Rybnik

Rybnik
miasto w gminie miejsko-wiejskiej

Rybnicki rynek
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

Rybnik

Gmina

Rybnik

Aglomeracja

rybnicka

Data założenia

XII wiek

Prawa miejskie

1327

Prezydent

Piotr Kuczera

Powierzchnia

148,4 km²

Wysokość

210–308o m n.p.m.

Populacja (31.12.2021)
• liczba ludności
• gęstość


135 994[1]
919,8 os./km²

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

od 44-200 do 44-292

Tablice rejestracyjne

SR

Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rybnik”
Położenie na mapie Polski
Ziemia50°05′55″N 18°32′42″E/50,098611 18,545000
TERC (TERYT)

2473011

SIMC

0942765

Hasło promocyjne: Rybnik. Miasto z ikrą.
Urząd miejski
ul. Chrobrego 2
44-200 Rybnik
Strona internetowa
BIP
Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w szpitalu przy Gliwickiej w Rybniku

Rybnik – miasto na prawach powiatu, położone w południowej Polsce, w województwie śląskim. Największy ośrodek centralny aglomeracji rybnickiej i Rybnickiego Okręgu Węglowego. Historycznie leży na Górnym Śląsku.

Rybnik składa się z 27 dzielnic zamieszkiwanych przez 135 994 osób (stan na 31 grudnia 2021 r.)[1] oraz jest siedzibą powiatu rybnickiego ziemskiego. Zajmuje 16. miejsce na liście największych miast Polski według powierzchni i 25. miejsce na liście największych miast Polski według ludności. Jest również na 8. miejscu pod względem liczby ludności w województwie śląskim.

Nazwa

Rybnik wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 roku wydanym w języku polskim w Berlinie[2]

Nazwa miasta nawiązuje do okresu przedindustrialnego, kiedy mieszkańcy Rybnika utrzymywali się głównie z rybactwa, a w miejscu dzisiejszego rynku znajdował się spory staw hodowlany Rybnik[3][4]. Nazwa wywodzi się od polskiej[5] nazwy oznaczającej staw przeznaczony do hodowli ryb. Po śląsku oraz w języku czeskim słowo rybnik także oznacza staw rybny (podobnie jak w języku ogólnopolskim np. karmnik, paśnik).

W języku staropolskim to tradycyjne określenie było powszechnie używane do XVII wieku, zanim zostało wyparte przez słownictwo fachowe. Staropolska nazwa stawów hodowlanych zanotowana jest w dziele „Księgi o gospodarstwie” wydanym w Krakowie w 1571 przez Piotra Krescencjusza, który podaje ich nazwę oraz przeznaczenie: „Sadzawice i rybniki ku chowaniu ryb rozmaitych”. W swoim dziele Roczne dzieje kościelne wydane w Krakowie w 1603 roku Piotr Skarga notuje „Ryby chowają się pod strażą w zamknionych rybnikach”[6].

Niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Rybnik podając jej znaczenie Stadt an den Fischteichen, czyli po polsku Miasto nad stawami rybnymi[3].

Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w łacińskim dokumencie papieża Grzegorza IX wystawionym 26 maja 1230 roku w obecnie używanej polskiej formie Rybnik we fragmencie in Kozle castellaturam de Racziborz circa Rybnik[7]. W łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis spisanej w latach 1295–1305 wymienione są wsie założone na prawie polskim iure polonico, obecne dzielnice Rybnika, które zostały wchłonięte przez miasto w procesach urbanizacyjnych jak Gotartowice we fragmencie Gothartovitz decima solvitur more polonico, Boguszowice we fragmencie Bogussovitz solvit decimam more polonico, Chwałowice we fragmencie Chwalowitz solvitur decima more polonico oraz Kłokocin jako Clocochina we fragmencie Clocochina decima more polonico[8][9]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Ribnicum[10].

Historyczne dokumenty zanotowały jako osobne miejscowości również inne obecne dzielnice miasta: w 1228 Niedobczyce jako Nedobcici, w 1531 Ochojec – Ochotzetz, w 1228 Chwałowice jako Falevich i w 1305 Quelowicz, w 1532 Popielów jako Popelaw, w 1614 Orzepowice Ożepowice[11].

W 1750 roku nazwa Rybnik wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[12].

