Szare kluski

Szare kluski (lub szare kluchy[1]) – tradycyjne dla kuchni wielkopolskiej kluski, przygotowywane ze startych, surowych ziemniaków. Ich nazwa pochodzi od charakterystycznej barwy, jaką nadaje im ten składnik[2]; rodzaj klusek kładzionych.

Szare kluski podawano już w XIX wieku, kiedy to w Wielkopolsce spopularyzowały się ziemniaki. Pojawiały się w książkach kucharskich, m.in. w Najnowszej kuchni Marty Norkowskiej z 1918 roku i w książce Dobra Gospodyni, czyli podręcznik kucharski dla polskiego domu z 1933[2].

Potrawę przygotowuje się, mieszając starte surowe ziemniaki (odsączone uprzednio z soku) z mąką, jajkami i solą, a następnie powstałą masę zrzuca się łyżką na osolony wrzątek[2] (bezpośrednio lub zsuwając masę z pokrywki garnka[1]. Otrzymane w ten sposób kluski są szare, mają nieregularny kształt i powierzchnię oraz zbitą, półtwardą konsystencję. Ich długość może wynosić od 0,5 do 4 centymetrów, a szerokość – od 0,5 do 1 centymetra[2]. Podaje się je zazwyczaj wymieszane z pokrojonym w drobną kostkę i podsmażonym boczkiem i cebulą[1]. Tradycyjnym dodatkiem do szarych klusek jest zasmażana kapusta kiszona. Tuż po II wojnie światowej zamiast kapusty używano brukwi[1].

11 maja 2007 roku potrawa została wpisana na Krajową listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi[2].

Podobne polskie potrawy:

  • „Kaszubskie kluski ziemniaczane łyżką kładzione” wpisane 31 marca 2008 na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi[3].
  • „Kluski żelazne” (zwane też szarymi) – w Łódzkiem, rodzaj klusek kładzionych, przygotowanych z tartych surowych ziemniaków, mąki i (opcjonalnie) jaj[4] lub z tartych surowych i ugotowanych ziemniaków, mąki i jaj [5]. W tej drugiej wersji produkt został wpisany 12 lutego 2016 na Listę produktów tradycyjnych MRiRW[5].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Waldemar Kurowski, Andrzej Niczyperowicz: 365 obiadów poznańskich babci Moniki. Chronica, 2004, s. 263. ISBN 83-920994-1-9.
  2. ↑ a b c d e Szare kluski. W: Lista produktów tradycyjnych (woj. wielkopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2017-09-23].
  3. ↑ Kaszubskie kluski ziemniaczane łyżką kładzione. W: Lista produktów tradycyjnych (woj. pomorskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2017-09-23].
  4. ↑ Żelazne – najbardziej łódzkie kluski. Jemy w Łodzi (jemywlodzi.pl), 2021-04-18. [dostęp 2022-01-27].
  5. ↑ a b Kluski żelazne. W: Lista produktów tradycyjnych (woj. łódzkie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2022-01-27].