Premier-liha

Premier-liha
Прем’єр-ліга
Soccerball current event.svg 2022/2023
Państwo

 Ukraina

Dyscyplina

piłka nożna

Organizator rozgrywek

Ukraińska Piłkarska Premier-liha

Data założenia

1992

Założyciel

Ukraiński Związek Piłki Nożnej

Poprzednia nazwa

Wyszcza Liha (1992–2008)

Rozgrywki
Liczba drużyn

16

Zwycięzca

Mistrz Ukrainy

Niższy poziom ligowy

Persza liha

Puchary

Puchar Ukrainy,
Superpuchar Ukrainy

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Tawrija Symferopol
(1992)

Obecny zwycięzca

Dynamo Kijów (2020/2021)

Najwięcej zwycięstw

Dynamo Kijów (16)

Strona internetowa

Ukraińska Premier-liha (ukr. Прем'єр-ліга) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich na Ukrainie, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1992 roku i zarządzana przez Ukraińską Piłkarską Premier-lihę (UFPL), a wcześniej Ukraiński Związek Piłki Nożnej (FFU). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 16 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Ukrainy, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Perszej lihi (II ligi ukraińskiej).

Historia

Po uzyskaniu niepodległości w 1991 roku Ukraina zaczęła organizować własne rozgrywki piłkarskie (wcześniej zespoły ukraińskie występowały w mistrzostwach ZSRR). Pierwszy niepełny sezon ukraińskiej ekstraklasy rozegrano wiosną 1992 roku, kiedy to 20 zespołów podzielono na dwie grupy, w których walczono systemem dwurundowym. Zwycięzcy obydwu grup spotkali się w meczu finałowym o pierwsze, po odzyskaniu niepodległości, mistrzostwo Ukrainy. Dość niespodziewanie wygrał zwycięzca grupy A Tawrija Symferopol, która pokonała utytułowane Dynamo Kijów 1:0. W meczu o 3. miejsce Dnipro Dniepropetrowsk wygrał z Szachtarem Donieck 3:2. Od sezonu 1992/93 liga gra systemem jesień – wiosna, od sezonu 1996/97 w lidze dominują dwa zespoły Dynamo Kijów i Szachtar Donieck, które na przemian zdobywają mistrzostwo i wicemistrzostwo kraju. Do 2008 roku liga nazywała się Wyższa Liga (ukr. Вища ліга). W 2009 została założona Ukraińska Premier-liha. 6 lipca 2009 roku Premier-liha została zlikwidowana. Zdecydował o tym sąd administracyjny w Kijowie. Powodem była niezgodność organizacyjno-prawna rozgrywek z ukraińskim prawem[1]. Rozwiązaniem problemu było „przerejestrowanie” rozgrywek już według norm ukraińskiego prawa.

Od sezonu 2014/2015 liga liczyła 14 zespołów. Od sezonu 2016/17 liczy 12 zespołów. W sezonie 2020/2021 liga wróciła do 14 zespołów, a w 2021/2022 do 16 uczestników.

Sezon 2021/2022 został zakończony na nadzwyczajnym walnym zgromadzeniu Premier-lihi 26 kwietnia 2022 z powodu rosyjskiej inwazji na Ukrainę[2]. Liga zdecydowała, że nie przyzna tytułu mistrzowskiego, ponieważ sezon zakończył się przedwcześnie, ale ligowa pozycja klubu zostanie wykorzystana do określenia kwalifikacji do europejskich pucharów.

System rozgrywek

Obecny format ligi zakładający brak podziału na grupy obowiązuje od sezonu 1992/93.

Rozgrywki składają się z 26 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Po dwóch rundach rozgrywek zespoły z miejsc 1-6 przystąpiły do walki w trzeciej rundzie o mistrzostwo i europejskie puchary. Zespoły z miejsc 7-12 walczyły w trzeciej rundzie o utrzymanie. Pierwsza szóstka rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Dolna szóstka również rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Od sezonu 2020/2021 w lidze występuje 16 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 12 do 20. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1993/94 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.

Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Ukrainy w piłce nożnej. Mistrz Ukrainy zdobywa prawo gry w Lidze Mistrzów UEFA. Druga drużyna zdobywa prawo uczestniczenia w eliminacjach do Ligi Mistrzów. Trzecia oraz czwarta drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Ukrainy startuje w fazie grupowej Lidze Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie miejsce w pierwszej dwójce – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również piąta drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do Pierwszej ligi.

W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest w oparciu o wynik dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności w przypadku remisu – różnicą bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie ogólnym bilansem bramkowym osiągniętym w sezonie, większą liczbą bramek zdobytych oraz w ostateczności losowaniem.

Skład ligi w sezonie 2022/2023

Uczestnicy poprzedniej edycji
SZASzachtar DonieckDonieck1
DKVDynamo KijówKijów2
DN1SK Dnipro-1Dniepr3
ZORZoria ŁugańskŁugańsk4
WORWorskła PołtawaPołtawa5
OLEFK OłeksandrijaAleksandria6
KOLKołos KowaliwkaKowaliwka8
WERWeresRówne9
M25Metalist 1925 CharkówCharków10
RUXRuch LwówLwów11
LWÓFK LwówLwów12
CZOCzornomoreć OdessaOdessa13
INHInhułeć PetrowePetrowe14
MYNFK MynajMynaj15
Aiga downarrow inv.svg  Spadek z Premier-lihi 2021/22
DESDesna CzernihówCzernihów7
MARFK MariupolMariupol16
Aiga uparrow inv.svg Awans z Perszej lihi 2021/22
METMetalist CharkówCharków1
KRYKrywbas Krzywy RógKrzywy Róg2

Oznaczenia:

  • kolumna pierwsza – skróty nazw drużyn,
  • kolumna trzecia – siedziba klubu,
  • kolumna czwarta – miejsce zajęte w poprzednim sezonie.

Lista sezonów

Statystyka

Tabela medalowa

Mistrzostwo Ukrainy zostało do tej pory zdobyte przez 3 różne drużyny. Stan po zakończeniu sezonu 2021/2022.

Lp.KlubMiejsca na podiumZwycięskie sezony
Gold medal with cup.svgSilver medal with cup.svgBronze medal with cup.svg
1.Dynamo Kijów161211992/93, 1993/94, 1994/95, 1995/96, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2002/03, 2003/04, 2006/07, 2008/09, 2014/15, 2015/16, 2020/21
2.Szachtar Donieck131302001/02, 2004/05, 2005/06, 2007/08, 2009/10, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2019/20
3.Tawrija Symferopol1001992
4.Dnipro Dniepropetrowsk027
5.Czornomoreć Odessa023
6.Metalist Charków016
7.Metałurh Donieck003
8.Krywbas Krzywy Róg002
Worskła Połtawa002
Zoria Ługańsk003
11.FK Ołeksandrija001
Karpaty Lwów001

Piłkarze z największą liczbą zdobytych goli w Premier lidze

Stan na 10 maja 2021[3]

Poz.Imię i nazwisko piłkarzaLiczba goliLiczba gierBramkostrzelność
1Ukraina/Uzbekistan Maksim Shatskix1243410,38
2Ukraina Serhij Rebrow1232610,47
3Ukraina Jewhen Sełezniow1162400,48
4Ukraina Andrij Worobiej1053150,33
5Ukraina/Brazylia Júnior Moraes1021870,55
6Ukraina Andrij Jarmołenko992070,43
7Ukraina Ołeksandr Hajdasz952580,37
8Ukraina Ołeksandr Hładky933170,29
9Ukraina/Serbia Marko Dević902190,41
10Ukraina Serhij Mizin903420,26

Dla piłkarzy, którzy strzelili w lidze ponad 100 bramek został założony Klub 100 (Klub Serhija Rebrowa). Liczbę ponad 100 jako pierwszy przekroczył Serhij Rebrow. Oprócz Klubu Serhija Rebrowa istnieje również Klub Tymerłana Husejnowa[4] – dla piłkarzy, którzy strzelili minimum 100 goli w rozgrywkach Mistrzostw i Pucharu Ukrainy, europejskich Pucharów oraz oficjalnych i towarzyskich meczach narodowej reprezentacji[5].

Piłkarze z największą liczbą występów w Premier lidze

Stan na 27 listopada 2016[3]

Poz.Imię i nazwisko piłkarzaLiczba gierPozycja
1Ukraina Ołeksandr Szowkowski426bramkarz
2Ukraina Ołeh Szełajew412pomocnik
3Ukraina Ołeksandr Czyżewski401obrońca
4Ukraina Ołeksandr Horiainow391bramkarz
5Ukraina Wiaczesław Czeczer378obrońca
6Ukraina Serhij Nazarenko373pomocnik
7Ukraina Serhij Szyszczenko363napastnik/pomocnik
8Ukraina Rusłan Kostyszyn359napastnik/pomocnik
9Ukraina Rusłan Rotań357pomocnik
10Ukraina Serhij Zakarluka356pomocnik

Dla piłkarzy, którzy rozegrali w lidze ponad 300 gier został założony Klub 300 (Klub Ołeksandra Czyżewskiego). Liczbę ponad 300 jako pierwszy przekroczył Ołeksandr Czyżewski.

Trenerzy z największą liczbą tytułów w Premier lidze

Stan na 16 maja 2016

Poz.Imię i nazwisko treneraKlub(y)Gold medal icon.svgSilver medal icon.svgBronze medal icon.svg
1Rumunia Mircea LucescuSzachtar84–
2Ukraina Walery Łobanowski†Dynamo51–
3Ukraina Jożef SaboDynamo21–
4Ukraina Ołeksij MychajłyczenkoDynamo2––
Ukraina Serhij RebrowDynamo2––
6Rosja Jurij SiominDynamo13–
7Ukraina Mykoła PawłowDynamo(1)
Dnipro		111
8Ukraina Anatolij DemjanenkoDynamo11–
9Ukraina Anatolij Zajajew†Tawrija1––
Ukraina Mychajło FomenkoDynamo1––
Włochy Nevio ScalaSzachtar1––

Trenerzy z największą liczbą meczów w Premier lidze

Stan na 16 maja 2016[6]

Poz.Imię i nazwisko treneraLiczba gier
1Ukraina Myron Markewycz620
2Ukraina Mykoła Pawłow546
3Rumunia Mircea Lucescu355
4Ukraina Witalij Kwarciany308
5Ukraina Wałerij Jaremczenko297
6Ukraina Mychajło Fomenko294
7Ukraina Ołeh Taran273
8Ukraina Semen Altman249
9Ukraina Wjaczesław Hrozny214
10Ukraina Ołeksandr Iszczenko204

Arbitrzy z największą liczbą sędziowanych meczów w Premier lidze

Stan na 29 listopada 2016[7]

Poz.Imię i nazwisko arbitraMiastoLiczba gier
1Serhij SzebekKijów226
2Witalij HodulanOdessa202
3Wasyl MelnyczukSymferopol190
4Ihor IszczenkoChmielnicki / Kijów187
5Ihor JarmenczukKijów176
6Andrij SzandorLwów150
7Wałerij OnuferUżhorod141
8Serhij TatulanKijów137
9Serhij DziubaKijów136
10Anatolij ŻosanChersoń134
Ihor ChiblinChmielnicki

Plebiscyt Premier-lihi

Plebiscyt Premier-lihi – coroczny plebiscyt organizowany od 2009 przez Ukraińską Piłkarską Premier-lihę oraz witrynę UA-Football. Początkowo plebiscyt przeprowadzano w pięciu kategoriach: Najlepszy Piłkarz, Najlepszy Strzelec, Najlepszy Trener, Najlepszy Arbiter i Drużyna Fair Play[8], w 2010 pojawiła się kategoria Najlepszy Bramkarz[9], w 2011 Najlepszy Młody Piłkarz[10].

Najlepszy piłkarz

Król strzelców

Najlepszy trener

  • 2005/06: Rumunia Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
  • 2007/08: Rumunia Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
  • 2008/09: Rumunia Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
  • 2009/10: Rumunia Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
  • 2010/11: Rumunia Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
  • 2011/12: Rumunia Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
  • 2012/13: Rumunia Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
  • 2013/14: Rumunia Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
  • 2016/17: Portugalia Paulo Fonseca (Szachtar Donieck)
  • 2017/18: Portugalia Paulo Fonseca (Szachtar Donieck)

Najlepszy arbiter

Drużyna Fair Play

Najlepszy bramkarz

Najlepszy młody piłkarz

Jubileuszowe bramki

Frekwencja na stadionach

Początkowo nie była zbyt wysoka. W latach 1992–1998 wynosiła 5500-6000 widzów na mecz. Spowodowane to było przede wszystkim opustoszeniem trybun Dynama Kijów, na które w latach 80. chodziło przeciętnie 50–60 tys. widzów, a po 1992 r. ok. 4000-5000. Od 1998 r. liczba widzów powoli rośnie i od 7500 w sezonie 1998/1999 skoczyła do 9700 w sezonie 2002/2003. Obecnie średnia widzów w lidze ukraińskiej waha się pomiędzy 7500 a 9500 na mecz. Najwięcej fanów ogląda Szachtara Donieck – ok. 20 tys. i Karpaty Lwów. Dużo widzów odwiedza też stadiony Metalista Charków i Zorii Ługańsk. Mecze Dynama Kijów nadal ogląda mało, jak na tak wielki klub, widzów (ok. 7000-10 000), czego głównym powodem była do 2007 r. bardzo liczna obecność pododdziałów ukraińskiego MSW, które infiltrowało kibiców i często ich atakowało.

Polacy w najwyższej lidze ukraińskiej

Imię i nazwisko piłkarzaLata gry w Premier LidzeKluby, w których grałUwagi
Mariusz Lewandowski2001–2013Szachtar Donieck, PFK Sewastopol(reprezentant Polski)
Maciej Nalepa2001–2009Karpaty Lwów, FK Charkówsezony 2003/04 i 2004/05 w 2 lidze
Maciej Kowalczyk2002–2006Arsenał Kijów
Wojciech Kowalewski2002–2003Szachtar Donieck(reprezentant Polski)
Radosław Cierzniak2002 (jesień)Wołyń Łuck, Karpaty Lwóww żadnym meczu nie wychodził na boisko
Seweryn Gancarczyk2003–2009Arsenał Kijów, Wołyń Łuck, Metalist Charków(reprezentant Polski)
Piotr Cetnarowicz2003 (jesień)Krywbas Krzywy Róg
Marcin Nowak2004–2005Wołyń Łuck
Paweł Hajduczek2008-2011Tawrija Symferopol, Metałurh Zaporoże
Marcin Burkhardt2009–2010Metalist Charków(reprezentant Polski)
Piotr Klepczarek2011Tawrija Symferopol
Marcin Kowalczyk2011–...Metałurh Donieck(reprezentant Polski)

Inne

Przypisy

  1. ↑ Liga na Ukrainie zlikwidowana! „Co z Euro 2012?” - Onet.pl Sport - 07.07.2009 [dostęp 2017-11-26].
  2. ↑ ОФИЦИАЛЬНО. Без призеров. Чемпионат Украины 2021/22 доигран не будет, Sport.ua [dostęp 2022-04-26] (ros.).
  3. ↑ a b Андрій Ярмоленко обійшов Шевченка в топ-10 бомбардирів чемпіонату України – UA-Футбол.
  4. ↑ Клуб Тимерлана Гусейнова или Клуб Сергея Реброва, кто первый!?
  5. ↑ Lista najlepszych strzelców Ukraińskiej Premier Lihi (ukr.) Stan na 2009.
  6. ↑ All coaches.
  7. ↑ All referees.
  8. ↑ Клуби ПЛ визначили лауреатів сезону.
  9. ↑ Підсумки конкурсу вболівальників. fpl.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-02)]..
  10. ↑ Названо лауреатів сезону 2010/2011 рр.!. [dostęp 2011-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  11. ↑ UA-Футбол. Carpe diem. Луис Адриано стал автором 12000-го гола элитного дивизиона.

Bibliografia

Mistrzostwa Ukrainy w piłce nożnej
Sezony
  • 1936–1991 w rozgrywkach ZSRR
Wyszcza liha
Premier-liha
Kluby w sezonie
2022/2023
Byłe kluby ligi
Zwycięzcy
Inne
  1. ↑ a b Podczas przerwy sezonu 2001/02 Arsenał Kijów zastąpił CSKA Kijów.
Piłka nożna na Ukrainie
Reprezentacje
kobiety
mężczyźni
Rozgrywki ligowe
kobiety
mężczyźni
Rozgrywki pucharowe
kobiety
mężczyźni
Rozgrywki młodzieżowe
kobiety
mężczyźni
Nagrody i wyróżnienia
Pozostałe


Ukraina

  • Kluby
  • Piłkarki
  • Piłkarze
  • Trenerzy
  • Sędziowie
  • Stadiony
Najwyższe klasy rozgrywek ligowych piłki nożnej w Europie (UEFA)
Funkcjonujące
Nieistniejące
  1. ↑ Liga istniała przed powstaniem UEFA.

Media użyte na tej stronie

Aiga downarrow inv.svg
This image is from a collection commissioned by the United States Department of Transportation and designed by AIGA. It is copyright-free, and is available here
Gold medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Złoty medal z pucharem.
Silver medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Srebrny medal z pucharem.
Bronze medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Brązowy medal z pucharem.
Gold medal icon.svg
An icon that represents a gold medal
Silver medal icon.svg
An icon that represents a silver medal
Bronze medal icon.svg
An icon that represents a bronze medal
Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Soccerball current event.svg
Autor: Pumbaa80 (soccer ball), Anomie (clock hands), David Vignoni (clock face/ring), David Göthberg (putting it all together, making the clock red, shadows)., Licencja: LGPL
Football with clock to represent a "current sports or football event".