Robert Wojciech Portius

Robert Wojciech Portius
Ilustracja
Pomnik Roberta Wojciecha Portiusa w Krośnie
Pełne imię i nazwiskoRobert Gilbert Porteous de Lanxeth
Data i miejsce urodzeniaok. 1600
Szkocja
Data śmierci1661
Zawód, zajęciekupiec
Ławka Anny i Roberta Portiusów w kościele pw. Świętej Trójcy w Krośnie

Robert Wojciech Portius, Wojciech Robert Porcjusz[1] (nazwisko rodowe Robert Gilbert Porteous de Lanxeth) (ur. około 1600[2]-1601[3], zm. 6 stycznia[4] lub 15 stycznia[5] 1661) – szkocki faktor i serwitor królewski[1], jeden z najznamienitszych patrycjuszy krośnieńskich, komendant miasta, dzierżawca wsi Szczepańcowa oraz folwarku w Suchodole.

Pochodził z Langside,w pobliżu Dalkeith w Szkocji. Miał brata Tomasza Portiusza. W 1627 r. poślubił Annę z Hesnerów i zakupił kamienicę w Rynku w Krośnie. Do swojego majątku doszedł dzięki handlowi, m.in. winem sprowadzanym z Węgier do Polski, od 1632 roku faktor i serwitor królewski, stronnik króla Jana Kazimierza, wieloletni wójt Wolnego Królewskiego Krosna. W 1657 r. Jan Kazimierz mianował go komendantem Krosna. Przez dwa lata Portius powiększył o 500 łokci mur obronny, a przeszło połowę funduszy dał ze swych oszczędności.

Dowodził z sukcesem obroną miasta w czasie najazdów Szwedzkich i księcia siedmiogrodzkiego Rakoczego 16 marca 1657 r.

Był pomysłodawcą i fundatorem m.in. przebudowy Fary w latach 1637–1646, kaplicy pw. św. Piotra i Pawła (przy kościele farnym w Krośnie) oraz dzwonnicy przy Farze, a także szeregu realizacji artystycznych w mieście[6]. Za swe zasługi dla rozwoju miasta otrzymał od króla tytuł szlachecki.

W testamencie z r. 1658 zapisał dla Krosna 6 tys. zł na podwyższenie wieży strażniczej oraz 2 tys. zł na mury obronne. Jego imię nosi jedna z ulic starego miasta.

W farze w Krośnie, w mauzoleum Portiusów, wiszą ich portrety, a w niedostępnej krypcie grobowej pod posadzką kaplicy spoczywają szczątki: Roberta Wojciecha Porcjusza (zm. 1661), jego żony Anny z Hesnerów Porcjuszowej (zm. 1648) oraz Tomasza Porcjusza (zm. 1676) – brata Wojciecha Roberta.

Bibliografia

  • A.Słowik: Był komendantem miasta Krosna, Podkarpacie, 1971 nr 41, s.4

Przypisy

  1. a b Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot (red.): Katalog zabytków sztuki. Województwo krośnieńskie. T. I, zeszyt I: Krosno, Dukla i okolice. Warszawa: Polska Akademia Nauk, 1977, s. IX, seria: Seria nowa.
  2. Maciej Cisek: Robert Wojciech Portius (pol.). W: Wydawnictwo Arete II [on-line]. Zabytki starego Krosna. [dostęp 2018-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-04)].
  3. Peter Paul Bajer: Scots in the Polish-Lithuanian Commonwealth, 16th to 18th Centuries. The Formation and Disappearance of an Ethnic Group. Leiden: Brill, 2012, s. 203. ISBN 978-90-04-21247-3.
  4. Andrzej Kosiek: O Szkocie w Krośnie (pol.). Voyage.pl. [dostęp 2018-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-07)].
  5. Peter Paul Bajer: Scots in the Polish-Lithuanian Commonwealth, 16th to 18th Centuries. The Formation and Disappearance of an Ethnic Group. Leiden: Brill, 2012, s. 204. ISBN 978-90-04-21247-3.
  6. Krośnieński Portal Internetowy – Ciekawi ludzie

Media użyte na tej stronie

Krosno, kościół św. Trójcy wnętrze.jpg
Autor:


Jeśli chcesz wykorzystać to zdjęcie, proszę o jego podpisanie w następujący sposób:
autor: Adam Kliczek, http://memoriesstay.com (CC-BY-SA-3.0)
W przypadku zamieszczenia zdjęcia na stronie internetowej, poproszę o przesłanie informacji mailowej z adresem tej strony.
Kontakt ze mną: adam.kliczek@gmail.com

More information about pictures pl en +/−

Translations of this template pl en +/−

, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ławka Anny i Roberta Portiusów, wnętrze kościóła farnego pw. Świętej Trójcy w Krośnie
Krosno Robert Wojciech Portius Monument 2018 P01.jpg
Autor: Fallaner, Licencja: CC BY-SA 4.0
Robert Wojciech Portius Monument in Krosno