roku, wytyczający granicę polsko-czechosłowacką, zawierał 85 poprawek, których bilans wykazywał nadwyżkę terenów po stronie czechosłowackiej, wynoszącą 370 hektarów. Republika Czeska zamierza rozliczyć się z Polską z tej nadwyżki, oddając Polsce fragmenty nadgranicznych terenów. W tym celu od 1995 roku działa wspólna czesko-polska komisja. Jednak dotychczas strona czeka wytypowała zaledwie 132 ha do przekazania Polsce, która może je zaakceptować w całości, w części lub je odrzucić.
- ↑ a b W 1958 roku dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski wieś Krasów (czes. Krasov, niem. Schubertskrosse) z powiatu nyskiego (do wojen śląskich wieś była częścią Widnawy) w zamian za wieś Skowronków (czes. Skřivankov) z Jesionik, którą włączono do gminy Głuchołazy w powiecie nyskim (woj. opolskie) jako przysiółek (w zamian Czechosłowacja poszerzyła swoje terytorium w pobliżu Jarnołtówka).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat kamieniogórski.
- ↑ a b c d e f Do 7 IV 1945 w woj. pomorskim.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat rastemborski.
- ↑ a b Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku na rzece Dunajec w rejonie polskich miejscowości Sromowce Niżne i Sromowce Wyżne oraz słowackich miejscowości Červený Kláštor i Spišská Stará Ves Polska odstąpiła Słowacji część bezimiennej wyspy o powierzchni 2289 m² z powiatu nowotarskiego a Słowacja odstąpiła Polsce część wyspy Nokiel o takiej samej powierzchni z powiatu Kieżmark (włączoną do powiatu nowotarskiego); zmiana była podyktowana brakiem możliwości osadzenia znaków granicznych w odpowiednich miejscach, ze względu na zmianę kształtu wyspy.
- ↑ → 2005; ► nowotarski.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat kluczborecki.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat kładzki.
- ↑ a b Na mocy umowy zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką sporządzonej w Starej Lubowli 29 lipca 2002 roku i ratyfikowanej w 2005 roku w pobliżu wieży widokowej na Przełęczy Dukielskiej w rejonie polskiej miejscowości Barwinek i słowackiej miejscowości Vyšný Komárnik Polska odstąpiła Słowacji 376 m² terytorium z powiatu krośnieńskiego, a Słowacja odstąpiła Polsce terytorium o takiej samej powierzchni z powiatu Svidník (włączone do powiatu krośnieńskiego); zmiana była podyktowana brakiem możliwości przywrócenia do poprzedniego stanu wspólnej drogi granicznej (droga ta została wybudowana w 1958 roku w celu umożliwienia turystom słowackim zobaczenia miejsc walk – po korekcie granica przebiega środkiem drogi).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat lignicki.
- ↑ a b c d W 1945 roku Polsce przypadły zachodnie skrawki powiatu turczańskiego z woj. lwowskiego (do 1931 w woj. stanisławowskim): gmina Tarnawa Niżna oraz część gminy Sianki (z m.in. miejscowościami Beniowa i Sianki). Siedziba powiatu – Turka – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu turczańskiego została zintegrowana z powiatem leskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945); w 1952 tereny te weszły w skład powiatu ustrzyckiego (łącznie z trzema miejscowościami z powiatu turczańskiego sprzed 1945 – Bystre, Lipie i Michniowiec z dawnej gminy Łomna) – przyłączone do Polski z ZSRR w ramach umowy o zmianie granic).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu leskiego z woj. lwowskiego m.in. bez miejscowości (które weszły w skład ZSRR) przyłączonych później do Polski (1951) w wyniku umowy o zmianie granic z ZSRR (w tym Ustrzyk Dolnych), przywrócono także granicę południową sprzed listopada 1938 roku (bez tzw. źródłowiska Udawy), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat licbarski.
