Puszcza Solska (gmina)

Puszcza Solska
gmina wiejska
1874–1954[1]
Państwo

 PRL

Województwo

1919–39: lubelskie (II RP)
1945–54: lubelskie

Powiat

biłgorajski

Data powstania

1874

Data likwidacji

29 września 1954

Siedziba

Puszcza Solska
Biłgoraj

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

11

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
brak współrzędnych
Portal Polska

Puszcza Solska (do 1874 Bi(e)łgoraj) – dawna gmina wiejska istniejąca do 28 września 1954 roku w woj. lubelskim. Gmina obejmowała północno-wschodni obszar dzisiejszej gminy Biłgoraj. Przed wojną siedzibą gminy była Puszcza Solska[2] (obecnie dzielnica Biłgoraja), a po wojnie Biłgoraj[3].

Gmina Puszcza Solska, początkowo pod nazwą "gmina Biłgoraj", została utworzona w 1874 roku w powiecie biłgorajskim guberni lubelskiej[4][5][6].

W 1919 roku weszła w skład w woj. lubelskiego. Do 1939 roku była jednostką samorządu terytorialnego, pełniącą również funkcje administracyjne zlecone przez państwo[7].

Według stanu na 30 września 1921 gmina Puszcza Solska obejmowała miejscowości: Aleksandrowska Słoboda, Bojary, Cyncynopol, Dąbrowica, Dyle, Edwardów, Gromada, Ignatówka, Kajetanówka, Majdan Gromadzki, Nadrzecze, Puszcza Solska, Rapy Bojarskie, Rapy Dylańskie, Różnówka, Stępniówka, Teodorów, Wola, Zagrody Dąbrowickie i Zagumnie. Gmina liczyła 4629 mieszkańców[8].

1 kwietnia 1927 włączono do gminy Puszcza Solska wsie Brodziaki, Korczów, Okrągłe i Smólsko z gminy Sól, zaś wieś Bojary oraz wieś i folwark Różnówka z gminy Puszcza Solska włączono do miasta Biłgoraja[9].

Podczas okupacji gmina należała do dystryktu lubelskiego Generalnego Gubernatorstwa. Po wyzwoleniu powołano do życia Radę Narodową w Puszczy Solskiej na mocy statutu z 1 stycznia 1944[10].

Według stanu na 1 lipca 1952 gmina Puszcza Solska składała się z 11 gromad: Brodziaki, Dąbrowica, Dyle, Gromada, Kajetanówka, Korczów, Majdan Gromadzki, Puszcza Solska, Rapy Dylańskie, Smólsko i Wola[11][12].

1 stycznia 1953 do gminy Puszcza Solska włączono gromady Andrzejówka, Bukowa i Korytków Duży z gminy Kocudza[13].

Gmina Puszcza Solska została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[14]. Na obszarze dawnej gminy Puszcza Solska utworzono gromady Bukowa, Dąbrowica, Korytków Duży i Majdan Gromadzki. W ramach tej reformy 1 stycznia 1955 do powiatu biłgorajskiego przyłączono między innymi gromadę Hedwiżyn oraz wsie Wolaniny i Ratwica z gromady Bukownica dawnej gminy Tereszpol powiatu zamojskiego[15]. 1 lipca 1960 z gromad Dąbrowica, Korytków Duży, Majdan Gromadzki i Podlesie utworzono nową gromadę Biłgoraj. Przed 1 lipca 1965 zniesiono gromady Bukowa i Hedwiżyn, których obszary przyłączono do gromady Biłgoraj. 1 lipca 1971 obszar dawnej gminy Puszcza Solska obejmowała już tylko gromada Biłgoraj[16].

W kolejnej reformie administracyjnej 1 stycznia 1973[17] gmina Puszcza Solska nie została odtworzona. Większość jej obszaru należy dziś do gminy Biłgoraj i miasta Biłgoraj.

Przypisy

  1. ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  3. ↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
  4. ↑ Zbigniew Stankiewicz, w: Juliusz Bardach, Monika Senkowska-Gluck Historia państwa i prawa Polski. Tom III. Od rozbiorów do uwłaszczenia, PWN, Warszawa 1981, s. 354–359.
  5. ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279).
  6. ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359).
  7. ↑ Akta gminy Puszcza Solska – Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Kraśniku. [dostęp 2008-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  8. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom IV. Województwo lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924, s.8-9
  9. ↑ Dz.U. z 1927 r. nr 31, poz. 280
  10. ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74
  11. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  12. ↑ Dz. Urz. WRN w Lublinie, Nr 3, poz. 7, 1953
  13. ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 41, poz. 283
  14. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  15. ↑ Za: W. Ćwik, J. Reder Lubelszczyzna. Dzieje rozwoju terytorialnego, podziałów administracyjnych i ustroju władz, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1977, s. 160–161, 168–169
  16. ↑ Mapa powiatu Biłgoraj, PPWK Warszawa 1971
  17. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
Powiat biłgorajski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
  1. ↑ oprócz gmin Aleksandrów, Kocudza i Tarnogród, oraz części gmin Huta Krzeszowska, Puszcza Solska i Sól (pozostały w gub. lubelskiej)
  2. ↑ twór przejściowy, utworzony z części powiatu jarosławskiego

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
POL Gmina Puszcza Solska in Biłgoraj County 1933.png
Autor: Qqerim, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa dawnej gminy Puszcza Solska (1933), powiat biłgorajski, województwo lubelskie