Reichsbrücke
| ||
 (c) Priwo, CC BY-SA 3.0 at widok na most z prawego brzegu | ||
| Poprzednie nazwy | Kronprinz-Rudolf-Brücke (Most Księcia Rudolfa) Brücke der Roten Armee (Most Armii Czerwonej) Johann-Nestroy-Brücke | |
| Państwo |  Austria | |
| Miejscowość | Wiedeń | |
| Podstawowe dane | ||
| Poprzednie nazwy | Kronprinz-Rudolf-Brücke (Most Księcia Rudolfa) Brücke der Roten Armee (Most Armii Czerwonej) Johann-Nestroy-Brücke | |
| Przeszkoda | Dunaj | |
| Data budowy | 1872-1876 1934-1937 | |
| Data zburzenia | 1 sierpnia 1976 | |
| Data odbudowy | 1978-1980 | |
| Data remontu | 1948-1952, 2003, 2005 | |
| Plan | ||
 położenie mostu na planie Wiednia | ||
Położenie na mapie Wiednia  | ||
Położenie na mapie Austrii  | ||
 48°13′40″N 16°24′30″E/48,227778 16,408333 | ||
Reichsbrücke (dosłownie: „most Rzeszy”) – most w Wiedniu przez Dunaj i jego stary kanał, łączący Donaustadt (22. Bezirk) na lewym (północno-wschodnim) brzegu rzeki z Leopoldstadt (2. Bezirk) na prawym. Na przedłużeniu mostu za jego lewym przyczółkiem jest Wagramer Straße, a za prawym – Lasallestraße. Na moście znajduje się sześciopasmowa jezdnia[a], dwa chodniki dla pieszych i dwie drogi rowerowe. Przebiega przezeń także linia U-Bahn (metro).
Jeszcze przed regulacją Dunaju w rejonie Wiednia wybudowano w latach 1872–1876 w tym miejscu Most Księcia Rudolfa (Kronprinz-Rudolf-Brücke), składający się z żelaznej kratownicy nad nurtem głównym rzeki oraz mostu o konstrukcji łukowej nad terenami zalewowymi na lewym brzegu[1]. W 1919, kiedy Austria przestała być monarchią przyjmując ustrój republikański, chcąc podkreślić, że uważa się za część Rzeszy Niemieckiej (niem. Reich), zmieniono nazwę mostu z Kronprinz-Rudolf-Brücke na Reichsbrücke.
W latach 30. XX wieku zaprojektowany został nad nurtem głównym Dunaju nowy most o konstrukcji wiszącej[2]. Wybudowano go między rokiem 1934 i 1937; przebiegała po nim czteropasmowa jezdnia, dwutorowa linia tramwajowa i dwa chodniki dla pieszych. Po wkroczeniu Rosjan do Wiednia w 1945 przez pewien czas przemianowano go na Brücke der Roten Armee („Most Armii Czerwonej”); po wyjściu w 1955 z Austrii wojsk okupacyjnych mostowi przywrócono nazwę przedwojenną; w latach 1948–1952 poddano go gruntownemu remontowi.
Krótko po świcie, przed 5:00 rano w niedzielę 1 sierpnia 1976 Reichsbrücke zawalił się[b]. Ruch był o tej porze doby i tygodnia znikomy: zginęła jedna osoba[3], zniszczeniu uległa jedna ciężarówka, a kilka statków zostało uszkodzonych[c]. Pośpiesznie wybudowano dwa mosty tymczasowe i rozpisano międzynarodowy konkurs na nowy most. Budowę rozpoczęto w 1978, a ukończono w listopadzie 1980. Nowemu mostowi nadano nazwę Johann-Nestroy-Brücke, ale nie przyjęła się; powszechnie używana jest wciąż stara nazwa – Reichsbrücke. We wrześniu 1982 doprowadzono do mostu linie kolei podziemnej; w 2003 poszerzono drogi rowerowe i chodniki oraz zwiększono liczbę pasów ruchu na jezdni z czterech do sześciu kosztem środkowego pasa rozdzielającego. W 2004 w jeden z filarów uderzył niemiecki statek wycieczkowy, ciężko raniąc kilka osób. Most jednak pozostał nieuszkodzony. W 2005 obchodzono uroczyście 25-lecie istnienia nowego Reichsbrücke. W tym samym czasie na jezdni położono nową nawierzchnię redukującą hałas przejeżdżających pojazdów.