- ↑ a b W 1945 roku 4 zachodnie gromady powiatu rawskiego (z woj. lwowskiego) znalazły się w granicach Polski: Dziewięcierz (z gminy Potylicz), Radruż (z gminy Wróblaczyn), Werchrata i Prusie (z gminy Siedliska). Przyłączono je do powiatu lubaczowskiego w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat bukowiecko-lubiński.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadły dwa wschodnie prawobrzeżny (od Odry) skrawki powiatu lubuskiego (Landkreis Lebus) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych): a) południowo-wschodni, większy skrawek z miejscowościami Nowy Lubusz i Pławidło, oraz b) północno-wschodni skrawek, na południowy zachód od Boleszkowic. Główna część powiatu z miejscowościami takimi jak Seelow (siedziba starostwa), Lubusz, Fürstenwalde/Spree, Müllrose, Müncheberg i Buckow (Märkische Schweiz) pozostały w Niemczech. Polską część powiatu lubuskiego włączono do powiatu rzepińskiego, przyłączonego do woj. poznańskiego (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat lwowski.
- ↑ Do 17 VIII 1945 w woj. warszawskim.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat ławicki (od Ławiczka = Resko).
- ↑ a b W ramach decyzji o korekcie granicy polsko-radzieckiej z 1947 roku, w maju 1948 roku do Polski przyłączono rejon medycki z obwodu drohobyckiego (z siedzibą Medyką), który wszedł w skład powiatu przemyskiego w woj. rzeszowskim.
- ↑ Do 7 IV 1945 w woj. kieleckim.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu mościskiego z woj. lwowskiego – fragment gminy Małnów z Kalnikowem i zachodnim fragmentem Starzawy. Siedziba powiatu – Mościska – znalazła się po wschodniej stronie granicy, w ZSRR. Polska część powiatu mościskiego została zintegrowana z powiatem przemyskim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim (1945).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat ządzborski.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat niborski.
- ↑ → stalowowolski.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce w całości przypadł powiat notecki (Netzekreis) z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Trzciance; powiat przekształcono w polski powiat trzcianecki, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat nowogrodzki.
- ↑ lubawski ←.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu nowosądeckiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez przyłączonego wówczas fragmentu doliny Popradu koło Żegiestowa, który wszedł w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ a b c Na mocy umowy zawartej pomiędzy PRL a Czechosłowackją sporządzonej w Warszawie 21 marca 1975 roku (która weszła w życie 14 marca 1976 roku) dokonano korekty granicy między Polską a Czechosłowacją; Czechosłowacja zyskała od Polski część terytorium powiatu nowosądeckiego (0,25 km²) w rejonie miejscowości Wojkowa, który włączono do powiatu bardiowskiego; Polska zyskała od Czechosłowacja część terytorium powiatu Poprad (0,25 km²) w rejonie miejscowości Łysa nad Dunajcem, który włączono do powiatu nowotarskiego (woj. krakowskie); zamiana terytoriów była powiązana z budową i eksploatacją zapory na Dunajcu; ustawę o zamiaie terytoriów ustalono na podstawie podziału administracyjnego sprzed czerwca 1975 roku, jednak została ona została wyegzekwowana w terenie dopiero 1976 roku, a więc już po zniesieniu powiatów.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu nowotarskiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez Jaworzyny Tatrzańskiej i Leśnicy, Głodówki, Suchej Góry i skrawków terenów leśnych między Lipnicą Wielką a Bobrowem i Rabczą, które weszły w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat niski (od Nissa=Nysa).
- ↑ W 1945 w woj. gdańskim.
- ↑ Do 1975 pod nazwą powiat opolsko-lubelski.
- ↑ Określany w wykazach jako powiat grodzki.
- ↑ trzcianecki ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat jańsborski.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat prądnicki (od Prądnik=Prudnik).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła zachodnia część powiatu przemyskiego z woj. lwowskiego bez miejscowości (które weszły w skład ZSRR) takich jak Medyka (przyłączona ponownie do Polski w 1948 roku) i Niżankowice. Siedziba powiatu – Przemyśl – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ Od 1999 jako powiat ropczycko-sędziszowski.
- ↑ Inna używana nazwa: powiat rothenburski lub Landkreis Rothenburg (Oberlausitz).
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadły dwie prawobrzeżne sekcje (od Nysy Łużyckiej) powiatu rózborskiego (Landkreis Rothenburg (Oberlausitz)) z prowincji Śląsk (z tzw. Ziem Odzyskanych): a) północno-wschodnia (z m.in. Łęknicą i Przewozem), którą włączono do powiatu żarskiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu żarskiego); b) wschodnia (z m.in. Lipną, Dobrzyniem, Buczem i Sobolicami), którą włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego); oba docelowe powiaty przyłączono do woj. wrocławskiego (1946); w Niemczech pozostała większa lewobrzeżna część powiatu, z m.in. siedzibą Białą Wodą oraz miastami Niską i Rózborkiem.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat rypiński (od Rypin = Rzepin).
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia prawobrzeżna (od Odry) część powiatu miejskiego Frankfurt nad Odrą. Z części tej utworzono polskie miasto Słubice, które włączono do powiatu rzepińskiego (z tzw. Ziem Odzyskanych).
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadł powiat zachodniotorzymski (Landkreis Weststernberg) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Rzepinie; powiat przekształcono w polski powiat rzepiński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946); jedynie niewielki prawobrzeżny (od Odry) fragment powiatu naprzeciw Górzycy pozostał w Niemczech.
- ↑ zachodniotorzymski←.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu sokólskiego z woj. białostockiego. Jedynie wschodnie części gmin Nowy Dwór, Kuźnica i Odelsk (z Odelskiem) weszły w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Sokółka – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat starogrodzki.
- ↑ Od 1999 jako powiat strzelecko-drezdenecki.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat wielkostrzelecki.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat cylichowsko-świebodziński lub powiat sulichowsko-świebodziński.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce w całości przypadł powiat wschodniotorzymski (Landkreis Oststernberg) z prowincji Brandenburgii (z tzw. Ziem Odzyskanych), z siedzibą w Sulęcinie; powiat przekształcono w polski powiat sulęciński, który wszedł w skład woj. poznańskiego (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat cielęciński.
- ↑ wschodniotorzymski ←.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła główna część powiatu suwalskiego z woj. białostockiego. Jedynie południowo-wschodnia część gminy Giby (należąca do 1924 do powiatu sejneńskiego) weszła w skład ZSRR. Siedziba powiatu – Suwałki – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ a b Granica z NRD ustanowiona na konferencji poczdamskiej miała w wielu miejscach absurdalny przebieg, dlatego jeszcze w 1945 roku dokonano szeregu korekt dotyczących powiatów wkryujskiego (NRD) i powiat szczecińskiego (PRL); pierwotnie miejscowości Rieth i Altwarp miały być polskie – przeszły one na rzecz strony niemieckiej w zamian za wsie Stolec i Buk. Polsce przyznano także w całości miejscowości Bobolin, Barnisław, Rosówek, Pargowo oraz drogę Stobno–Kołbaskowo.
- ↑ a b W 1949 roku dokonano korekty granicy państwowej PRL i NRD, a zarazem powiatów wkryujskiego (NRD) i szczecińskiego (PRL); regulację granicy wykonano na wysokości skrzyżowania i drogi Linki – Neu Lienken – Buk.
- ↑ a b c Powiat wielecki istniał w latach 1945–1946; utworzono go na przypadłych Polsce terenach dawnego niemieckiego powiatu wkryujskiego. Z powodu istnienia Enklawy Polickiej nie obejmował jego wschodniej części, a stolica została ulokowana w Nowym Warpnie. Objęty został przez administrację polską, podobnie jak obwód woliński, 4 października 1945 roku. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku na terenach dawnych powiatów rędowskiego i wkryujskiego utworzono powiat szczeciński, który wszedł w skład nowego woj. szczecińskiego.
- ↑ a b wkryujski ←.
- ↑ → 2005; ► krośnieński.
- ↑ sulechowsko-świebodziński ←.
- ↑ Oboczna nazwa powiatu: powiat trzciański.
- ↑ notecki ←.
