Rasswiet

Położenie modułu Rasswiet (MRM 1) w rosyjskiej części stacji ISS
Manipulator Canadarm 2, przemieszczanie modułu Rasswiet podczas misji STS-132 w 2010 r.
MRM 1 Rasswiet po zainstalowaniu, widziany z modułu Cupola

Mały Moduł Badawczy nr 1 „Rasswiet” (także MRM 1 lub Rasswiet, pol. dosł. Świt) (ros. Малый исследовательский модуль «Рассвет» lub МИМ-1/MIM-1[1], ang. Mini-Research Module 1) – rosyjski moduł Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (MSK, ang. ISS). Wykorzystywany przede wszystkim do przechowywania ładunków oraz jako moduł dokujący do stacji. Został dostarczony na MSK w misji STS-132 promu kosmicznego Atlantis w maju 2010 r.

Rasswiet, przystosowany do wyniesienia za pomocą amerykańskiego wahadłowca na podstawie umów barterowych, został ukończony w 2009 roku i dostarczony na Florydę 17 grudnia celem ostatnich testów i przygotowania do lotu[2][3]. Wypakowany zapasami[2] moduł został wyniesiony wraz z pozostałym ładunkiem i załogą misji z kompleksu startowego nr 39 Centrum Kennedy’ego 14 maja 2010 r.[4][5] Zgodnie z planem[6], w piątym dniu misji (18 maja 2010) Rasswiet został przez załogę STS-132 połączony ze stacją, wyprowadzony z ładowni promu kosmicznego przy pomocy ramienia promu Atlantis, a następnie zadokowany do dolnego (nadirowego, skierowanego ku Ziemi) węzła modułu Zaria za pomocą manipulatora Canadarm2[7]. Właz łączący nowy moduł ze stacją został po raz pierwszy otwarty 20 maja. Specjalnie zabezpieczeni kosmonauci weszli do Rasswiet[8], aby usunąć zauważone opiłki metalu[9].

Budowa

Moduł pod względem budowy jest łudząco podobny do modułu cumowniczego dla wahadłowców pracującego od 1995 do 2001 na stacji Mir. Jego wczesny projekt, pod nazwą SGM (Stykowoczno-Gruzowoj Modul)/DCM (Docking and Cargo Module)[1] był gotowy w 2006 roku[3]. Rasswiet został wyposażony w dwa węzły cumownicze (dokujące): jednym dołączony jest do Zarii, drugi (oznaczany jako SO-3/DC-3)[1] służy do dokowania pojazdów Sojuz i Progress[10], co było utrudnione po dołączeniu do stacji modułu Tranquility. Zastosowane węzły (typu SSWP G4000) umożliwiają przetoczenie paliwa z przyłączonego Progressa do modułu Zwiezda[3]. Ponadto moduł ma niewielką śluzę powietrzną i chłodnicę dla planowanego rosyjskiego Wielozadaniowego Modułu Laboratoryjnego Nauka[10] oraz przedłużenie manipulatora European Robotic Arm, który miał być wystrzelony w 2015 roku[11][12].

Rasswiet został zbudowany w dwa lata przez firmę „Energia” im. S.P. Korolowa[12] z wykorzystaniem hermetycznego przedziału urządzeń z niezrealizowanego elementu rosyjskiej części ISS – modułu naukowo-energetycznego NEP[10][2].

Mały Moduł Badawczy nr 1 ma zawierać pięć wielozadaniowych stanowisk roboczych do prowadzenia badań w części hermetycznej, w tym cztery wyposażone w pomocne oprzyrządowanie naukowe: komorę rękawicową, wielozadaniowe biotechnologiczne termostaty: niskotemperaturowy oraz wysokotemperaturowy oraz platformę izolującą wibracje. Piąte stanowisko ma być wyposażone w adaptery umożliwiające podłączenie specjalistycznego sprzętu naukowego (specjalne przesuwne, modularne półki)[13]. Przed startem planowano kilka eksperymentów[3]. Wewnątrz ma się znajdować jedno stanowisko robocze do przeprowadzania eksperymentów na powierzchni zewnętrznej modułu[10].

Parametry techniczne

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[14].