Nazwę Rybnik w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[13]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880–1902 notuje nazwę miasta pod nazwą Rybnik podając również zapis z łacińskiego dokumentu z roku 1223 Ribnich[14].

Położenie

Panorama Rybnika i okolic z góry Grzybówka

Rybnik położony jest na Płaskowyżu Rybnickim będącym częścią Wyżyny Śląskiej, na terenie Górnego Śląska. Najwyższym wzniesieniem jest Niewiadom 308 m n.p.m. Przez miasto przepływają rzeki Ruda i Nacyna oraz kilka potoków. Pod względem geologicznym Rybnik położony jest w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym obejmującym cały Rybnicki Okręg Węglowy oraz Górnośląski Okręg Przemysłowy.

Miasto graniczy z następującymi powiatami: rybnickim, raciborskim, wodzisławskim, gliwickim, Żory. Najbliżej położonymi miastami są: Radlin (w odległości 7,7 km), Rydułtowy (10,4 km), Czerwionka-Leszczyny (10,7 km), Wodzisław Śląski (12,2 km), Żory (12,7 km) i Pszów (12,9 km)[15].

Podział administracyjny

Miasto Rybnik podzielone jest na 27 dzielnic. Stanowią one pomocniczy szczebel samorządu miejskiego.

Nazwa dzielnicyLiczba mieszkańcówPołożenie
Boguszowice Osiedle10 510[16]Południowe obrzeża miasta
Boguszowice Stare7 613[17]Południowa część miasta
Chwałęcice1 839[18]Północna część miasta, po zachodniej stronie Zalewu Rybnickiego
Chwałowice7 322[19]Na południe od centrum miasta
Golejów2 327[20]Północna część miasta, przy trasie Rybnik – Gliwice
Gotartowice3 598[21]Wschodnie obrzeża miasta
Grabownia777[22]W północnej części miasta, od strony zachodniej dzielnica leży nad Zalewem Rybnickim
Kamień4 413[23]Dzielnica najbardziej odizolowana od układu osadniczego miasta, na zasadzie „półwyspu” wchodzi w obszar Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny
Kłokocin2 591[24]Południowo-wschodnie obrzeża miasta
Ligota – Ligocka Kuźnia4 026[25]Po zachodniej stronie dzielnic Śródmieście i Meksyk
Maroko-Nowiny18 262[26]Dzielnica graniczy od północnego zachodu z obszarem śródmieścia
Meksyk2 610[27]Dzielnica graniczy od południowego wschodu (wzdłuż linii kolejowej) z obszarem śródmieścia
Niedobczyce12 454[28]Południowo-zachodnia część miasta
Niewiadom4 645[29]Południowo-zachodnia część miasta
Ochojec2 108[30]Północne obrzeża miasta, przy trasie Rybnik – Gliwice
Orzepowice3 574[31]Na północny zachód od centrum miasta
Paruszowiec-Piaski4 771[32]W kierunku północno-wschodnim od centrum miasta
Popielów3 307[33]Południowe obrzeża miasta
Radziejów1 860[34]Południowa część miasta
Rybnicka Kuźnia3 486[35]Na północ od centrum miasta, po wschodniej stronie Zalewu Rybnickiego
Rybnik – Północ7 380[36]Północna część miasta, dzielnica tworzy czworokąt w obrębie rzeki Rudy, ulic Wyzwolenia i Kotucza, ulicy Rudzkiej i ulicy Mikołowskiej
Smolna6 693[37]Dzielnica graniczy z centrum miasta od jego południowej strony
Stodoły601[38]Po północnej stronie Zalewu Rybnickiego – prawie cały jego obszar (tj. zalew główny i zalew „Pniowiec”) znajduje się w granicach dzielnicy
Śródmieście7 366[39]Centralna dzielnica miasta
Wielopole1 974[40]Na północ od centralnego obszaru miasta, przy trasie Rybnik- Gliwice
Zamysłów3 372[41]W bezpośrednim sąsiedztwie z obszarem śródmieścia, po jego południowej stronie
Zebrzydowice3 270[42]Zachodnie obrzeża miasta

Warunki naturalne

Klimat

Klimat Rybnika jest łagodny, wpływają na to bliskie sąsiedztwo rzeki Odry, kompleksy leśne w Parku Krajobrazowym Rud Wielkich, a przede wszystkim bliskie sąsiedztwo Bramy Morawskiej. Średnia temperatura roczna kształtuje się w granicach +7 °C do + 8 °C. Najcieplej jest w lipcu, najzimniejszym zaś miesiącem jest styczeń. Opady kształtują się w granicach 600–900 mm rocznie. Miasto leży w strefie wiatrów słabych i bardzo słabych. Średnia roczna prędkość wiatru – 2,2 m/s[43].

