Przedwczesne odklejenie łożyska

Przedwczesne oddzielenie łożyska (przedwczesne oddzielenie łożyska, łac. ablatio placentae praecox, ang. placental abruption, abruptio placentæ) – powikłanie ciąży, polegające na częściowym lub całkowitym oddzieleniu się prawidłowo usadowionego łożyska od ściany macicy, po 20. tygodniu ciąży i przed przewidywanym terminem porodu. Jest najczęstszą przyczyną krwawień pochwowych w II i III trymestrze ciąży, stanowiąc 31% przyczyn krwotoków^[1].

Patogeneza

Fizjologicznie łożysko oddziela się ("odkleja") od macicy w III okresie porodu. Tworzy się wtedy krwiak pozałożyskowy, oddzielający obkurczającą się macicę i niekurczliwe łożysko. Gdy prawidłowo osadzone łożysko zacznie oddzielać się jeszcze przed urodzeniem płodu, rozpoznaje się przedwczesne oddzielenie łożyska.

Krwawienie z naczyń maciczno-łożyskowych powoduje dużą utratę krwi, co z kolei skutkuje niedotlenieniem płodu.

Epidemiologia

Częstość tego powikłania wynosi 0,5–1,5% wszystkich ciąży^[1].

Etiologia

Zidentyfikowane czynniki mogące powodować oddzielenie łożyska to^[1]:

• nadciśnienie tętnicze
• krótka pępowina
• wady wrodzone macicy
• zespół żyły głównej dolnej
• palenie tytoniu
• używanie kokainy
• urazy komunikacyjne
• niedobór kwasu foliowego
• starszy wiek

Objawy i przebieg

Oddzielenie łożyska przebiega z bolesnością i wzmożonym napięciem macicy, rozlanym bólem brzucha, niekiedy zlokalizowanym w podbrzuszu i skojarzonym z nudnościami i wymiotami.

W badaniu we wziernikach stwierdza się wypływ krwi z kanału szyjki, czasem krwiste podbarwienie płynu owodniowego.

Ciężkość oddzielenia określa się w czterostopniowej skali (0-3):

• 0 – bezobjawowe (rozpoznanie po porodzie)
• I – izolowane krwawienie z dróg rodnych
• II – krwawienie występuje lub nie, wzrost napięcia macicy, objawy zagrożenia płodu
• III – wstrząs, zaburzenia krzepnięcia, śmierć płodu

Powikłania

Możliwe powikłania to^[1]:

• wstrząs hipowolemiczny
• DIC
• udar maciczno-łożyskowy
• zator płynem owodniowym

Rozpoznanie

Rozpoznanie opiera się na wywiadzie i badaniu przedmiotowym. Badanie ultrasonograficzne pozwala uwidocznić krwiak pozałożyskowy.

Różnicowanie

W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić inne możliwe przyczyny krwawienia z dróg rodnych w ciąży (łożysko przodujące, uraz dróg rodnych, rozpoczynający się poród, rak szyjki macicy, żylaki pochwy, krwawiące polipy dróg rodnych, krwawienie z zatoki brzeżnej) i inne przyczyny ostrego brzucha w ciąży.

Postępowanie

Należy dążyć do jak najszybszego zakończenia ciąży. Metodą z wyboru jest cięcie cesarskie.

Przypisy