Przewodniczący Izby Gmin

Przewodniczący Izby Gmin
Leader of the House of Commons
Ilustracja
Emblemat Parlamentu Wielkiej Brytanii
Obecny przewodniczący
Obecny Przewodniczący Izby Gmin
Mark Spencer, przewodniczący Izby Gmin
Stanowisko
Państwo

 Wielka Brytania

Data utworzenia

1721

Pierwszy przewodniczący

Robert Walpole

Obecny przewodniczący

Mark Spencer

Obecny od

8 lutego 2022

Strona internetowa
Wielka Brytania
Godło Wielkiej Brytanii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Wielkiej Brytanii
Portal Wielka Brytania

Przewodniczący Izby Gmin (ang. Leader of the House of Commons) – członek brytyjskiego rządu odpowiedzialny za koordynację realizacji polityki rządu w Izbie Gmin.

Charakterystyka

Rola ustrojowa

Nie należy mylić tego stanowiska ze spikerem Izby Gmin – przewodniczący (a właściwie lider, tłumacząc dosłownie) nie prowadzi obrad Izby i, w przeciwieństwie do spikera, nie ma do niego zastosowania wymóg apolityczności i bezstronności. Wprost przeciwnie – jest wysokim funkcjonariuszem rządu i partii rządzącej. Przewodniczący jest mianowany przez monarchę na wniosek premiera na zasadach identycznych jak inni członkowie gabinetu i cieszy się analogicznymi przywilejami. Przy obsadzie tego stanowiska nie jest wymagana akceptacja samej Izby.

W obowiązującym w Wielkiej Brytanii systemie gabinetowo-parlamentarnym władza wykonawcza ma pewną przewagę ustrojową nad parlamentem i niejako organizuje mu ok. 75% czasu, który poświęcany jest na rozpatrywanie rządowych projektów ustaw czy też przedstawianych przez ministrów informacji. Głównym zadaniem przewodniczącego jest szczegółowe organizowanie i planowanie prac Izby nad przedłożeniami rządowymi. Ponadto, jeśli podczas cotygodniowych pytań do premiera w Izbie szef rządu i jego zastępca są nieobecni, przewodniczący odpowiada na pytania deputowanych w jego imieniu.

Status

Stanowisko przewodniczącego Izby Gmin samo w sobie nie daje prawa do zasiadania w gabinecie i pobierania ministerialnej pensji, dlatego zwykle jest łączone z jednym z historycznych urzędów, które choć straciły znaczenie polityczne, wciąż wiążą się z tymi przywilejami. Do najczęściej wykorzystywanych w tym celu stanowisk należą lord przewodniczący Rady czy lord tajnej pieczęci. Do lat 40. XX wieku premier bardzo często mianował przewodniczącym samego siebie.

Lista przewodniczących Izby Gmin

oddoosoba
17211742Robert Walpole
17421743Samuel Sandys
17431754Henry Pelham
17541755Thomas Robinson
17551756Henry Fox
17561761William Pitt Starszy
17611762George Grenville
17621763Henry Fox
17631765George Grenville
17651768Henry Seymour Conway
17681782Frederick North
17821782Charles James Fox
17821783Thomas Townshend
17831783Frederick North
Charles James Fox
17831801William Pitt Młodszy
18011804Henry Addington
18041806William Pitt Młodszy
18061806Charles James Fox
18061807lord Howick
18071812Spencer Perceval
18121822lord Castlereagh
18221827George Canning
18271828William Huskisson
18281830Robert Peel
18301834lord Althorp
18341834Lord John Russell
18341835Robert Peel
18351841Lord John Russell
18411846Robert Peel
18461852Lord John Russell
18521852Benjamin Disraeli
18521855Lord John Russell
18551858lord Palmerston
18581859Benjamin Disraeli
18591865lord Palmerston
18651866William Ewart Gladstone
18661868Benjamin Disraeli
18681874William Ewart Gladstone
18741876Benjamin Disraeli
18761880Stafford Northcote
18801885William Ewart Gladstone
18851886Michael Hicks-Beach
18661886William Ewart Gladstone
18861887Lord Randolph Churchill
18871891William Henry Smith
18911892Arthur Balfour
18921894William Ewart Gladstone
18941895William Vernon Harcourt
18951905Arthur Balfour
19051908Henry Campbell-Bannerman
19081916Herbert Henry Asquith
19161921Andrew Bonar Law
19211922Austen Chamberlain
19221923Andrew Bonar Law
19231924Stanley Baldwin
19241924Ramsay MacDonald
19241929Stanley Baldwin
19291935Ramsay MacDonald
19351937Stanley Baldwin
19371940Neville Chamberlain
19401942Winston Churchill
19421942Stafford Cripps
19421945Anthony Eden
19451951Herbert Morrison
19511951James Chuter Ede
19511955Harry Crookshank
19551961Rab Butler
19611963Iain Macleod
19631964Selwyn Lloyd
19641966Herbert Bowden
19661968Richard Crossman
19681970Fred Peart
19701972William Whitelaw
19721972Robert Carr
19721974James Prior
19741976Edward Short
19761979Michael Foot
19791981Norman St John-Stevas
19811982Francis Pym
19821987John Biffen
19871989John Wakeham
19891990Geoffrey Howe
19901992John MacGregor
19921997Tony Newton
19971998Ann Taylor
19982001Margaret Beckett
20012003Robin Cook
20032003John Reid
20032005Peter Hain
20052006Geoff Hoon
20062007Jack Straw
20072010Harriet Harman
20102012George Young
20122014Andrew Lansley
20142015William Hague
20152016Chris Grayling
20162017David Lidington
20172019Andrea Leadsom
20192022Jacob Rees-Mogg
2022nadalMark Spencer

Media użyte na tej stronie

Crowned Portcullis.svg
The portcullis design is recorded as the work of Charles Barry in 1834 and is used on many Royal commissions such as on the Great Bell ("Big Ben").

As well as wide use of the portcullis design with varied supporting emblems, this specific version with the crown has been used by HM Customs and Excise "for some centuries."

There was a formal grant to both Houses of Parliament by Queen Elizabeth II in 1996. A grant for official use is not a claim of copyright. It is not possible to retrospectively claim copyright of an emblem or logo where publication and usage dates back more than two centuries.

This information is based on House of Commons Information Office paper "The Portcullis", published in 2010.
Official portrait of Rt Hon Mark Spencer MP.jpg
Autor: Richard Townshend, Licencja: CC BY 3.0
Official portrait of Rt Hon Mark Spencer MP
  • Full sized portrait of Mark Spencer