Zanieczyszczenie środowiska

Rybnik znajduje się w czołówce rankingu polskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem[44]. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia w 2016 roku Rybnik został sklasyfikowany jako czwarte najbardziej zanieczyszczone miasto Unii Europejskiej[45]. Pod koniec listopada 2020 r. Polski Alarm Smogowy przedstawił nowy ranking miast z najbardziej rakotwórczym powietrzem w Polsce, Rybnik znalazł się na drugim miejscu w zestawieniu[46].

9 stycznia 2017 r. w Rybniku zarejestrowano rekordowe stężenie pyłu zawieszonego. Stacja pomiarowa w dzielnicy Orzepowice wskazała wynik 1563 µg/m3, norma (50 µg/m3) została przekroczona o 3126%[47]. Następnego dnia rekord został pobity, stacja pomiarowa na ul. Borki wykazała przekroczenie PM10 o 3170% (1585 µg/m3)[48].

W związku z bardzo złą jakością powietrza na terenie miasta Rybnika, w dniach 10 i 11 stycznia 2017 r. zawieszono zajęcia we wszystkich placówkach oświatowych prowadzonych przez Miasto Rybnik[49].

Historia

Początki i średniowiecze

Dokładne początki Rybnika nie są znane. Pierwsze ślady pobytu człowieka na terenie obecnego miasta datuje się na ok. osiem tysięcy lat przed naszą erą. Znalezione przedmioty przemawiają za tezą, że w czasach panowania Rzymu prowadzona była wymiana handlowa z plemionami Celtów[50].

Według Żywota św. Metodego tereny dzisiejszej południowej Polski (w tym także teren na którym leży Rybnik) przyjęły chrzest z Wielkich Moraw (przypuszczalnie przed 906, gdyż w tymże roku państwo Wielkomorawskie przestało istnieć)[a].

Rybnik jako Rijbnick na mapie Wacława Grodzieckiego z 1592 roku
Pieczęć miasta Rybnika z 1669 roku

W średniowieczu, być może na przełomie XI i XII wieku, w dolinie Nacyny powstała – związana więzami zależności z grodem w Raciborzu – osada rybacka, która dała początek późniejszemu miastu[51]. W okolicach znajdowało się wiele stawów rybnych, od których miasto wzięło swoją nazwę.

Pod koniec XII wieku wrocławski biskup Żyrosław II konsekrował w Rybniku nieistniejący już kościół farny pw. Najświętszej Marii Panny, budowany w latach 1170–1197. Współfundatorem kościoła był książę raciborski Mieszko I Laskonogi (nazywany też Plątonogim)[51]. W 1202 roku księżna Ludmiła, żona Mieszka Plątonogiego, sprowadziła na ziemię rybnicką zakon norbertanek, który przeniesiony został 26 lat później do Czarnowąsów pod Opolem[52].

Dawna osada przeistoczyła się w miasto pomiędzy rokiem 1288 a 1308, gdy została lokowana na prawie niemieckim (magdeburskim)[53]. Rok 1308 jest datą bardzo istotną dla Rybnika, ponieważ właśnie wtedy po raz pierwszy pojawia się on w źródłach pisanych jako civitas (miasto)[54].

Do 1336 r. (później także w latach 1521–1532) był pod władaniem śląskich Piastów. Z tamtego okresu zachował się w centrum miasta średniowieczny zamek piastowski. Na obecnym placu Wolności mieścił się wówczas plac handlowy spełniający rolę rynku[55].

W 1327 roku Rybnik wraz z całym księstwem znalazł się w granicach Królestwa Czech. Od 1336 roku aż do 1521 roku Rybnikiem tak jak całym regionem, rządzili czescy Przemyślidzi.

W 1345 roku w czasie wojny polsko-czeskiej, Rybnik został zniszczony przez wojska węgierskie, wspierające siły króla polskiego Kazimierza III Wielkiego w wojnie z Mikołajem II, księciem opawsko-raciborskim i wspierającym go królem czeskim Janem I Luksemburskim[51].

