Romanów (obwód żytomierski)

Romanów
Ilustracja
Złota sala w pałacu w Romanowie
Państwo

 Ukraina

Obwód

 żytomierski

Rejon

romanowski

Powierzchnia

7,6 km²

Wysokość

238 m n.p.m.

Populacja (2001)
• liczba ludności
• gęstość


8202
111,44 os./km²

Nr kierunkowy

+380 4146

Kod pocztowy

13001-13005

Położenie na mapie obwodu żytomierskiego
Mapa konturowa obwodu żytomierskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Romanów”
Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia50°09′06″N 27°56′21″E/50,151667 27,939167
Strona internetowa
Portal Ukraina

Romanów (ukr. Романів, Romaniw; w latach 1933–2003 Дзержинськ, Dzerżynśk) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie żytomierskim, siedziba administracyjna rejonu romanowskiego, przy linii kolejowej SzepetówkaBerdyczów. W 2001 roku liczyło ok. 8,2 tys. mieszkańców[1].

Historia

Miejscowość założona w 1471 roku. Własność Beaty Kościeleckiej, matki Halszki z Ostroga. Później przeszedł na własność Ilińskich herbu Lis[2]. W XVIII wieku miejscowość stała się własnością Kazimierza Ilińskiego, a sama miejscowość siedzibą linii Ilińskich określanej jako „senatorską”, w odróżnieniu od młodszej linii na Maniowcach. Józef August Iliński założył w miejscowości młyn parowy oraz wielką fabrykę sukna na 120 warsztatów, sprowadzając do niej rzemieślników z Anglii. Za jego rządów powstała także hodowla koni rasy angielskiej. W XIX wieku miejscowość stała się własnością Steckich. Prawa miejskie od 1817 roku[3]. W mieście znajdowały się klasztory wizytek, szarytek, jezuitów (filia Akademii Połockiej) oraz szkoła dla głuchoniemych[4].

Status osiedla typu miejskiego od 1924 roku.

Historia Żydów z Romanowa[5]

Pierwsza wzmianka o osadnictwie żydowskim w mieście Romanów sięga 1787 r. Wraz z rewolucją bolszewicką w 1917 r., wojną domową z lat 1918–1920 i kolejnymi latami Żydzi doznali przemocy ze różnych stron. Wszystkie sklepy, z których wiele należało wcześniej do Żydów, Sowieci zamknęli na początku lat trzydziestych XX w. Wielu Żydów musiało pracować w lokalnych fabrykach a wielu żydowskich rzemieślników przystąpiło do spółdzielni.

Zabytki

  • pałacJózef August Iliński herbu Lis pod koniec XVIII wieku rozpoczął budowę ogromnego pałacu według projektu Falendyna (Walendina) Merka. Klasycystyczny trzynastoosiowy obiekt miał portyk wsparty na sześciu kolumnach. Wielkością na Kresach dorównywał mu tylko pałac w Tulczynie. Wnętrza były ozdobione m.in. obrazami Samary­tanka Luca Giordano, Trzej królowie przy żłobku Chrystusa Jacopo Bassano, Charitas Bartolomeo Schedoni, Trzy części świata Tycjana, Bitwa i Przechadzka Philipsa Wouwermanna i Święty Bruno Lueurea, Rycerz w pancerzu Petera Paula Rubensa, Wniebowstąpienie Tintoretta, Kuszenie św. Antoniego Davida Teniersa, Pejzaż flamandzki Hermana van Swanevelta. Pałac otaczał park dworski, w którym znajdował się trzymetrowy granitowy pomnik w kształcie piramidy, poświęcony pamięci gen. Janusza Ilińskiego poleg­łego w 1792 roku pod Markuszowem. W drugiej połowie XIX wieku pałac stał się własnością rodziny Steckich. Wygląd obiektu znany jest jedynie z rycin Teuberta i Wilczyńskiego, ponieważ pałac 5 grudnia 1876 roku całkowicie spłonął, wraz ze znajdującymi się tam kolekcjami. Odbudowy już nie podjęto, a rodzina Steckich przeprowadziła się do dawnego kolegium jezuitów[6][7].

Urodzeni w miejscowości

Przypisy

  1. Romanów na stronie Rady Najwyższej Ukrainy
  2. Antoni Urbański, Z Czarnego szlaku i tamtych rubieży (Memento kresowe), Warszawa, 1928
  3. Małgorzata Stępka: W Dzierżyńsku na Ukrainie. Świat Polonii. [dostęp 2010-06-19]. (pol.).
  4. Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, Kraków 1873, na str. 678 August Iliński w Romanowie wprowadził XX Jezuitów, zbudował dla nich kościółek, któryby mógł być ozdobą stolicy; instytut głuchoniemych założył..
  5. The World Holocaust Remembrance Center, The untold stories, www.yadvashem.org [dostęp 2020-10-02].
  6. ERRP | Expired Registration Recovery Policy, www.wolhynia.com [dostęp 2018-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-08].
  7. Roman Aftanazy "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej", Tom 5, Województwo wołyńskie", 1994, str. 394–409

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Золота зала палацу Ілінських в Романові на Волині.jpeg
Золота зала палацу Ілінських у Романові.
Flag of Zhytomyr Oblast.svg
Flag of Zhytomyr Oblast, Ukraine
Zhytomyr oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of the Zhytomyr region, from July 17, 2020