Prąd morski

Aktualna mapa prądów morskich (źródło: NOAA)
Mapa prądów morskich (1943)
Prądy morskie (1911)
Prądy świata na ciągłej mapie oceanu

Prąd morski – duże i niemal niezmienne ruchy wody w oceanach wywołane przede wszystkim występowaniem wiatrów stałych oraz różnicami temperatur, bądź zasolenia, a także ruchem obrotowym Ziemi, który modyfikuje ich kierunek.

Na poszczególnych oceanach tworzą one 5 wielkich kręgów cyrkulacji wody morskiej. W pobliżu brzegów układ prądów modyfikowany jest przez pływy morskie, spływ wód rzecznych i ukształtowanie linii brzegowej.

Średnia prędkość powierzchniowych prądów morskich wynosi około 10 km na dobę, ale niektóre z nich mogą osiągnąć prędkość nawet 100–150 km na dobę.

Przepływ mierzony jest w sverdrupach.

Rodzaje prądów morskich

Ze względu na temperaturę wody niesionej prądem morskim w stosunku do otaczających wód oceanu wyróżnia się prądy ciepłe (niosące wodę cieplejszą niż otaczająca) i prądy zimne (niosące wodę chłodniejszą niż otaczająca). Prądy te mają duży wpływ na kształtowanie klimatu niektórych regionów kuli ziemskiej, np. ciepły Prąd Północnoatlantycki, stanowiący przedłużenie Golfsztromu, przyczynia się do ocieplenia klimatu Skandynawii, a zimny Prąd Benguelski występujący u południowo-zachodnich wybrzeży Afryki przyczynił się do powstania pustyni Namib.

Ze względu na genezę, prądy morskie można podzielić na:

  • wiatrowe – związane z działalnością silnych wiatrów,
  • gęstościowe – wynikające z różnic ciężaru objętościowego wód w różnych miejscach. Bardzo często tworzą się pod powierzchnią wody, rzadziej na jej powierzchni,
  • spływowe – powstające wskutek wyrównywania poziomu wód w różnych miejscach. Pośrednią ich przyczyną jest dopływ wód słodkowodnych do mórz i oceanów, a także zwiększone parowanie,
  • kompensacyjne – przywracające równowagę hydrostatyczną, naruszoną przez różne siły, np. przez wiatry stałe.

Ważniejsze prądy morskie

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Prądy morskie.svg
Autor: Popadius, translation by Szczureq, Licencja: CC0
Najważniejsze prądy w oceanach Ziemi
Ocean surface currents.jpg
Major surface ocean currents.
Currents.svg
Autor: Avsa, Licencja: CC BY-SA 3.0
This is map of the worlds oceans currents and gyres based on a "dolphins perspective" that is where the oceans are shown as a single body of water and the flux can be easier understood without cutting it anywhere. This is based on a previous work of the worlds oceans. File:Oceans-image.svg
Ocean currents 1943 (borderless)3.png
Ocean Currents and Sea Ice from Atlas of World Maps, United States Army Service Forces, Army Specialized Training Division. Army Service Forces Manual M-101 (1943).