Za panowania Jana II Żelaznego Królestwem Czech wstrząsnęły wojny husyckie, efektem czego było zniszczenie Rybnika w 1421 roku.

Od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów, Rybnik, tak jak reszta Śląska, znalazł się w monarchii Habsburgów. W tym czasie Rybnik zyskał prawo do jarmarków, czyli tzw. przywilej targowy. Targowisko stanowił plac rybnickiego Rynku, który stanowił centralną część miasta. Rynek był głównie miejscem handlu, lecz odbywały się tam także przedstawienia, zebrania czy egzekucje.

Gdy w 1532 roku Habsburgowie przekazali księstwo opolsko-raciborskie Jerzemu Hohenzollernowi. W tym samym roku miasto stało się stolicą Rybnickiego Państwa Stanowego, obejmującego swym zasięgiem także kilkanaście okolicznych wsi[56]. W 1607 roku Rybnik stał się miastem prywatnym, przechodząc na własność wpierw czeskiego rodu Lobkowiców, a od 1682 r. polskiego rodu Węgierskich.

Rybnik w Prusach

Mapa powiatu rybnickiego z początku XX w.

W XVIII wieku Rybnik podlegał inspekcji podatkowej w Prudniku[57]. W wyniku I wojny śląskiej (1740–1742) toczonej między Austrią a Prusami, niemal cały Śląsk (bez Śląska Cieszyńskiego i Śląska Opawskiego) został przyłączony do Królestwa Prus. Natychmiast wprowadzono także nowy podział administracyjny w wyniku którego w 1742 roku powstał powiat pszczyński do którego należał Rybnik. Mimo zmiany przynależności monarchicznej, miasto nadal funkcjonowało w ramach Rybnickiego Państwa Stanowego.

W 1788 roku Antoni Węgierski sprzedał miasto królowi pruskiemu, Wilhelmowi Fryderykowi II, dzięki czemu Rybnik uzyskał statut wolnego miasta królewskiego (immediatowego)[53], co wpłynęło na poprawę życia rybniczan, m.in. zniesiono poddaństwo oraz zaczęto przebudowę miasta – drewniane budynki zastąpione zostały murowanymi.

W 1818 roku Rybnik został siedzibą powiatu rybnickiego, który powstał z części dawnych powiatów raciborskiego, gliwickiego i pszczyńskiego. Rozwój przemysłu (przede wszystkim górnictwo i browarnictwo) oraz doprowadzenie do Rybnika linii kolejowych (1856) przyczyniło się do wzrostu liczby mieszkańców miasta.

W połowie XIX wieku powiat rybnicki zamieszkiwała w większości ludność mówiąca po polsku. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje, że w 1861 roku w mieście Rybnik mieszkało 3169 mieszkańców. W momencie wydania publikacji w Rybniku większość posługiwała się językiem niemieckim – 1841 osób w 355 rodzinach, a językiem polskim 1329 osób w 255 rodzinach[58].

W 1871 roku po zjednoczeniu Niemiec przez kanclerza Ottona von Bismarcka miasto wraz z całymi Prusami stało się częścią Cesarstwa Niemieckiego.

Lata międzywojenne

Na początku 1919 roku w oparciu o istniejącą od 1918 roku Obronę Górnego Śląska powstała w mieście rybnicka komórka Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska[59].

Podczas I powstania śląskiego w okolicy miasta trwały walki polsko-niemieckie.

Podczas II powstania śląskiego ze względu na stacjonowanie w mieście oddziałów alianckich, powstańcy ograniczyli się jedynie do blokowania Rybnika.

20 marca 1921 r. odbył się plebiscyt na Górnym Śląsku. W Rybniku zdecydowana większość (71% albo 4714) głosowała za Niemcami, natomiast w powiecie Rybnik 65%, albo 52347 głosów ważnych oddano za przyłączeniem do Polski i 27919 (35%) za pozostaniem w Niemczech[60].

