Rybaki (Poznań)

Ten artykuł od 2014-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

ulica Rybaki

Centrum
Centralna część Rybaków (pozostałość założenia z początku państwa polskiego[1])
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Długość	432 m[2]
Przebieg
0 m ul. Krakowska ul. Kwiatowa ul. Kwiatowa ul. Strzałowa 432 m ul. Strzelecka
Położenie na mapie Poznania ulica Rybaki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Rybaki
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego ulica Rybaki
52°24′07,8″N 16°55′50,5″E/52,402180 16,930691

Rybaki – część Poznania zlokalizowana w obrębie centrum (Osiedle Stare Miasto), pomiędzy ścisłym Starym Miastem a Wildą. Z reguły za teren Rybaków uważa się rejon między ulicami Półwiejską na zachodzie, Strzelecką na wschodzie oraz północy i Królowej Jadwigi na południu. Oś dzielnicy stanowi ulica Rybaki.

Historia

Rybaki (Rybitwy) po raz pierwszy pojawiają się w zapisach w 1441, jako osada służebna zamieszkała przez rybaków, poławiających ryby w przepływającej tutaj Strudze Karmelickiej (Karmelitańskiej) - dziś nieistniejącej (jeszcze wcześniej wspominani są piscatores nostri, czyli nasi rybacy w dokumencie Bolesława Pobożnego z 1267^[1]). Prawdopodobnie osada ta istniała nawet od XIII wieku i była wówczas wyspą, być może ukształtowaną sztucznie^[3]. Archaiczne, trójkątne centrum osady, której zrąb powstał prawdopodobnie w okresie kształtowania się państwa piastowskiego, czytelne jest do dziś na skrzyżowaniu ulic Rybaki i Strzałowej^[1].

Do XVI wieku Rybaki pozostawały w jurydyce starościńskiej^[1]. W 1728 zapadł w Trybunale Radomskim wyrok przyznający miastu prawo pobierania pogłównego z tej jurydyki (w 1721 Poznań pozwał wszystkie otaczające go jurydyki o zapłatę zaległego z wielu lat pogłównego)^[1].

Znacząca przebudowa dzielnicy nastąpiła na przełomie XIX i XX w. Wtedy to zabudowano ten teren okazałymi 4- i 5-piętrowymi kamienicami w duchu secesji i historyzmu. W czasach zaborów ulica nosiła nazwę Fischerei^[4].

Na Rybakach, a właściwie w dawnej osadzie Piaski, znajduje się zabytkowy, gotycki Kościół Bożego Ciała. Z kamienic wyróżnia się budynek przy ul. Kwiatowej 9, dekorowany motywami roślinnymi. Według Marcina Libickiego jest to jeden z laboratoryjnych przykładów sztuki dekoracyjnej początku XX wieku^[5]. W 1927 przy ulicy Rybaki wzniesiono dom dla samotnych według projektu Jerzego Tuszowskiego^[6].

Przy ul. Rybaki mieści się też część obiektów AWF Poznań.

11 czerwca 2021 roku na skwerze znajdującym się u zbiegu ulic Rybaki i Strzałowej odsłonięto pomnik upamiętniający Bohdana Smolenia^[7].

Gospodarka

Dzielnica obecnie ma charakter mieszkalno-handlowo-usługowy. W wielu kamienicach otwierane są puby, restauracje oraz obiekty noclegowe. Wpływ na to ma m.in. bliskość deptaku na ul. Półwiejskiej i Starego Browaru. Rybaki zachowały dotąd indywidualny charakter i nie podlegały znaczącym modernizacjom.

Komunikacja

Ulicą Strzelecką przebiega jeden z bardziej malowniczych odcinków poznańskiej sieci tramwajowej (linie 2, 9). Trasa wije się wśród starej zabudowy. W centrum dzielnicy znajduje się przystanek Łąkowa. Również ulicą Półwiejską kursowały w przeszłości tramwaje.

Odniesienie

Dzielnica Rybaki (lit. Žvejai) znajduje się również w Wilnie i ma podobną genezę – również stanowiła średniowieczną osadę służebną (rybacką). W Wilnie jednak, w odróżnieniu od Poznania, nazwa Rybaki praktycznie wyszła już z użycia.

Galeria

Fragment ulicy Kwiatowej, Kościół Bożego Ciała i Szpital Przemienienia Pańskiego

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Topolski (redakcja), Dzieje Poznania, Warszawa-Poznań, PWN, 1988, ISBN 83-01-08194-5
• Poznań – plan miasta i okolic 1:20.000, Wydawnictwo Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2004, ISBN 83-87157-01-5

Poznań – Osiedle Stare Miasto

Obszary Systemu Informacji Miejskiej	Centrum Dzielnica Cesarska Garbary (Grochowe Łąki) Grobla Piaski Piekary Przepadek Rybaki Święty Marcin Święty Wojciech Chwaliszewo Stare Miasto
Osiedla mieszkaniowe	Osiedle Nad Wartą Osiedle robotnicze na Czartorii Zespół domów profesorskich przy ul. Libelta Zespół domów urzędniczych przy ulicy Kościuszki Zespół mieszkaniowy przy Placu Bernardyńskim
Atrakcje turystyczne	Fontanna Prozerpiny Odwach Pałac Anderschów Pałac Działyńskich Pałac Górków Pałac Mielżyńskich Pręgierz Ratusz Stary Browar Studzienka Bamberki Waga miejska Zamek Cesarski Zamek Królewski
Teatry	Polski Teatr Tańca Scena na Piętrze Teatr Animacji Teatr Ósmego Dnia Teatr Muzyczny Teatr Polski Teatr U Przyjaciół Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki
Kina	Kino Apollo Kino „Malta” Kino „Muza” Kino Pałacowe Multikino Stary Browar
Miejsca kultu religijnego	Kościół św. Antoniego Padewskiego Kościół Bożego Ciała Kościół św. Franciszka Serafickiego Kościół św. Józefa Kościół św. Marcina Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia Kościół Najświętszego Zbawiciela Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa Kościół Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego Kościół Przemienienia Pańskiego Kościół Świętego Krzyża Kościół św. Wojciecha Kościół Wszystkich Świętych Synagoga
Targowiska	Plac Bernardyński Plac Wielkopolski
Stacje kolejowe	Poznań Garbary

(c) Diego Delso, CC BY-SA 4.0

• nawiasy grupują części miasta położone w tym samym obszarze SIM Portal:Poznań
• Wikiprojekt:Poznań