Prypeć (rzeka)

Prypeć

(c) I, Viktar Palstsiuk, CC BY 2.5 Prypeć niedaleko Mozyrza
Kontynent	Europa
Państwo	Białoruś  Ukraina
Rzeka
Długość	775 km
Powierzchnia zlewni	121 000 km²
Średni przepływ	460 m³/s przy ujściu
Źródło
Miejsce	okolice wsi Smolary Rogowe
Wysokość	167,9 m n.p.m.
Współrzędne	51°19′59,8″N 23°47′25,7″E/51,333291 23,790475
Ujście
Recypient	Dniepr
Miejsce	Zbiornik Kijowski
Wysokość	103 m n.p.m.
Współrzędne	51°11′30″N 30°28′55″E/51,191667 30,481944
Mapa
Rzeki Białorusi i ich dorzecza oraz wododział bałtycko-czarnomorski
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de źródło ujście

Prypeć^[1] (ukr. Прип’ять Prypjať, biał. Прыпяць Prypiać, ros. Припять Pripiať) – rzeka na Ukrainie i Białorusi, prawy dopływ Dniepru, o długości 775 km i powierzchni dorzecza 121 000 km². W górnym i środkowym biegu rzeka przepływa przez Polesie. Uchodzi do Zbiornika Kijowskiego. Dopływami Prypeci są m.in.: Turia, Stochód, Styr, Horyń, Stwiga, Uborć, Sławeczna, Żałoń, Uż (prawe), Pina, Jasiołda, Bobryk Pierwszy, Słucz (lewe).

Główne miasta położone nad Prypecią to: Pińsk, Mozyrz, Czarnobyl i Prypeć. Naturalny bieg Prypeci charakteryzował się licznymi rozlewiskami, meandrami, rozdzielaniem koryta i łączeniem z odnogami innych rzek. Odcinek Prypeci przed Pińskiem znany był także jako Strumień.

Historia

Górna Prypeć na Polesiu Wołyńskim

Rzeka Prypeć w całej swojej długości znajdowała się w I Rzeczypospolitej do 1793 roku. Następnie jej odcinek został utracony na rzecz Rosji w 1795 roku. Polska administracja powróciła nad Prypeć (tylko nad górny bieg rzeki) w roku 1918 i utrzymywała tam swoją władzę do września 1939 roku. W okresie międzywojennym na wodach Prypeci działała polska Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej. Po kampanii wrześniowej obszar ten został włączony w skład Związku Sowieckiego, a na wodach Prypeci zaczęła działać sowiecka Flotylla Pińska.

26 kwietnia 1986 rzeka została silnie skażona promieniotwórczo w dolnym biegu w wyniku awarii reaktora w Czarnobylu.

Zobacz też

• rzeki Europy

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Prypeć, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 115 .
• Archiwalne zdjęcia rzeki w bibliotece Polona