W trakcie III powstania śląskiego powstańcy do Rybnika wkroczyli 3 maja 1921 r. ok. godz. 4 nad ranem. W ciągu zaledwie jednej godziny prawie cały Rybnik – z wyjątkiem szpitala psychiatrycznego – znalazł się w rękach powstańców. Po 11 dniach oblężenia powstańcy przejęli kontrolę nad terenem Zakładu dla Umysłowo Chorych, w którym ukrywało się ponad 600 dobrze uzbrojonych osób z proniemieckich oddziałów[61]. Bohaterem tych wydarzeń był, dowodzący odcinkiem rybnickim, kpt Teodor Lelek (Górnoślązak rodem z Łubnian pod Opolem), który w wyniku negocjacji z włoskim dowódcą płk. Francesco Salvionim doprowadził do ewakuacji niemieckich oddziałów a następnie włoskiej kompanii stacjonującej w mieście[62].

3 lipca 1922 r. na rybnickim rynku przed starym ratuszem podpisane zostały dwa ważne dokumenty: akt formalnie kończący przejmowanie przyznanej Polsce części Górnego Śląska oraz protokół dotyczący przekazania Rybnika i powiatu rybnickiego władzom polskim[63].

4 lipca 1922 r. Rybnik został oficjalnie przyłączony do Polski, po tym gdy na teren powiatu rybnickiego, jako ostatniej strefy obszaru plebiscytowego Górnego Śląska, wkroczyły pododdziały polskiego wojska, głównie żołnierze 3. Pułku Strzelców Podhalańskich.

Dzięki dobremu położeniu miasto nadal mogło się rozwijać, wzrastała liczba mieszkańców, a w mieście mieściło się starostwo powiatowe. W latach międzywojennych wybudowano nowy gmach Urzędu Miasta, szkoły, nowe drogi, zakładano skwery i odnowiono rynek. Miasto wygrało ogólnopolski konkurs na ukwiecone miasto i otrzymał miano „miasta kwiatów i ogrodów”. Powstały liczne spółdzielnie spożywców, elektryfikacyjne i budowlane. W mieście w okresie międzywojennym stacjonował batalion 75 Pułku Piechoty, którego dowódcami byli m.in. Leopold Okulicki oraz Stanisław Sosabowski[64][65][66].

II wojna światowa

Nowa Synagoga (zburzona w 1940 r.)

Dalszy rozwój miasta przerwał wybuch II wojny światowej. Już pierwszego dnia wojny Rybnik i cały powiat rybnicki znalazły się we władzy okupanta, co spowodowane było wysuniętym względem Trzeciej Rzeszy położeniem miasta i powiatu[67]. Wkraczające do miasta oddziały Wehrmachtu spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem ludności[68]

W Rybniku powstał Inspektorat Armii Krajowej, podzielony na obwody: Rybnik, Pszczyna, Wodzisław Śląski i obwód zewnętrzny raciborsko-kozielski. Od marca 1942 inspektoratowi w Rybniku został podporządkowany podinspektorat w Cieszynie z obwodami: Cieszyn, Jabłonków i Karwina[69].

Armia Czerwona zajęła Rybnik 26 marca 1945 r. Zniszczone było 25% zabudowy miasta.

Polska Ludowa

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 3

Częściowo zniszczone miasto powoli zaczęto odbudowywać. Koncentrowano się przede wszystkim nad rozwojem przemysłu węglowego, co w niedługim czasie spowodowało powstanie Rybnickiego Okręgu Węglowego (ROW). Stworzenie tego okręgu zaplanowano w planie 5-letnim na lata 1961–1965. Powołano specjalnego Pełnomocnika Rządu do spraw rozwoju Rybnickiego Okręgu Węglowego. 1 marca 1961 roku Rada Ministrów PRL podjęła uchwałę Nr 93/61 w sprawie zabezpieczenia prawidłowego i kompleksowego rozwoju Rybnickiego Okręgu Węglowego w 1961/65 r.[70]

Od 1963 roku organizowane były coroczne Rybnickie Dni Literatury. W 1964 roku oddano do użytku budynek "Teatru Ziemi Rybnickiej"[70].

W latach 70. XX w. Rybnik powiększył swe terytorium, ponieważ włączonych zostało do niego kilka podrybnickich wiosek i miasteczek. W tym okresie w dzielnicy Rybnicka Kuźnia zostaje otwarta Elektrownia Rybnik, obecnie jedna z największych elektrowni na Górnym Śląsku. Poza przemysłem rozwijała się oświata, kultura, sport i rekreacja. Powstawały nowe osiedla mieszkaniowe m.in. największe w Rybniku: osiedle Nowiny. Gruntownie zrekonstruowano szkolnictwo.

