Rukiew drobnolistna

Rukiew drobnolistna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

rukiew

Gatunek

rukiew drobnolistna

Nazwa systematyczna
Nasturtium microphyllum (Boenn.) Rchb.
Fl. germ. excurs. 683. 1832
Synonimy
  • Rorippa microphylla (Boenn. ex Rchb.) Hyl. ex Á. Löve & D. Löve

Rukiew drobnolistna (Nasturtium microphyllum (Boenn.) Rchb.) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Ekologicznie związany z brzegami wód, w Polsce bardzo rzadki i chroniony.

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzimy obszar jej występowania obejmuje część Europy, Afganistan, Indie, Pakistan oraz Maroko w Afryce[3]. Rozprzestrzenił się poza tym obszarem także w Jemenie, Japonii, Australii, Nowej Zelandii i w Ameryce Północnej[3]. W Polsce jest bardzo rzadki. Znana jest zaledwie z kilku stanowisk w okolicach Krakowa i na Pomorzu Zachodnim (Bielinek nad Odrą).

Morfologia

Liście
Owoce
Łodyga
Wzniesiona lub podnosząca się, kanciasta, dołem w węzłach zakorzeniająca się. Ma długość do 1 m i szerokość ok. 0,5 cm.
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście nieparzysto-pierzaste, zwykle 5-7 listkowe, o eliptycznych listkach, na brzegach faliście karbowanych. Szczytowy listek jest dużo większy od bocznych. Ogonek liściowy rynienkowaty.
Kwiaty
Zebrane w szczytowe grona na cienkich szypułkach wydłużających się podczas dojrzewania owoców. Kwiaty złożone z 4 działek kielicha krótszych od płatków korony, 4 białych płatków o długości do 6 mm, 1 górnego słupka i 6 dwusilnych pręcików (2 są krótsze, 4 dłuższe).
Owoc
Równowąskie łuszczynki o długości 18-25 i szerokości 1 mm. Dolne łuszczynki zwrócone są ku dołowi, górne ukośnie w górę osi szypułki. Nasiona są eliptyczno-okrągławe, spłaszczone i zaopatrzone z jednej strony w skrzydełko. W każdej łuszczynie jest 16-25 nasion. Mają one wyraźną sieciowatą skulpturę powierzchni z ponad 100 polami z każdej strony nasienia.

Biologia i ekologia

Bylina, hydrofit, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do września. Siedlisko: Szuwary, przeważnie na brzegach wód płynących, rzadziej wód stojących. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Nasturtietum officinalis [4]. Genetyka: Liczba chromosomów 2n=64

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce od 2004 r. ścisłą ochroną gatunkową. Niektóre jej stanowiska koło Krakowa zostały już zniszczone w wyniku rozbudowy miasta. Informacje o stopniu zagrożenia na podstawie:

  • Polskiej Czerwonej Księgi Roślin – gatunek narażony na wymarcie (kategoria zagrożenia VU)[5][6].
  • polskiej czerwonej listy - gatunek narażony (VU)[7]

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  4. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. ↑ K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: IB PAN, 2001. ISBN 83-85444-85-8.
  6. ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  7. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia

  • Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Media użyte na tej stronie