Masa modułu5075 kg
Całkowita masa startowa8015 kg
Maksymalna średnica kadłuba2,35 m
Wysokość kadłuba pomiędzy płaszczyznami zespołów dokujących6 m
Objętość hermetyzowana17,4 m3
Objętość użyteczna5,85 m3

Statki cumujące

Cumowanie Sojuza TMA-03M do modułu Rasswiet
Rasswiet od środka (na zdjęciu rosyjski kosmonauta Oleg Skripoczka)
Powitanie załogi Sojuza MS-01 na MSK
Jelena Sierowa w module Rasswiet

28 czerwca 2010 r. do MRM 1 po raz pierwszy dokowanie przeprowadził statek Sojuz TMA-19 (wykonano przecumowanie z modułu Zwiezda)[15]. Od tego czasu moduł był regularnie wykorzystywany przez rosyjskie kapsuły załogowe Sojuz.

Emblemat misjiStatekPrzyłączenieOdłączenie
Sojuz TMA-1928 czerwca 2010
03:38 UTC		26 listopada 2010
01:23 UTC
Sojuz TMA-2017 grudnia 2010
20:12 UTC		23 maja 2011
21:35 UTC
Sojuz TMA-02M9 czerwca 2011
21:18 UTC		21 listopada 2011
23:00 UTC
Sojuz TMA-03M23 grudnia 2011
15:19 UTC		1 lipca 2012
04:48 UTC
Sojuz TMA-05M17 lipca 2012
04:51 UTC		18 listopada 2012
22:26 UTC
Sojuz TMA-07M21 grudnia 2012
14:09 UTC		13 maja 2013
23:08 UTC
Sojuz TMA-09M29 maja 2013
02:10 UTC		1 listopada 2013
Sojuz TMA-11M7 listopada 2013
10:27 UTC		13 maja 2014
22:36 UTC
Sojuz TMA-13M29 maja 2014
19:57 UTC		10 listopada 2014
00:31 UTC
Sojuz TMA-15M23 listopada 2014
01:01 UTC		11 czerwca 2015
10:20 UTC
Sojuz TMA-17M23 lipca 2015
02:45 UTC		11 grudnia 2015
09:49 UTC
Sojuz TMA-19M15 grudnia 2015
17:33 UTC		18 czerwca 2016
5:52 UTC
Sojuz MS-019 lipca 2016
04:12 UTC		30 października 2016
03:58 UTC
Sojuz MS-0319 listopada 2016
21:58 UTC		2 czerwca 2017
10:47 UTC
Sojuz MS-0528 lipca 2017
21:54 UTC		14 grudnia 2017
05:14 UTC
Sojuz MS-0719 grudnia 2017
8:39 UTC		3 czerwca 2018
09:16 UTC
Sojuz MS-098 czerwca 2018
13:01 UTC		20 grudnia 2018
01:42 UTC
align=centeralign=center | Sojuz MS-1215 marca 2019
01:01 UTC		03 października 2019
07:37 UTC

Zobacz też

  • Poisk – Mały Moduł Badawczy nr 2 (MRM 2)