Rybnicka Spółdzielnia Mieszkaniowa

Demografia

Rozwój demograficzny

Rozwój demograficzny Rybnika ściśle związany jest z wcielaniem okolicznych miasteczek i wsi. Największy skok ludności miał miejsce w latach siedemdziesiątych, gdy po wcieleniu m.in. sąsiednich miast Boguszowice, Chwałowice i Niedobczyce liczba ludności potroiła się. W latach 80. tempo wzrostu ludności spadło, w latach 90. nastąpiła zaś stagnacja, a następnie powolny spadek liczby mieszkańców, tendencja spadkowa jest jednak wyraźnie niższa niż w pozostałych miastach Polski i Europy. W 2006 przyrost naturalny był dodatni i wynosił 1,3%. W latach 2008–2009 nastąpił niewielki wzrost liczby ludności Rybnika, który tymczasowo przerwał trwający od 1997 r. trend spadkowy.

  • Wykres liczby ludności Rybnika na przestrzeni ostatnich 80 lat

Największą populację Rybnik odnotował w 1997 r. – według danych GUS 144 943 mieszkańców[71].

Struktura wiekowa i zawodowa

Miasto zamieszkuje niemal 138 tys. mieszkańców. W Rybniku przeważa ludność w wieku produkcyjnym (65%), następnie ludność wieku przedprodukcyjnym (18%). Najmniejszy udział (17%) ma ludność w wieku poprodukcyjnym. Struktura społeczeństwa Rybnika jest zbliżona do struktury występującej w całym województwie[72].

Stopa bezrobocia w grudniu 2013 wynosiła 8,3%, co oznacza, że bez pracy było 4,8 tys. mieszkańców Rybnika. Wśród powiatów grodzkich w woj. śląskim niższe od Rybnika bezrobocie miały tylko Katowice (5,4%), Bielsko-Biała (6,4%), Tychy (6,8%) i Gliwice (7,5%)[73]. Bezrobocie rejestrowane w Rybniku w sierpniu 2021 roku wynosiło 3,6%, mniej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla województwa śląskiego (4,6%) oraz znacznie mniej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla całej Polski (5,8%)[74].

Stopa bezrobocia w Rybniku w latach 1999-2021[74]:

RokNajniższe bezrobocieNajwyższe bezrobocie
20213,6%4,7%
20203,2%4,4%
20192,9%3,8%
20183,5%4,8%
20174,4%6,1%
20165,8%7,2%
20156,7%8,0%
20147,1%8,9%
20137,7%8,7%
20127,4%8,6%
20116,9%8,0%
20107,1%8,0%
20095,4%8,0%
20084,3%6,7%
20076,3%9,8%
20069,4%13,3%
200513,0%14,8%
200413,8%15,5%
200313,7%14,4%
200212,9%13,9%
200112,1%13,1%
20009,6%11,8%
19996,8%8,9%

Przyroda

Zalew Gzel, jeden z trzech zalewów Zbiornika Rybnickiego
Zalew Pniowiec, jeden z trzech zalewów Zbiornika Rybnickiego
Księżok – staw
Zieleniec przy Teatrze Ziemi Rybnickiej (z kaskadami wodnymi)

Na terenie miasta znajduje się 6 obszarów zielonych mających status parków oraz kilkadziesiąt obszarów o statusie zieleńców i skwerów. Na obrzeżach miasta od strony północnej znajduje się Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, w którym m.in. do dziś przetrwał kształtowany przez wieki układ przestrzenny oraz zachowała się naturalna i kształtowana ręką ludzką sieć wodna.

Według danych Centralnego Rejestru From Ochrony Przyrody (CRFOP) z dnia 30.06.2017 na obszarze Rybnika znajduje się 24 form ochrony przyrody (1 park krajobrazowy, 20 pomników przyrody, 3 użytki ekologiczne)[15]. Do rybnickich osobliwości przyrodniczych zaliczyć należy także występujące tu unikalne paprocie wodne m.in. salwinia pływająca czy marsylia czterolistna. Do parków Rybnika należą: Park im. św. Jana Sarkandra, Park Kozie Góry, Park Osiedlowy.

