Referendum konstytucyjne w Australii w 1906 roku

Referendum konstytucyjne w Australii w 1906 roku było pierwszym po inauguracji Związku Australijskiego referendum w sprawie zmiany konstytucji federalnej. Odbyło się w dniu 12 grudnia 1906 roku, równocześnie z wyborami parlamentarnymi.

Przedmiot referendum

Referendum dotyczyło zmiany sekcji 13 konstytucji Australii, a ściślej przepisów na temat dnia rozpoczęcia kadencji przez członków Senatu Australii. Oryginalny tekst konstytucji przewidywał, iż kadencja senacka będzie rozpoczynać się 1 stycznia, natomiast w głosowaniu poproszono obywateli o wyrażenie zgody na przesunięcie tej daty na 1 lipca. Wynikało to z powszechnego wówczas wśród polityków i teoretyków przekonania, że lepiej przeprowadzać wybory jesienią (czyli w australijskich warunkach np. w marcu) niż późną wiosną czy latem (np. w grudniu).

Większość wyborców uznała zmianę za bardzo techniczną i nie mającą żadnego wpływu na ich własne życie. Kwestia ta nie budziła też poważniejszych sporów politycznych, dlatego kampania przedreferendalna przebiegła niezwykle spokojnie, a proponowane zmiany zostały przyjęte dużą większością głosów we wszystkich stanach.

Wyniki

stan	głosów na TAK	% na TAK	głosów na NIE	% na NIE	wynik
Australia Południowa	54 297	86,99%	8 121	13,01%	T TAK
Australia Zachodnia	34 736	78,93%	9 274	21,07%	T TAK
Nowa Południowa Walia	286 888	83,85%	55 261	16,15%	T TAK
Queensland	81 295	76,84%	24 502	23,16%	T TAK
Tasmania	34 056	81,32%	7 825	18,68%	T TAK
Wiktoria	282 739	83,10%	57 487	16,90%	T TAK
CAŁA AUSTRALIA	744 011	82,65%	162 470	17,35	T TAK

Frekwencja wyniosła 50,17%, przy czym należy pamiętać, iż było to jeszcze przed wprowadzeniem istniejącego dziś w Australii obowiązkowego udziału w wyborach i referendach.

Wobec uzyskania większości głosów ogółem na TAK, a także wobec uzyskania bezwzględnej większości głosów stanów na TAK (gdzie każdy stan ma jeden głos, zależny od wyniku referendum wśród jego mieszkańców), referendum zostało uznane za wiążące, a głosowane zmiany za przyjęte.

Konsekwencje

Podjęta w 1906 roku decyzja obowiązuje do dziś. Na przestrzeni ponad stulecia od jej podjęcia okazała się raczej chybiona i kłopotliwa, ponieważ około dwóch trzecich przeprowadzonych w tym czasie wyborów do Senatu odbyło się między początkiem września a Bożym Narodzeniem, zdarzały się też wybory w sierpniu (np. w 2010 roku). W konsekwencji decyzji z 1906 wybrani senatorowie nowej kadencji zwykle muszą czekać na objęcie swoich mandatów ponad pół roku, aż do najbliższego 1 lipca. Z drugiej strony, przez tak samo długi czas nadal urzędują członkowie izby, którzy stracili już mandat wyborców.

Bibliografia

• Parliamentary Handbook, wyd. 32. Canberra: Parlament Australii, 2011.