Royal Society

Siedziba Royal Society w Londynie

The Royal Society of London for Improving Natural Knowledge[1] (pol. Królewskie Towarzystwo w Londynie dla Rozszerzania Wiedzy o Przyrodzie[2]) popularnie nazywane The Royal Society[1], pol. Towarzystwo Królewskie, w Londynie[2]brytyjskie towarzystwo naukowe pełniące funkcję brytyjskiej akademii nauk. Skupia przedstawicieli nauk matematycznych i przyrodniczych, liczy 1600 członków, w tym 80 laureatów Nagrody Nobla (stan na rok 2019).

Historia

Towarzystwo Królewskie zostało założone w 1660 roku – 28 listopada 1660 roku 12 uczonych spotkało się po wykładzie Christophera Wrena (1632–1723) w Gresham College i postanowiło założyć towarzystwo na rzecz promocji eksperymentalnego nauczania fizyki i matematyki[1]. Wśród założycieli byli m.in. chemik i fizyk Robert Boyle (1627–1691) i biskup John Wilkins (1614–1672)[1]. W roku 1662 Karol II wydał akt prawny konstytuujący tę instytucję, który został uzupełniony w 1663 roku[1]. Nazwa The Royal Society była po raz pierwszy wzmiankowana w 1661 roku; w drugim akcie prawnym z 1663 roku towarzystwo nazywane jest The Royal Society of London for Improving Natural Knowledge[3].

Towarzystwo bywa czasem mylnie uważane za pierwsze w świecie towarzystwo naukowe – w 1652 roku została założona Niemiecka Akademia Przyrodników Leopoldina (niem. Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina)[a], a jeszcze wcześniej, w 1635 roku, powstała Akademia Francuska. Encyklopedia Britannica podaje, że Towarzystwo Królewskie było pierwszym w świecie narodowym towarzystwem naukowym[1].

Towarzystwo odegrało dużą rolę w rozwoju nauk przyrodniczych od XVII do XIX wieku. W 1665 roku Towarzystwo opublikowało dzieło Micrographia Roberta Hooke'a (1635–1703) z ilustracjami powstałymi na podstawie obrazów widzianych pod mikroskopem[3]. W 1687 roku wydało Principia Mathematica Isaaca Newtona (1643–1727)[3].

Od 1665 roku Towarzystwo wydaje czasopismo naukowe Philosophical Transactions – najstarsze pismo naukowe na świecie wydawane bez przerwy[1], które wprowadziło m.in. pojęcie recenzji naukowej[3]. Od 1832 roku Towarzystwo wydaje również przeglądowo-sprawozdawcze Proceedings of the Royal Society.

Siedziba towarzystwa mieści się w City of Westminster w okolicy królewskiego Buckingham Palace. Dewizą jest Nullius in verba (łac. Nikomu na słowo – w domyśle: wierzyć)[3].

Nagrody

Od 1736 roku Towarzystwo przyznaje Medal Copleya za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań w każdej gałęzi nauki, i na przemian nauk fizycznych oraz nauk biologicznych”[3][6]. Inne nagrody Towarzystwa to m.in.:

Członkostwo

Towarzystwo liczy 1600 członków, w tym 80 laureatów Nagrody Nobla (stan na rok 2019)[7]

Znanymi Polakami wśród jego zagranicznych członków byli m.in.:

Uwagi

  1. Niemiecka Akademia Przyrodników Leopoldina w Halle (Saksonia) działała początkowo pod nazwą Academia Naturae Curiosorum. Założyli ją prywatnie czterej medycy: Johann Lorenz Bausch (1605–1665), Johann Michael Fehr (1610–1688), Georg Balthasar Metzger (1623–1687) i Georg Balthasar Wohlfahrt (1607–1674)[4]. W 2008 roku Leopoldina uzyskała status Narodowej Akademii Nauk[5].

Przypisy

  1. a b c d e f g Royal Society, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-12-24] (ang.).
  2. a b Towarzystwo Królewskie, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-12-24].
  3. a b c d e f The Royal Society: History. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
  4. „Niemals müßig“ - Die Gründung der Leopoldina. [w:] leopoldina.org [on-line]. [dostęp 2019-12-24]. (niem.).
  5. Bundesministerium für Bildung und Forschung.: Die Akademien der Wissenschaften. [dostęp 2019-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-24)]. (niem.).
  6. Copley Medal. Royal Society. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
  7. The Royal Society: The Fellowship. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
  8. The Royal Society: Fellow details: Hevelius; Johannes (1611–1687). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
  9. The Royal Society: Fellow details: Strzelecki; Sir; Paul Edmund de (1797–1873). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
  10. The Royal Society: Fellow details: Strasburger; Eduard Adolf (1844–1912). [dostęp 2019-12-24]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie