Projektowanie eksperymentów

Projektowanie eksperymentów (planowanie doświadczeń, teoria eksperymentu; ang. design of experiments, w skrócie DOE) – interdyscyplinarna dziedzina nauki znajdująca się na pograniczu statystyki, metrologii, matematyki stosowanej oraz informatyki, mająca na celu dostarczenie odpowiedzi na pytanie o możliwość takiego zaplanowania doświadczenia (eksperymentu lub quasi-eksperymentu), aby uzyskać możliwie najwięcej użytecznych informacji przy najmniejszych koniecznych do tego kosztach.[1]

Rozwój teorii eksperymentu związany był z założoną przez Johna Benneta Lawesa słynną rolniczą Stację Eksperymentalną Rothamsted w Harpenden. W czasie kiedy jej dyrektorem był Edward John Russell, w stacji zatrudniony został Ronald Fisher (autor pracy The design of experiments z 1935 r.), a więc kluczowa postać dla rozwoju zarówno statystyki, jak i dziedziny projektowania eksperymentów.[2] Od tego czasu stacja stała się instytucją w której pracowali badacze mający znaczny wpływ na rozwój planowania doświadczeń: Frank Yates, Joseph Oscar Irwin, John Wishart, William Gemmell Cochran (współautor, wspólnie Gertrude Mary Cox, książki pt. Experimental Designs z 1950 r.) i John Nelder.

Przypisy

  1. [1] J. Pietraszek, Planowanie doświadczeń - możliwość czy konieczność. StatSoft Polska, 2004.
  2. [2] Ronald Fisher w MacTutor History of Mathematics Archive.