Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski

Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna[1]
Ilustracja
Siedziba PKOBP – Centrum Finansowe Puławska (2010)
Forma prawna

spółka akcyjna[1]

Data założenia

7 lutego 1919 (jako Pocztowa Kasa Oszczędności)[2][3]
25 października 1948 (jako Powszechna Kasa Oszczędności)[4][5]

Państwo

 Polska

Siedziba

Warszawa

Adres

ul. Puławska 15
02-515 Warszawa

Nr KRS

0000026438

Prezes

Paweł Gruza (p.o.)

Rodzaj banku

bank uniwersalny

Zatrudnienie

ponad 29 tys. osób[6]

Kapitał własny

1250 mln zł[1]

Zysk netto

2,645 mld zł (2020)[7]

Giełda

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie

ISIN

PLPKO0000016

Symbol akcji

PKO

Strona internetowa
PKO Bank Polski w Krakowie (2012)
Samochód PKO BP przed siedzibą banku, Tomaszów Mazowiecki (województwo łódzkie)

Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna (skrót: PKO Bank Polski S.A., PKO BP S.A.[1]) – największy bank uniwersalny w Polsce, spółka akcyjna notowana od 2004 na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

W 2018 r. PKO BP zajął 845. pozycję w rankingu największych przedsiębiorstw na świecie Global 2000 magazynu „Forbes[8].

Historia

Dnia 7 lutego 1919, dekretem Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, utworzona została Pocztowa Kasa Oszczędności. Jej pierwszym dyrektorem został mianowany 28 grudnia 1919 Hubert Linde. Po nim prezesami PKO byli Emil Schmidt i Henryk Gruber. Z czasem utworzono centralę banku w Warszawie z siedzibą przy ul. Świętokrzyskiej 31/33 oraz pierwsze oddziały lokalne: w Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i Katowicach. Pierwszym celem PKO stało się wprowadzenie do obiegu polskiego złotego zamiast marki polskiej (jako pochodnej marki niemieckiej). Od 1920 bank posiadał osobowość prawną, jako instytucja państwowa. Pracownicy Kasy byli zrzeszeni w Zrzeszeniu Pracowników Pocztowej Kasy Oszczędności, które miało swoje Koła przy większych Oddziałach, np. w Warszawie, w Łodzi[9].

Podczas okupacji niemieckiej ziem polskich, w czasie II wojny światowej kasa funkcjonowała pod zarządem niemieckim. W 1945 działalność kasy została wznowiona.

Dekretem Rady Ministrów z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej (Dz.U. z 1948 r. nr 52, poz. 412) zlikwidowano dotychczasową Pocztową Kasę Oszczędności, a jednocześnie powołano do życia nowy bank państwowy – Powszechną Kasę Oszczędności[10]. Na podstawie powyższego dekretu Minister Skarbu w dniu 19 grudnia 1949 r. wydał dwa rozporządzenia związane z utworzeniem Powszechnej Kasy Oszczędności: rozporządzenie w sprawie rozpoczęcia działalności Powszechnej Kasy Oszczędności[11], oraz rozporządzenie w sprawie przekazania Powszechnej Kasie Oszczędności przez Pocztową Kasę Oszczędności agend oraz aktywów i pasywów objętych rachunkiem polskim oraz postawienia Pocztowej Kasy Oszczędności w stan likwidacji[12][10].

1 stycznia 1950 agendy Pocztowej Kasy Oszczędności przejęła Powszechna Kasa Oszczędności[4], która rozpoczęła działalność z dniem 1 stycznia 1950 r. i z tym dniem na jej rzecz przekazane zostały aktywa i pasywa zlikwidowanej Pocztowej Kasy Oszczędności[10]. W 1974 ofertę PKO wzbogacono o rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy dla osób fizycznych (zwany popularnie ROR).

Ustawą z dnia 12 czerwca 1975 r. Prawo bankowe, z dniem 1 lipca 1975 r. Powszechna Kasa Oszczędności została włączona w struktury Narodowego Banku Polskiego[10].