Parki miejskie

Zieleńce i skwery

  • Zieleniec im. Rozalii Biegeszowej – na rogu ulic Chrobrego i 3-go Maja
  • Zieleniec Starościński – między ulicami Piłsudskiego, Wieniawskiego i Klasztorną
  • Zieleniec przy ul. Wieniawskiego – ograniczonym ulicami: 3-go Maja, Wieniawskiego i Klasztorną
  • Zieleniec Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) – w pobliżu kościoła pw. św. Antoniego
  • Skwer z fontanną – w sąsiedztwie Urzędu Miasta
  • Zieleniec przy Teatrze Ziemi Rybnickiej
  • Zieleniec Bukówka – pomiędzy ul. 3-go Maja a Miejską
  • Zieleniec pod Topolami – w dzielnicy Smolna
  • Zieleniec przy Zamku – przy gmachu Sądu Rejonowego.

Użytki ekologiczne

  • Meandry rzeki Rudy – siedlisko przyrodnicze i stanowisko rzadkich lub chronionych gatunków
  • Okrzeszyniec – ochrona ekosystemów wodnych i łąkowych ze stanowiskami rzadkich i ustępujących gatunków roślin, ptaków, gadów i płazów
  • Kencerz – torfowisko

Pomniki przyrody

  • Jesion wyniosły – ul. Hallera
  • Wierzba krucha – ul. Hallera
  • Dwie lipy drobnolistne – przy ul. Arki Bożka
  • Lipa szerokolistna – przy ul. Gminnej
  • Lipa szerokolistna – przy ul. Gminnej
  • Głaz narzutowy przy KWK Chwałowice

Lasy

Nazwa lasuPołożenie
Las Raudenna południowy zachód od Chwałęcic
Las Czarnyna wschód od Gotartowic
Las KrólewiokPomiędzy Boguszowicami Starymi a Ligotą
Las Goikna wschód od Kłokocina
Las Gorylowiecna wschód od Boguszowic Starych
Las Blicherskiprzy KWK Jankowice
Podlesiepołudniowa część Popielowa
Nacyńskina południe od Zamysłowa
Las Starokna wschód od Kłokocina
Grabinana północny zachód od Grabowni
Lasy Królewskiezachodnia część Ochojca

Gospodarka

Elektrownia Rybnik
C.H-R Focus Mall

W Rybniku w roku 2020 w rejestrze REGON zarejestrowanych było 14 522 podmiotów gospodarki narodowej, z czego 10 571 stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą[75]. Swoje fabryki posiadają tu m.in. Purmo, Tenneco Automotive. Na terenie miasta działa 24-hektarowa Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna (cała strefa przemysłowa ma 54 hektary) oraz Rybnicka Strefa Aktywności Gospodarczej. W 2005 roku powstała tu pierwsza w Polsce prywatna poczta[76]. Początkowo nosiła nazwę Miejska Poczta Doręczeniowa, a po protestach Poczty Polskiej zmieniła nazwę na Miejskie Przesyłki Doręczeniowe[77].

Suma dochodów do budżetu Rybnika wyniosła w 2019 roku 955,8 mln złotych, co daje 6,9 tys. złotych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oznacza to wzrost dochodów o 3,1% w porównaniu do roku 2018[75].

Górnictwo i energetyka

W mieście działają dwie kopalnie węgla kamiennego wchodzące w skład Polskiej Grupy Górniczej: KWK Chwałowice i KWK Jankowice. Po zmianach własnościowych wysoką pozycję na rynku producentów maszyn i urządzeń górniczych odzyskała Rybnicka Fabryka Maszyn Ryfama S.A. W ostatnich latach wiele fabryk i hut zostało zamkniętych m.in. Huta Silesia, tereny po tych zakładach przekształcają się zazwyczaj na sklepy wielkopowierzchniowe i galerie handlowo-rozrywkowe. Na obrzeżach miasta działa także elektrownia cieplna o mocy ponad 1700 MW.

Handel

W mieście działają dwie galerie handlowo-rozrywkowe Rybnik Plaza oraz Focus Mall, 6 sklepów wielkopowierzchniowych oraz kilkanaście supermarketów i dyskontów.

Z przeprowadzonych w 2013 roku badań wynikało, że Rybnik figuruje jako 3. miasto w Polsce, a jako pierwsze w województwie śląskim pod względem liczby dyskontów w odniesieniu do liczby mieszkańców (w Rybniku jeden dyskont przypadał na 7,8 tysiąca mieszkańców). W ogólnopolskim rankingu wyżej klasyfikowane były tylko dwa miasta – Gorzów Wielkopolski i Szczecin[78].