Przypisy

  1. ↑ a b c Waldemar Zwierzchlejski, Rasswiet (Świt) / ISS-ULF4, Loty Kosmiczne [dostęp 2018-04-27] (pol.).
  2. ↑ a b c Justin Ray, Russian space module set for American launch aboard the shuttle Atlantis, spaceflightnow.com, 25 marca 2010 [dostęp 2018-04-22] (ang.).
  3. ↑ a b c d Anatolij Zak, Mini-Research Module 1 (MIM1) Rassvet (MRM-1), russianspaceweb.com [dostęp 2018-04-22].
  4. ↑ Krzysztof Kanawka, STS-132: próba startu na żywo, „Kosmonauta.net”, 14 maja 2010 [dostęp 2018-04-22] (pol.).
  5. ↑ Chris Bergin, STS-132: Atlantis launches on opening attempt – NASASpaceFlight.com, www.nasaspaceflight.com, 13 maja 2010 [dostęp 2018-04-22] (ang.).
  6. ↑ Chris Gebhardt, STS-132: PRCB baselines Atlantis’ mission to deliver Russia’s MRM-1, www.nasaspaceflight.com, 9 kwietnia 2009 [dostęp 2018-04-22] (ang.).
  7. ↑ NASA - STS-132 MCC Status Report #09, www.nasa.gov, 20 kwietnia 2018 [dostęp 2018-04-22] (ang.).
  8. ↑ NASA - STS-132 MCC Status Report #13, www.nasa.gov, 20 kwietnia 2018 [dostęp 2018-04-22] (ang.).
  9. ↑ NASA - STS-132 MCC Status Report #15, www.nasa.gov, 21 maja 2010 [dostęp 2018-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-03] (ang.).
  10. ↑ a b c d Waldemar Zwierzchlejski, ISS - Rasswiet, lk.astronautilus.pl [dostęp 2018-04-22] (pol.).
  11. ↑ Dutch ISS robot arm delayed by Russian team. nltimes.nl, 2014-05-05. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
  12. ↑ a b Michał Moroz, Moduł Rasswiet pokazano światu, Kosmonauta.net, 27 marca 2010 [dostęp 2018-04-22] (pol.).
  13. ↑ S.P. Korolev RSC Energia - ISS - ISS Russian Segment, www.energia.ru [dostęp 2018-04-22] (ang.).
  14. ↑ SPACE SHUTTLE MISSION STS-132 Finishing Touches. [w:] STS-132 Press Kit [on-line]. NASA, maj 2010. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
  15. ↑ Waldemar Zwierzchlejski, Sojuz TMA-19, lk.astronautilus.pl [dostęp 2018-04-22] (pol.).

Linki zewnętrzne

Moduły i systemy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
Moduły
Podsystemy
Pojazdy zaopatrzeniowe

ISS configuration 2021-07 en.svg

  1. ↑ elementy odłączone od stacji
  2. ↑ a b c d e f g elementy anulowane
  3. ↑ elementy jeszcze nie dostarczone do stacji

Media użyte na tej stronie

Russian Orbital Segment.png
Autor: Description and Multilingual annotation by Penyulap, from work done by Craigboy, original image from Leebrandoncremer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Layout of the Russian orbital segment of the International Space Station overlaid in English and Russian
ISS-26 Oleg Skripochka works in the Rassvet module.jpg
ISS-26 crew image of the interior of Rassvet
Russian cosmonaut Oleg Skripochka, Expedition 26 flight engineer, uses the Russian Tekh-38 VETEROK ("Breeze") science hardware to take aero-ionic concentration measurements in the Rassvet Mini-Research Module 1 (MRM1) of the International Space Station.
ISS configuration 2021-07 en.svg
Configuration of the International Space Station as of 29 July 2021 when Nauka was attached.
Soyuz TMA-03M Docking.jpg
With the three Expedition 30/31 crew members aboard, the Soyuz TMA-03M spacecraft (left) eases toward its docking with the Russian-built Mini-Research Module 1 (MRM-1), also known as Rassvet, Russian for "dawn." The docking, which once more enables six astronauts and cosmonauts to work together aboard the Earth-orbiting International Space Station, took place at 9:19 a.m. (CST) on Dec. 23, 2011.
ISS-48 Welcome of Soyuz MS-01 crew on ISS.jpg
Anatoly Ivanishin of Roscosmos (left), Takuya Onishi of the Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) (middle) and Kate Rubins of NASA (right) arrive onboard the International Space Station. The trio launched from the Baikonur Cosmodrome in Kazakhstan on July 7 and arrived at the station after a two day rendezvous.
Rassvet Canadarm Crop.jpg
Cropped version of S132e008114.jpg, showing just the MRM1 and Canadarm2.
STS-132 ISS-23 Rassvet Pirs and Progress M-05M.jpg
In the grasp of the station's robotic Canadarm2, the Russian-built Mini-Research Module 1 (MRM-1) is attached to the Earth-facing port of the Zarya Functional Cargo Block (FGB) of the International Space Station. Named Rassvet, Russian for "dawn," the module is the second in a series of new pressurized components for Russia. Rassvet will be used for cargo storage and will provide an additional docking port to the station.
Elena serova in rassvet.jpg
Russian cosmonaut Elena Serova, Expedition 41 flight engineer, floats through the Rassvet Mini-Research Module 1 of the International Space Station.