Rezerwat przyrody Parkowe
| ||
 Fragment rezerwatu | ||
| rezerwat leśny | ||
| Typ | fitocenotyczny[1][2] | |
|---|---|---|
| Podtyp | zbiorowisk leśnych[1][2] | |
| Państwo |  Polska | |
| Województwo |  śląskie | |
| Położenie | Złoty Potok, Siedlec (gmina Janów) | |
| Mezoregion | Wyżyna Częstochowska | |
| Data utworzenia | 1957 | |
| Akt prawny | M.P. z 1957 r. nr 75, poz. 464 | |
| Powierzchnia | 234,13 ha | |
| Ochrona | czynna | |
Położenie na mapie gminy Janów _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Janów") | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | ||
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | ||
 50°41′28″N 19°25′08″E/50,691111 19,418889 | ||
Rezerwat przyrody „Parkowe” – rezerwat leśny[1] na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, położony w miejscowościach Złoty Potok i Siedlec (gmina Janów, powiat częstochowski, województwo śląskie). Znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd[3] oraz obszaru siedliskowego sieci Natura 2000 „Ostoja Złotopotocka” PLH240020[4].
Rezerwat ma charakter leśno-krajobrazowy. Zarządzany jest przez Nadleśnictwo Złoty Potok. Został utworzony 3 września 1957 dla zachowania wzgórz wraz z fragmentami doliny Wiercicy, a także form skalnych i starodrzewia. Powierzchnia rezerwatu wynosi obecnie 234,13 ha[1][2].
Historia rezerwatu
- w VIII w. istniał na tym terenie przedhistoryczny gród, usytuowany na wapiennym wzgórzu na terenie rezerwatu;
- w latach 1852–1858 teren dzisiejszego rezerwatu był własnością gen. Wincentego Krasińskiego, ojca Zygmunta;
- 1881 – powstaje pierwsza w kraju pstrągarnia;
- 1907 – początki rezerwatu – hrabia Raczyński ogranicza wyrąb lasu na tym terenie;
- 1927 – powstaje rewir rezerwatowy o nazwie „Parkowe” o powierzchni 105 ha;
- 1957 – zatwierdzenie rezerwatu „Parkowe” na powierzchni 153,22 ha[5];
- 1984 – powstaje projekt poszerzenia rezerwatu o kolejne 83 ha;
- 2011 – rezerwat zostaje powiększony do 234,13 ha[1].
(na podstawie opracowania Janusz Hereźniak Rezerwaty przyrody ziemi częstochowskiej[6].
Opis
Na terenie rezerwatu wyróżniamy: łęg jesionowo-olszowy, grąd subkontynentalny, buczynę sudecką, ciepłolubną buczynę storczykową, kwaśną buczynę niżową, bory mieszane sosnowo-dębowe i świeży bór sosnowy[6]. W obrębie rezerwatu znajdują się liczne ostańce, m.in. Diabelskie Mosty, Skała z Krzyżem, Brama Twardowskiego, a także jaskinie i schroniska (m.in. Grota Niedźwiedzia). We wschodniej części rezerwatu dwoma źródłami (Źródło Elżbiety i Źródło Zygmunta) wypływa rzeka Wiercica. Jest jeszcze Źródło Spełnionych Marzeń, a nad Wiercicą zabytkowy Młyn Kołaczew[7].
Flora (wybrane gatunki): buławnik czerwony, czosnek niedźwiedzi, lilia złotogłów, storzan bezlistny, żywiec dziewięciolistny[6].
Fauna (wybrane gatunki): wypławek alpejski, źródlarka karpacka, kozioróg dębosz, pstrąg tęczowy, pstrąg potokowy, gniewosz, myszołów włochaty, gołąb grzywacz, gołąb siniak, dzik, sarna[6].
Rezerwat nie posiada planu ochrony[2]; na mocy ustanowionych w maju 2014 roku na okres 5 lat zadań ochronnych jego obszar objęto ochroną czynną[2][8].
W bezpośredniej bliskości rezerwatu „Parkowe”, w kierunku południowo-zachodnim znajduje się rezerwat „Ostrężnik”[4].
 Amfiteatr |
Przypisy
- ↑ a b c d e Zarządzenie Nr 34 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Parkowe". W: Dz. Urz. Województwa Śląskiego Nr 285, poz. 4813 [on-line]. 2011-12-01. [dostęp 2018-08-04].
- ↑ a b c d e Rezerwat przyrody Parkowe. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-07-31].
- ↑ Park Krajobrazowy Orlich Gniazd. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. [dostęp 2018-08-04].
- ↑ a b Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu GDOŚ
- ↑ Wg Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 3 września 1957 powierzchnia wynosiła 148,54 ha (M.P. z 1957 r. nr 75, poz. 464);
Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 15 maja 1962 zmieniało powierzchnię na 153,22 ha (M.P. z 1962 r. nr 50, poz. 247). - ↑ a b c d Janusz Hereźniak Rezerwaty przyrody ziemi częstochowskiej Studium przyrodniczo-historyczne Liga Ochrony Przyrody. Zarząd Okręgu w Częstochowie, Częstochowa 2002, ISBN 83-916542-0-6
- ↑ Rezerwat przyrody Parkowe w Złotym Potoku. [dostęp 2018-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-26)].
- ↑ Zarządzenie Nr 19/2014 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Parkowe”. [dostęp 2019-07-31].
Linki zewnętrzne
- Plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Złoty Potok na okres 01.01.2016 r. – 31.12.2025 r. Program Ochrony Przyrody., Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach, s. 30–32.
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Silesian Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Shiny green button/marker widget.
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pozostałości amfiteatru w rezerwacie przyrody Parkowe w pobliżu Złotego Potoku
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Częstochowa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 51.06 N
- S: 50.61 N
- W: 18.82 E
- E: 19.85E
.jpg)
Autor: Jerzy Opioła , Licencja: CC BY-SA 4.0
Skała Diabelski Mosty w Złotym Potoku
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brama Twardowskiego w Złotym Potoku na Wyżynie Częstochowskiej
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fragment rezerwatu przyrody Parkowe w pobliżu Złotego Potoku