- ↑ Od 1999 jako powiat bieszczadzki, a po odłączeniu się powiatu leskiego w 2002, również o granicach z lat 1952–1972.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia połowa powiatu uznamsko-wolińskiego z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych) (wyspa Wolin i wschodni kraniec wyspy Uznam z siedzibą powiatu Świnoujściem). Miejscowości takie jak Wołogoszcz, Uznam, Kujawice (Pianoujście) i Ahlbeck pozostały w Niemczech. Z polskiej części powiatu uznamsko-wolińskiego utworzono powiat woliński z siedzibą w Świnoujściu, w nowo utworzonym woj. szczecińskim (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat uzdamsko-wołyński.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadł niemal cały obszar powiatu węgorzewskiego z tzw. Ziem Odzyskanych; jedynie mały fragment powiatu na wschód od Dąbrówki znalazł się po północnej stronie granicy w ZSRR. Powiat wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946).
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat węgoborski.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia połowa powiatu wkryujskiego (Landkreis Ueckermünde) z prowincji Pomorze (z tzw. Ziem Odzyskanych) z m.in. miejscowościami Nowe Warpno i Trzebież. Siedziba powiatu – Wkryujście (lub Wkra, obecnie Ueckermünde) oraz miejscowości takie jak Pozdawilk, Łęknica, Turzegłowy, Ferdinandshof i Eggesin pozostały w Niemczech. Z polskiej części powiatu wkryujskiego utworzono powiat wielecki, który w 1946 roku wszedł w skład powiatu szczecińskiego w nowo utworzonym woj. szczecińskim.
- ↑ → 1945; → wielecki /
- ↑ uznamsko-woliński ←.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła północno-wschodnia część powiatu zgorzeleckiego (niemieckiego) (Landkreis Görlitz) z prowincji Śląsk (z tzw. Ziem Odzyskanych) z m.in. miejscowościami Pieńsk, Ruszów i Węgliniec. Mniejsza południowo-zachodnia część powiatu zgorzeleckiego (z m.in. miejscowoścami Reichenbach/O.L. i Nickrisch (Hagenwerder)) pozostała w Niemczech. Siedziba powiatu – Görlitz, która nie wchodziła w jego skład (stanowiła oddzielny powiat miejski) została przedzielona granicą państwową (patrz dalej → Görlitz w sekcji powiaty miejskie). Z polskiej części powiatu zgorzeleckiego utworzono polski powiat zgorzelecki, który wszedł w skład woj. wrocławskiego (1946).
- ↑ a b c W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia część powiatu miejskiego Görlitz. Z części tej utworzono polskie miasto Zgorzelec, które włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego); w Niemczech pozostała większa lewobrzeżna (od Odry) część powiatu, tworząca okrojone miasto Görlitz.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat zgorzelicki.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadła z tzw. Ziem Odzyskanych wschodnia prawobrzeżna (od Nysy Łużyckiej) część powiatu żytawskiego (Landkreis Zittau) z prowincji Saksonia, stanowiąca tzw. Worek Turoszowski z m.in. miejscowościami Bogatynia i Turoszów. Zachodnia część powiatu z m.in. siedzibą – Żytawą – pozostała w Niemczech. Polską część powiatu żytawskiego włączono do powiatu zgorzeleckiego (utworzonego ze wschodniej części niemieckiego powiatu zgorzeleckiego), przyłączonego do woj. wrocławskiego (1946). Jest to jedyne terytorium Saksonii w granicach obecnych Polski.
- ↑ zgorzelecki (niemiecki) ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat złotogórski (od Złotogóra=Złotoryja).
- ↑ szprotawski ←.
- ↑ Początkowo pod nazwą powiat żarowski (od Żarów=Żary).
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła wschodnia (większa) część powiatu żarskiego z prowincji Brandenburgii, którą przekształcono w polski powiat żarski; prawobrzeżna (od Nysy Łużyckiej) 1/4 część obszaru z m.in. miejscowościami Derbno, Groß Schacksdorf czy Tschernitz pozostała w Niemczech. Siedziba powiatu – Żary – znalazła się po polskiej stronie granicy.
