Roman Łągwa
 | |
 komkor | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 66 Butyrski Pułk Piechoty |
| Stanowiska | Dowódca kompanii strzeleckiej |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
  | |
Roman Łągwa, w historiografii rosyjskiej Роман Войцехович Лонгва, (ur. 27 czerwca?/ 9 lipca 1891 w Warszawie, zm. 8 lutego 1938 w Kommunarce pod Moskwą) – polski działacz socjalistyczny i komunistyczny, komkor Armii Czerwonej. Członek PPS-Lewicy (1910–1918) i RKP(b)/WKP(b) (1918–1937).
Życiorys
Pochodził z rodziny kupieckiej. W 1910 ukończył średnią szkołę handlową w Warszawie. Od 1910 był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewicy. W okresie od marca 1912 do września 1913 więziony w więzieniu w Łomży za działalność rewolucyjną.
Po wybuchu I wojny światowej w listopadzie 1914 został zmobilizowany do Armii Imperium Rosyjskiego. W 1915 ukończył Aleksiejewską szkołę oficerów piechoty w Moskwie. Walczył w szeregach 66 Pułku Piechoty, w stopniu sztabskapitana, dowodził kompanią.
Po rewolucji lutowej i obaleniu caratu aktywny działacz polskiej lewicy w armii rosyjskiej, współpracował z bolszewikami. W czasie przewrotu bolszewickiego (rewolucji październikowej) komendant poczty i telegrafu w Piotrogrodzie. W grudniu 1917 został kierownikiem Wydziału Wojskowego Komisariatu do Spraw Polskich w Piotrogrodzie i przewodniczącym Komitetu Głównego Związku Wojskowych Polaków (lewica) w Rosji. Instytucje te prowadziły wówczas intensywną działalność agitacyjną wobec żołnierzy I Korpusu Polskiego w kierunku ich bolszewizacji. W lipcu 1918 wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Zachodniej Dywizji Strzelców Armii Czerwonej, a we wrześniu 1918 objął dowództwo I Brygady Zachodniej Dywizji Strzelców.
W lutym 1919 został dowódcą Zachodniej Dywizji Strzelców, która w czerwcu tego roku została przemianowana na 52 Dywizję Strzelców. Od 24 września 1919 do 3 sierpnia 1920 dowodził 2 Dywizją Strzelecką walczącą z Wojskiem Polskim. Od sierpnia do października 1920 dowódca Polskiej Armii Czerwonej, formacji wojskowej Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski.
W listopadzie został przeniesiony na stanowisko szefa oddziału w Zarządzie Rozpoznawczym Polowego Sztabu Wojskowego Komitetu Rewolucyjnego Republiki. W listopadzie 1921 r. został szefem Oddziału Rozpoznawczego Dowództwa Sił Zbrojnych Ukrainy i Krymu, które w czerwcu następnego roku zostało przeformowane w Dowództwo Ukraińskiego Okręgu Wojskowego. Następnie był zastępcą szefa sztabu oraz pełnił obowiązki szefa sztabu w Dowództwie Ukraińskiego Okręgu Wojskowego. W latach 1925–1926 sekretarz Komisji do Spraw Japonii w Biurze Politycznym Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Partii Komunistycznej (bolszewików), a w latach 1926–1927 attaché wojskowym przy Poselstwie ZSRR w Chinach.
W sierpniu 1927 objął dowództwo 43 Dywizji Terytorialnej. W 1930 został inspektorem, a dwa lata później zastępcą szefa Zarządu Łączności Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej. W latach 1935–1937 był szefem Zarządu Łączności RKKA. 20 listopada 1935 awansowany na stopień komkora.
W okresie "wielkiego terroru" 21 maja 1937 został aresztowany przez NKWD. Mimo tortur nie załamał się w śledztwie i nie udało się wymóc od niego zeznań obciążających marszałka Michaiła Tuchaczewskiego, z którym blisko współpracował[1]. 8 lutego 1938 wyrokiem Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR skazany na karę śmierci z zarzutu o udział w wojskowo-faszystowskim spisku. Tego samego dnia rozstrzelany na terenie miejsca straceń NKWD „Kommunarka”, położonego pod Moskwą, pochowany anonimowo.
Po XX zjeździe KPZR zrehabilitowany 15 września 1956, postanowieniem Kolegium Wojskowego SN ZSRR[2].
Ordery
- Order Czerwonego Sztandaru – 1921
- Order Czerwonej Gwiazdy – 1936
Przypisy
- ↑ Nikołaj Iwanow, Zapomniane ludobójstwo. Polacy w państwie Stalina. „Operacja polska” 1937–1938, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 354
- ↑ Mała Encyklopedia 1970 ↓, s. 232.
Bibliografia
- Aleksander Gawryszewski, Edward Przyłuski, Sylwetki dowódców i organizatorów Armii Radzieckiej, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (44), Warszawa 1967, s. 296.
- Mała Encyklopedia Wojskowa (K-Q). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Autor: Jam123, Licencja: CC0
Rank insignia of the Workers' and Peasants' Red Army, "Komkor" – jacket collar patch, infantry, 1935–1940.
Ribbon bar of the Order of the Red Banner. The Soviet Union (USSR).
Ribbon bar of the Order of the Red Star. The Soviet Union (USSR).
A red star. 1922-1943. Used as a symbol of communism in some occasions. The symbol can also represent socialism. Also seen on Soviet aircraft.
Roman Łągwa Rus. Роман Войцехович Лонгва (1891-1938) – Polish Communist, komkor of Red Army, arrested and executed by NKVD during Great Purge in the USSR