obecny Reichsbrücke, w 2006
poprzedni Reichsbrücke, ok. 1975
Kronprinz-Rudolf-Brücke, ok. 1900
Schemat przyczyny katastrofy
Uwagi
- ↑ Przez most przejeżdża około 40 tysięcy samochodów na dobę (statystyki z roku 2015)[4].
- ↑ Komisja badająca przyczynę katastrofy stwierdziła, że nastąpiła ona na skutek ścięcia zerodowanego betonu jednego z filarów poniżej podpory. W tym miejscu niezbrojony beton – zasłonięty tylko kamienną płytą – był niedostatecznie chroniony przed wpływem warunków zewnętrznych[7].
- ↑ Kierowca jednego z autobusów przejeżdżających (bez pasażerów) przez most w czasie katastrofy uratował zarówno siebie, jak i pojazd. Autobus ten – linii 26A, nr boczny 8084 – po naprawie wrócił do służby i używany był przez przedsiębiorstwo przewozowe aż do roku 1989. Obecnie pojazd ten znajduje się w muzeum miejskich tramwajów w Wiedniu (Straßenbahnmuseum)[3][5][6].
Przypisy
- ↑ Kronprinz-Rudolf-Brücke (ang.). structurae.net – International Database and Gallery of Structures. [dostęp 2021-05-21].
- ↑ Kein Neubau, sondern Umbau der Reichsbrücke. „Neue Freie Presse”, s. 3, 1931-12-30 (niem.).
- ↑ a b Der Bus aus dem Fluss (niem.). 2016-08-01. [dostęp 2021-05-21].
- ↑ Straßenverkehrszählung Wien 2015 - Auswertung Gemeindestraße (niem.). Snizek+Partner Verkehrsplanungs GmBH, 1016-12-05. s. 163. [dostęp 2021-05-21].
- ↑ Sebastian Pumberger: Der Tag, an dem die Reichsbrücke brach (niem.). der Standard, 2016-07-31. [dostęp 2021-05-21].
- ↑ Verkehrsmuseum ab September (niem.). Wien.ORF.at, 2014-07-12. [dostęp 2021-05-21].
- ↑ Schneider 1987 ↓.
Bibliografia
- Friedrich Schneider: Die Reichsbrücke. Die schicksalhafte Geschichte eines 110-jährigen Donauüberganges. 1876–1986. Wien: Österreichischer Donaubrücken-Verein, 1987. OCLC 159892190. (niem.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Lencer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Austria
Equirectangular projection, N/S stretching 150 %. Geographic limits of the map:
- N: 49.2° N
- S: 46.3° N
- W: 9.4° E
- E: 17.2° E
Kronprinz-Rudolf-Brücke, a bridge in Vienna, around 1900.
Autor: User:Springbank, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location of the Reichsbrücke, a bridge in Vienna
Autor: Helmut Krcal (slightly modified by User:Springbank: Levels, Color, Contrast), Licencja: CC BY-SA 3.0
Collapse of the Reichsbrücke in Vienna
Autor: Familie Ramirer, Licencja: CC BY 3.0
Reichsbrücke in Vienna, built in 1936, destroyed in 1976; background left: construction of the Vienna International Centre
Autor: Thomas Caspers (https://www.flickr.com/photos/tomascaspers/), Licencja: CC BY-SA 3.0
Reichsbrücke in Vienna, built in 1977
(c) Priwo, CC BY-SA 3.0 at
Reichsbrücke in Vienna, Austria; view from right shore
Autor: Jakubtr, Licencja: CC BY-SA 3.0
Reichsbrucke - przyczyna katastrofy wg: Jarominiak, Rosset: Katastrofy i awarie mostów, WKiŁ W-wa 1986