- ↑ a b W 1945 roku Polsce przypadł wschodni prawobrzeżny (od Odry) skrawek powiatu miejskiego Forst (Barść). Część tę przekształcono w polską wieś Zasieki, które włączono do powiatu żarskiego (utworzonego ze wschodnich części niemieckiego powiatu żarskiego); w Niemczech pozostała główna lewobrzeżna część powiatu, stanowiąca miasto Forst.
- ↑ W 1945 roku Polsce przypadła część powiatu żywieckiego w granicach sprzed listopada 1938 roku (bez południowego stoku Mędralowej, który wszedł w skład Czechosłowacji), potwierdzonych umową o ostatecznym wytyczeniu granicy polsko-czechosłowackiej ratyfikowaną 14 lutego 1959 roku.
- ↑ W aktach urzędowych z okresu 1926–1950 miasto wymieniane jest jako Biała (np. obwieszczenie o uzyskaniu przez Białą statusu powiatu miejskiego – M.P. z 1948 r. nr 56, poz. 336) lub Biała Krakowska (np. rozporządzenie w sprawie połączenia powiatów miejskich Bielsko i Biała Krakowska – Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 531).
- ↑ Zniesiony 1 kwietnia 1939, jako powiat grodzki pojawia się ponownie według stanu z 1 kwietnia 1949 (według Roczników Statystycznych GUS-u z odpowiednich lat).
- ↑ → 1946; ► brzeski.
- ↑ → 1946; ► elbląski.
- ↑ → 1946; ► gorzowski.
- ↑ → 1946; ► jeleniogórski.
- ↑ Informacja uzyskana 31 grudnia 2008 roku od Krzysztofa Tworogowskiego, dyrektora Wydziału Kultury, Turystyki i Promocji Miasta przy Urzędzie Miasta Kielce.
- ↑ → 1946; ► koszaliński.
- ↑ → 1946; ► legnicki.
- ↑ → 1946; ► nyski.
- ↑ → 1946; ► opolski.
- ↑ → 1946; ► pilski.
- ↑ a b 1 stycznia 1946 z powiatu warszawskiego wydzielono powiat miejski Pruszków (M.P. z 1946 r. nr 43, poz. 84 – Obwieszczenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 listopada 1945 r. o wydzieleniu miasta Pruszkowa w województwie warszawskim z powiatowego związku samorządowego), jednakże w 1951 roku powiat „ponowenie” został wydzielony z powiatu warszawskiego (Dz.U. z 1951 r. nr 20, poz. 161 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 1951 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z obszarów niektórych miast). Ponieważ Roczniki Statystyczne z 1947, 1948 i 1949 nie zaliczają Pruszkowa do powiatów grodzkich, przyjęto rok 1951 jako wstępną progową.
- ↑ → 1946; ► raciborski.
- ↑ → 1946; ► słupski.
- ↑ → 1946; ► świdnicki.
- ↑ Zielona Góra posiadała także status powiatu grodzkiego w latach 1922–1933 (w Niemczech).
- ↑ Rocznik Statystyczny GUS-u z 1949 wymienia Zieloną Górę jako powiat grodzki już według stanu administracyjnego z 1 kwietnia 1949.
Bibliografia
- Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., Polska Rzeczpospolita Ludowa, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, ul Wawelska 1/3, 1952
- Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku Główny Urząd Statystyczny w Warszawie, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- Dz.U. z 1945 r. nr 8, poz. 38 – Dekret z dnia 26 lutego 1945 r. o zmianie granic województw kieleckiego i krakowskiego (powiat miechowski).
- Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57 – Dekret z dnia 30 marca 1945 r. o utworzeniu województwa gdańskiego.
- Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 159 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. o zniesieniu powiatu janowskiego i utworzeniu powiatu kraśnickiego w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. o przyłączeniu gminy wiejskiej Tarnoszyn do powiatu tomaszewskiego w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167 – Dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o zmianie granic województw: śląskiego, krakowskiego, kieleckiego, białostockiego i warszawskiego.