1 listopada 1987 PKO stała się ponownie samodzielnym bankiem[4], zmieniając nazwę na Powszechna Kasa Oszczędności Bank Państwowy. Wydzielenie z NBP powszechnych kas oszczędności i utworzenie banku państwowego nastąpiło na podstawie art. 63 i art. 95 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 1982 r. nr 7, poz. 56) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 września 1987 r. w sprawie wydzielenia powszechnych kas oszczędności z Narodowego Banku Polskiego i utworzenia Powszechnej Kasy Oszczędności – banku państwowego (Dz.U. z 1987 r. nr 29, poz. 159)[10].

Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2000 r.[13] dotychczasową Powszechną Kasę Oszczędności bank państwowy z siedzibą w Warszawie przekształcono 12 kwietnia 2000 w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna[14].

10 listopada 2004 bank zadebiutował na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie[14].

15 grudnia 2021 roku PKO BP zaplanowało wyłączenie swojej aplikacji mobilnej dla systemu Windows 10 Mobile. Jest to ostatni bank w Polsce, który kończy wsparcie dla tej platformy.[15]

Działalność

PKO Bank Polski jest bankiem uniwersalnym. Obsługuje zarówno osoby fizyczne, małe i średnie przedsiębiorstwa, jak i wielkie korporacje. Według danych na 31.12.2015 bank posiadał 1238 oddziałów detalicznych, 11 regionalnych oddziałów detalicznych, 32 centra korporacyjne, 7 regionalnych oddziałów korporacyjnych, 8 biur bankowości prywatnej, 3196 bankomatów i 881 agencji. PKO Bank Polski prowadził 6,621 mln rachunków bieżących i obsługiwał 8,982 mln klientów. Bank zatrudniał ponad 25,9 tysięcy pracowników[16].

PKO Bank Polski kontrolowany jest przez Skarb Państwa, który posiada w nim 29,43% akcji. Akcje posiadają ponadto inwestorzy indywidualni i instytucjonalni, przy czym Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny (dawniej ING OFE) posiada 5,17% udziału w kapitale zakładowym, Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny posiada 6,72%, a pozostali akcjonariusze – 58,68%. PKO Bank Polski jest spółką krajową z największą wartością akcji w wolnym obrocie[17] na GPW (dane na 9 marca 2016)[18].

Grupa kapitałowa

Siedziba spółki zależnej Kredobanku we Lwowie (2014)

PKO Bank Polski jest liderem grupy kapitałowej. W jej skład obok samego banku wchodzą spółki zależne, współzależne i stowarzyszone z bankiem. Działają one przede wszystkim w obszarze rynku finansowego, uzupełniając ofertę banku o takie produkty i usługi jak leasing, rozliczenia elektroniczne dokonywane za pomocą kart, faktoring czy fundusze inwestycyjne (TFI) i emerytalne (OFE)[19]. Innym ważnym sektorem gospodarki, w którym operują spółki należące do Grupy PKO BP, jest rynek nieruchomości.

Spółkami zależnymi bezpośrednio od PKO Banku Polskiego są[20]:

  • PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA (zarządzanie funduszami inwestycyjnymi, Warszawa)
  • PKO BP Bankowy Powszechne Towarzystwo Emerytalne SA (zarządzanie funduszami emerytalnymi, Warszawa)
  • PKO Leasing SA (działalność leasingowa, Łódź)
  • PKO BP Finat Sp. z o.o. (działalność usługowa, w tym usługi wspomagające zarządzenie funduszami, Warszawa)
  • PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA (ubezpieczenia na życie, Warszawa)
  • PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA (pozostałe ubezpieczenia osobowe i ubezpieczenia majątkowe, Warszawa)
  • PKO Bank Hipoteczny SA (działalność bankowa, Gdynia)
  • PKO Finance AB (usługi finansowe, Sztokholm, Szwecja)
  • Kredobank SA (działalność bankowa, Lwów Ukraina)
  • „Inter-Risk Ukraina” Spółka z dodatkową działalnością (działalność windykacyjna, Kijów, Ukraina)
  • Finansowa Kompania „Prywatne Inwestycje” Sp. z o.o. (działalność faktoringowa, Kijów, Ukraina)
  • Qualia Development Sp. z o.o. (działalność deweloperska, Warszawa)
  • Merkury – fiz an (lokowanie środków zebranych od uczestników funduszu, Warszawa)
  • NEPTUN – fiz an (lokowanie środków zebranych od uczestników funduszu, Warszawa)
  • Zencard sp. z o.o. – Programy lojalnościowe oparte o terminale płatnicze[21]

