Próba tuberkulinowa

Ten artykuł należy dopracować: od 2019-03 → dodać wiarygodne źródła medyczne w postaci przypisów (informacje medyczne muszą być poparte dowodami naukowymi), od 2019-03 → zaktualizować na podstawie najświeższych informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Odczyt próby tuberkulinowej Mantoux

Próba tuberkulinowa – rodzaj badania diagnostycznego wykonywanego dla sprawdzenia stanu przeciwgruźliczej odpowiedzi immunologicznej organizmu.

Ogólna zasada działania

Próba tuberkulinowa polega na celowym wywołaniu odczynu alergicznego poprzez podanie tuberkuliny.

Jest to proste badanie, przydatne szczególnie w akcjach masowych szczepień u dzieci i młodzieży.

Wykonuje się je przede wszystkim w celu sprawdzenia stanu odporności przeciw gruźlicy i stwierdzenia czy konieczne jest podanie dawki przypominającej szczepionki BCG, poza tym u dzieci, które nie były szczepione, a w wywiadzie rodzinnym występuje kontakt z chorym na gruźlicę.
Najczęściej spotyka się:

• próba tuberkulinowa Mantoux - wykonywana w Polsce
• próba tuberkulinowa Pirqueta
• próba tuberkulinowa Moro - w Polsce niestosowana

Analiza rezultatu

Wynik ujemny

Ujemna próba tuberkulinowa może świadczyć o braku odporności przeciwgruźliczej i konieczność zaszczepienia tej osoby. Rzadziej jest to stan anergii.

Wynik dodatni

Dodatnia próba tuberkulinowa świadczy o prawidłowej odpowiedzi na zastosowane szczepienie, więc doszczepienie nie jest konieczne. Czasem odporność przeciwgruźliczą zyskuje się przez kontakt i samoistne zwalczenie infekcji przez organizm. Nadmiernie dodatnia próba tuberkulinowa może świadczyć o aktywnym procesie gruźliczym toczącym się w organizmie, lecz wymaga to potwierdzenia lub wykluczenia innymi badaniami.

Przeciwwskazania

Wynik fałszywie ujemny

Próba tuberkulinowa wypada fałszywie ujemnie, i jest nieskuteczna, u osób z anergią i upośledzeniem układu odpornościowego z różnych przyczyn.
Odczyn może być fałszywie ujemny w:

• sarkoidozie
• grypie
• odrze
• krztuścu
• mykoplazmatycznym zapaleniu płuc (anergia na ok. 4 tygodnie)
• ostro przebiegającej gruźlicy np. gruźlica prosówkowa
• przy stosowaniu leków immunosupresyjnych np. kortykosterydów

Wynik fałszywie dodatni

Wynik fałszywie dodatni uzyskuje się w reakcji krzyżowej z innymi prątkami (MOTT i Mycobacterium leprae, który wywołuje trąd).