- M.P. z 1945 r. Nr 29, poz. 77 – Uchwała Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. w sprawie wyłączenia z Okręgów Pomorze Zachodnie, Mazurskiego (Prusy Wschodnie) i Śląsk Dolny niektórych powiatów i przyznania na terenie tychże powiatów wojewodom: Gdańskiemu, Białostockiem, Pomorskiemu, i Poznańskiemu uprawnień Pełnomocników Okręgowych Rządu R.P.
- M.P. z 1946 r. nr 52, poz. 92 – Uchwała Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie zmian administracyjnych
- Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168 – Dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o utworzeniu województwa rzeszowskiego.
- Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196 – Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.
- Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.
- M.P. z 1946 r. nr 43, poz. 84 – Obwieszczenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 listopada 1945 r. o wydzieleniu miasta Pruszkowa w województwie warszawskim z powiatowego związku samorządowego.
- Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1948 r. o zniesieniu powiatów: szczuczyńskiego i utworzeniu powiatu grajewskiego w województwie białostockim, stopnickiego i utworzeniu powiatu buskiego w województwie kieleckim, błońskiego i utworzeniu powiatu grodzisko-mazowieckiego w województwie warszawskim oraz nieszawskiego i lubawskiego i utworzenia powiatów aleksandrowskiego i nowomiejskiego w województwie pomorskim.
- Dz.U. z 1948 r. nr 21, poz. 148 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 1948 r. o utworzeniu powiatu kolneńskiego w województwie białostockim.
- M.P. z 1948 r. nr 56, poz. 336 – Obwieszczenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 5 maja 1948 r. o uzyskaniu przez miasto Biała w województwie krakowskim charakteru samodzielnego powiatu miejskiego.
- Dz.U. z 1948 r. nr 49, poz. 371 – Dekret z dnia 6 października 1948 r. o zmianie granic województwa lubelskiego i województwa warszawskiego (powiat siedlecki i powiat miejski Siedlce).
- Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255 – Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa (REFORMA).
- Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 260 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1950 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z miast: Zielona Góra w województwie poznańskim, Rzeszów w województwie rzeszowskim i Koszalin w województwie szczecińskim.
- Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 507 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego z obszaru miasta Rybnika i zmiany jego granic.
- Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 510 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie zmiany granic powiatów babimojskiego, świebodzińskiego i zielonogórskiego oraz zmiany nazwy powiatu babimojskiego.
- Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 531 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1950 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Bielsko-Biała, zmiany granic powiatów: cieszyńskiego, wadowickiego i żywieckiego, zniesienia powiatu bialskiego i utworzenia powiatu oświęcimskiego.
- Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 marca 1951 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów oraz utworzenia i zmiany granic niektórych miast, stanowiących powiaty miejskie w województwie katowickim.
- Dz.U. z 1951 r. nr 20, poz. 161 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 1951 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich z obszarów niektórych miast.
- Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 270 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 czerwca 1951 r. w sprawie zmiany nazwy powiatu morskiego.
- Dz.U. z 1951 r. nr 60, poz. 412 – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1951 r. w sprawie zmiany siedzib i nazw niektórych gmin w powiatach hrubieszowskim i tomaszowskim, w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1951 r. nr 65, poz. 446 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1951 r. w sprawie utworzenia powiatu ustrzyckiego w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1952 r. nr 17, poz. 102 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 1952 r. w sprawie utworzenia powiatu siemiatyckiego oraz zmiany granic powiatu wysokomazowieckiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1952 r. nr 19, poz. 118 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1952 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich: Starachowice w województwie kieleckim, Tczew w województwie gdańskim i Zamość w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1952 r. nr 20, poz. 132 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1952 r. w sprawie utworzenia powiatu kłobuckiego w województwie katowickim.
- Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 maja 1952 r. w sprawie zniesienia powiatu warszawskiego, utworzenia powiatów piaseczyńskiego, pruszkowskiego, nowodworskiego i miejsko-uzdrowiskowego Otwock oraz zmiany granic, siedziby i nazwy powiatu radzymińskiego w województwie warszawskim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51 – Dekret z dnia 7 marca 1953 r. o przemianowaniu miasta Katowice na miasto Stalinogród i województwa katowickiego na województwo stalinogrodzkie.
- Dz.U. z 1953 r. nr 23, poz. 95 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 kwietnia 1953 r. w sprawie przeniesienia siedziby Powiatowej Rady Narodowej z Kożuchowa do Nowej Soli i zmiany nazwy powiatu kożuchowskiego na nowosolski w województwie zielonogórskim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 35, poz. 147 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Stalowa Wola w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 184 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu nowodworsko-gdańskiego w województwie gdańskim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 192 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu hajnowskiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1953 r. nr 51, poz. 255 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1953 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Skarżysko-Kamienna w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 6, poz. 15 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 października 1953 r. w sprawie zmiany granic powiatów białostockiego i sokólskiego, utworzenia powiatu monieckiego oraz zmiany granic miasta Białegostoku w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 232 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu łapskiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 233 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu zambrowskiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 234 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu puckiego w województwie gdańskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 235 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu staszowskiego w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 236 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu szydłowieckiego w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 237 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu zwoleńskiego w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 238 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu świdwińskiego w województwie koszalińskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 239 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu proszowickiego w województwie krakowskim oraz zmiany granic województw krakowskiego i kieleckiego.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 240 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu opolsko-lubelskiego w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 241 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu parczewskiego w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 242 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu wieruszowskiego w województwie łódzkim i zmiany granic województw poznańskiego i łódzkiego.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 243 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu ostrzeszowskiego w województwie poznańskim oraz zmiany granic województw łódzkiego i poznańskiego.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 244 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu radymniańskiego w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 245 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu strzyżowskiego w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 246 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu tyskiego w województwie stalinogrodzkim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 247 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu wodzisławskiego w województwie stalinogrodzkim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 248 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu goleniowskiego w województwie szczecińskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 249 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu noworudzkiego w województwie wrocławskim.
- Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 250 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia powiatu lubskiego w województwie zielonogórskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: łosickiego, ryckiego, wyszkowskiego, żuromińskiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie warszawskim oraz w sprawie zmiany granic województw: bydgoskiego, olsztyńskiego, warszawskiego i lubelskiego.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów leżajskiego i ropczyckiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 284 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów pleszewskiego i słupeckiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie poznańskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 285 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu krapkowickiego w województwie opolskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 286 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: bełchatowskiego, pajęczańskiego, poddębickiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie łódzkim oraz w sprawie zmiany granic województw poznańskiego i łódzkiego.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 287 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu suskiego w województwie krakowskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 288 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: białobrzeskiego, chmielnickiego, kazimierskiego, lipskiego, przysuskiego i zmiany granic niektórych powiatów w województwie kieleckim oraz w sprawie zmiany granic województw warszawskiego i kieleckiego.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 289 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów golubsko-dobrzańskiego i radziejowskiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie bydgoskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 290 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów dąbrowskiego i sejneńskiego oraz zmiany granic powiatów łapskiego i białostockiego w województwie białostockim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 291 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Tychy w województwie stalinogrodzkim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 296 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatów: bełżyckiego, bychawskiego i janowskiego oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie lubelskim.
- Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 297 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 r. w sprawie utworzenia powiatu myszkowskiego w województwie stalinogrodzkim oraz zmiany granic województw: krakowskiego, opolskiego i stalinogrodzkiego.
- Dz.U. z 1956 r. nr 7, poz. 33 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 marca 1956 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Jaworzno w województwie krakowskim.
- Dz.U. z 1956 r. nr 23, poz. 105 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 maja 1956 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Zduńska Wola w województwie łódzkim.
- Dz.U. z 1956 r. nr 58, poz. 269 – Dekret z dnia 10 grudnia 1956 r. o przywróceniu nazwy miasta Katowice i województwa katowickiego.
- Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 1957 r. w sprawie zniesienia powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock, utworzenia powiatu miejskiego Otwock, powiatu otwockiego i niektórych osiedli oraz w sprawie zmiany granic niektórych powiatów w województwie warszawskim.
- Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 393 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim (iławecki na górowski, reszelski na biskupiecki, suski na iławski, pilski na trzcianecki, rzepiński na słubicki)
- Dz.U. z 1959 r. nr 25, poz. 159 – Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Czechosłowacką o ostatecznym wytyczeniu granicy państwowej, podpisana w Warszawie dnia 13 czerwca 1958 r.
- Dz.U. z 1959 r. nr 25, poz. 160 – Oświadczenie Rządowe z dnia 7 marca 1959 r. w sprawie wymiany dokumentów ratyfikacyjnych Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Czechosłowacką o ostatecznym wytyczeniu granicy państwowej, podpisanej w Warszawie dnia 13 czerwca 1958 r.
- Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 241 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie zielonogórskim (znisienie powiatów gubińskiego i skwierzyńskiego).
- Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 245 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim (zniesienie powiatu radymniańskiego).
- Dz.U. z 1961 r. nr 49, poz. 263 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów oraz zmiany granic miasta Kielc w województwie kieleckim (zniesienie powiatu chmielnickiego).
- Dz.U. z 1961 r. nr 50, poz. 271 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim (zniesienie powiatu górowskiego).
- Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 października 1972 r. w sprawie utworzenia powiatu bieszczadzkiego i powiatu miejskiego Sanok oraz zmiany granic niektórych powiatów w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 326 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia powiatu miejskiego Świnoujście, zniesienia powiatu wolińskiego oraz zmiany granic powiatu kamieńskiego w województwie szczecińskim.
- Dz.U. z 1973 r. nr 39, poz. 229 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1973 r. w sprawie utworzenia powiatów miejskich Konin w województwie poznańskim i Stargard Szczeciński w województwie szczecińskim.
- Dz.U. z 1973 r. nr 39, poz. 230 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1973 r. w sprawie zmiany granic miasta Stalowa Wola oraz zmiany siedziby i nazwy powiatu niżańskiego w województwie rzeszowskim.
- Dz.U. z 1973 r. nr 46, poz. 272 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1973 r. w sprawie zmiany nazwy powiatu iłżeckiego (na starachowicki) w województwie kieleckim.
- Dz.U. z 1976 r. nr 11, poz. 59 – Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o zmianie przebiegu granicy państwowej oraz niektórych innych sprawach związanych z budową i eksploatacją przez Stronę Polską zapory na Dunajcu, podpisana w Warszawie dnia 21 marca 1975 r.
- Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 631 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia (wschowski, brzeziński, leski, sztumski, gołdapski, węgorzewski, łobeski) ustalenia granic i zmiany nazw (tyski → bieruńsko-lędziński, olecko-gołdapski → olecki) powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu.
- Dz.U. z 2005 r. nr 203, poz. 1686 – Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką z dnia 29 lipca 2002 r. o zmianach przebiegu granicy państwowej i zatwierdzeniu dokumentacji granicznej
- Dz.U. z 2012 r. poz. 0 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie przywrócenia miastu Wałbrzych statusu miasta na prawach powiatu oraz ustalenia granic powiatu wałbrzyskiego
Media użyte na tej stronie
Propozycja LnM-2.svg
Autor:
Propozycja 1 dla Listy na Medal na PL.WIKI
Autor:
- Propozycja LnM.svg od M.Komorniczak
- derivative work: Michał Komorniczak (dyskusja)
Propozycja 1 dla Listy na Medal na PL.WIKI
.svg)
Flag of the Soviet Union (1924–1955).svg
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
Flag of the USSR (1936-1955).svg
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
.svg){kind=link}
Odbieranie LnM.svg
Autor: Karol Szapsza, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logo odbierania LnM (plwiki) - pomarańczowe
Autor: Karol Szapsza, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logo odbierania LnM (plwiki) - pomarańczowe
.svg)
Merchant flag of Germany (1946–1949).svg
Merchant flag of Germany under Allied occupation (1946-1950).
Merchant flag of Germany under Allied occupation (1946-1950).