Dane finansowe

Na podstawie materiału źródłowego:[22]

Zysk netto:

  • 2002 – 1,051 mld zł
  • 2003 – 1,228 mld zł
  • 2004 – 1,872 mld zł
  • 2005 – 1,676 mld zł
  • 2006 – 2,047 mld zł
  • 2007 – 2,720 mld zł
  • 2008 – 2,881 mld zł
  • 2009 – 2,432 mld zł
  • 2010 – 3,311 mld zł
  • 2011 – 3,807 mld zł
  • 2012 – 3,738 mld zł
  • 2013 – 3,234 mld zł
  • 2014 – 3,079 mld zł
  • 2015 – 2,571 mld zł
  • 2016 – 2,888 mld zł
  • 2017 – 3,104 mld zł
  • 2018 – 3,741 mld zł

Aktywa:

  • 2002 – 82,0 mld zł
  • 2003 – 84,4 mld zł
  • 2004 – 85,1 mld zł
  • 2005 – 90,3 mld zł
  • 2006 – 99,8 mld zł
  • 2007 – 105,3 mld zł
  • 2008 – 131,2 mld zł
  • 2009 – 153,7 mld zł
  • 2010 – 167,2 mld zł
  • 2011 – 190,7 mld zł
  • 2012 – 193,2 mld zł
  • 2013 – 196,3 mld zł
  • 2014 – 243,8 mld zł
  • 2015 – 262,4 mld zł
  • 2016 – 273,0 mld zł
  • 2017 – 296,9 mld zł
  • 2018 – 324,3 mld zł

Dyrektorzy i prezesi banku

Zarząd

  • Paweł Gruza – p.o. Prezesa Zarządu, Wiceprezes Zarządu
  • Maciej Brzozowski – Wiceprezes Zarządu ds. Obszaru Analiz, Bankowości Firm i Przedsiębiorstw oraz Klienta Zamożnego
  • Bartosz Drabikowski – Wiceprezes Zarządu ds. Finansów i Rachunkowości
  • Marcin Eckert – Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej
  • Wojciech Iwanicki – Wiceprezes Zarządu ds. Administracji
  • Maks Kraczkowski – Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Detalicznego i Bankowości Międzynarodowej
  • Mieczysław Król – Wiceprezes Zarządu ds. Operacji
  • Artur Kurcweil – Wiceprezes Zarządu ds. Technologii
  • Piotr Mazur – Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem

Nagrody

Przypisy

  1. a b c d Statut: Powszechna Kasa Oszczędności bank Polski Spółka Akcyjna.. [dostęp 2020-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-10)].
  2. Dekret o utworzeniu Pocztowej Kasy Oszczędnościowej (Dz.U. z 1919 r. nr 14, poz. 163).
  3. PKO Bank Polski – 100 lat śmiałych decyzji. media.pkobp.pl. [dostęp 2021-02-10].
  4. a b c Leksykon finansowo-bankowy. Władysław L. Jaworski (red.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1991, s. 308. ISBN 83-208-0703-4.
  5. Dekret z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej (Dz.U. z 1948 r. nr 52, poz. 412).
  6. O Banku, PKO Bank Polski [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  7. Informacja o wstępnych niezaudytowanych skonsolidowanych wynikach finansowych grupy kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za IV kwartał 2020 roku i 2020 rok, PKO Bank Polski [dostęp 2021-02-17] (pol.).
  8. PKO Bank Polski. Forbes. [dostęp 2015-04-22]. (ang.).
  9. „Łódź w Ilustracji”, 1938, nr 1. s. 2 (grupa uczestników uroczystości poświęcenia łódzkiego lokalu Zrzeszenia; 9 XII 1937).
  10. a b c d e Rozdział IV dane o emitencie – PKO BP.
  11. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 19 grudnia 1949 r. w sprawie rozpoczęcia działalności Powszechnej Kasy Oszczędności (Dz.U. z 1949 r. nr  63, poz. 507).
  12. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 19 grudnia 1949 r. w sprawie przekazania Powszechnej Kasie Oszczędności przez Pocztową Kasę Oszczędności agend oraz aktywów i pasywów objętych rachunkiem polskim oraz postawienia Pocztowej Kasy Oszczędności w stan likwidacji (Dz.U. z 1949 r. nr  63, poz. 508).
  13. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2000 r. w sprawie przekształcenia Powszechnej Kasy Oszczędności banku państwowego w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności Bank Państwowy Spółka Akcyjna (Dz.U. z 20005 r. poz.  55).
  14. a b PKO BP/Historia/Rys historyczny. PKO Bank Polski. [dostęp 2011-03-16].
  15. PKO BP w końcu wyłącza aplikację na Windows Phone. Konkurencja zdecydowała się na to już kilka lat temu, www.cashless.pl [dostęp 2021-11-04] (pol.).
  16. PKO BP/Relacje inwestorskie/Prezentacja wyników finansowych. [dostęp 2016-03-09].
  17. Patryk Hardziej, Album Karol Śliwka, Muzeum miasta Gdyni, 2019.
  18. Akcjonariat i dywidenda, Relacje inwestorskie, Grupa PKO Banku Polskiego, PKO Bank Polski. [dostęp 2016-03-09].
  19. PKO BP/O nas/Grupa PKO BP. [dostęp 2011-03-16].
  20. Struktura grupy kapitałowej. pkobp.pl. [dostęp 2016-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  21. O nas • zencard.pl, „zencard.pl” [dostęp 2017-06-16].
  22. Wyniki finansowe – PKO Bank Polski, www.pkobp.pl [dostęp 2019-08-27].
  23. Nagrody Forum Ekonomicznego. forum-ekonomiczne.pl. [dostęp 2022-06-18].
  24. PKO Bank Polski nagrodzony za wspieranie przedsiębiorców. alebank.pl, 7 lutego 2020. [dostęp 2020-02-07].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kredo GB2014.jpg
Autor: Kredobank, Licencja: CC BY-SA 4.0
KredoBank head office in Lviv
PKO Bank Polski w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
PKO Bank Polski w Toruniu
Samochód PKO BP przed główną siedzibą banku w 60-tysięcznym Tomaszowie Mazowieckim, w województwie łódzkim.jpg
Autor: Warszawska róg Szerokiej w Tomaszowie Mazowieckim, w województwie łódzkim, Licencja: CC0
Samochód PKO BP przed główną siedzibą banku w 60-tysięcznym Tomaszowie Mazowieckim, w województwie łódzkim
PKO w budowie.jpg
Budynek PKO w budowie, 1949, ul.Marszałkowska róg Sienkiewicza, Warszawa
PKO BP, Wielopole, Kraków.jpg
Autor: Alexander Baranov, Licencja: CC BY 2.0
Budynek PKO BP, Kraków, ul. Wielopole. Proj. Adolf Szyszko-Bohusz
PKO BP noca.jpg
Autor: anonymous photographer working for Dom Maklerski PKO BP, Licencja: CC BY-SA 3.0
Siedziba Domu Maklerskiego PKO BP w Warszawie, Puławska 15.
Rotunda PKO Warszawa.jpg
Autor: Original uploader was Adik7swiony at pl.wikipedia, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rotunda PKO w Warszawie