Transport

Widok na Plac Wolności z Focus Mall

Rybnik nie posiada bezpośrednich połączeń PKS z wszystkimi regionami kraju. Część z nich obsługuje PKS Pszczyna. Miasto położone jest u zbiegu dwóch głównych szlaków komunikacyjnych.

Transport drogowy

Drogi w Rybniku rozchodzą się promieniście począwszy od centrum miasta. W godzinach szczytu często tworzą się korki – rano na ulicy Mikołowskiej (droga do Kamienia i Czerwionki-Leszczyn) oraz na ulicy Gliwickiej (droga do Ochojca i Gliwic). W czasie popołudniowego szczytu zakorkowane są natomiast drogi Żorska i Gliwicka, a w szczególności Rondo i ulica Mikołowska. Władze miasta znając te problemy planują budowy nowych dróg, na razie do Kamienia i Czerwionki-Leszczyn. W najbliższych latach ruszy budowa drogi równoległej do ulic Wiosny Ludów i Mikołowskiej. Większość ruchu tranzytowego odbywa się głównymi ulicami miasta. Cała obwodnica Rybnika powstała w 2013. Przez Rybnik przebiegają następujące drogi krajowe i wojewódzkie:

Droga wojewódzka nr 935 (Racibórz – Rydułtowy – Rybnik – Żory – Pszczyna)

Ronda

Miasto Rybnik posiada obecnie 42 ronda, a kolejne jest w budowie. Część rond uzyskała miana miast partnerskich, wykorzystano również nazwy zwyczajowo przyjęte przez mieszkańców.

Rondo Gliwickie
Rondo Wileńskie
Rondo Zebrzydowickie
Rondo św. Józefa
Nazwa rondaSkrzyżowanie ulicDzielnica
WodzisławskieReymonta – WodzisławskaSmolna
Płn. IrlandzkieWodzisławska – ObwiedniaSmolna
LiévinRaciborska – Obwiednia – BudowlanychMaroko-Nowiny
DorstenKotucza – ZebrzydowickaMaroko-Nowiny
ZebrzydowickieZebrzydowicka – BudowlanychMaroko-Nowiny
Św. JózefaŚw. JózefaMaroko-Nowiny
MazametBudowlanych – ŻołędziowaMaroko-Nowiny
SolidarnościGóreckiego – BudowlanychMaroko-Nowiny
Chwałowickie3 Maja – ChwałowickaŚródmieście
WileńskieKotucza – Budowlanych – DworekŚródmieście
GliwickieGliwicka – Kotucza – WyzwoleniaŚródmieście
Powstańców ŚląskichŻorska – Sybiraków – Powstańców Śląskich – ChrobregoŚródmieście
Raciborska – Wodzisławska – Dworek – HalleraŚródmieście
ŻorskieŻorska – ProstaLigota – Ligocka Kuźnia
MakroProsta – MakroLigota – Ligocka Kuźnia
BoguszowickieProsta – Żorska – BoguszowickaLigota – Ligocka Kuźnia
EuropejskieGliwicka – Obwodnica PółnocnaPółnoc
Strzelecka – ŻużlowaPółnoc
UkraińskieSzewczyka – Pojdy – RobotniczaKamień
Pod ZegaremSzewczyka – Willowa – Bieli – BrzozyKamień
GolejowskieKsiążenicka – Wiosny LudówGolejów
SzolnokWołodyjowskiego – Zygmunta StaregoNiedobczyce
GarboczeKrzywoustego – CienistaNiedobczyce
Rymera – BarbaryNiedobczyce
Rudzka – Podmiejska – GóreckiegoOrzepowice
OrzepowickieGóreckiego – StorczykówOrzepowice
RadziejowskieSpółdzielcza – Popielowska – ŚredniaRadziejów
Wielopolska – Obwiednia PółnocnaWielopole
Gliwicka – PodmiejskaWielopole
Podmiejska – EkonomicznaRybnicka Kuźnia

Planowane drogi

Transport kolejowy

Dworzec kolejowy w Rybniku

Przez Rybnik przechodzi 5 linii kolejowych wykorzystywanych do ruchu pasażerskiego lub towarowego:

W Rybniku znajduje się 8 czynnych stacji i przystanków kolejowych: Rybnik (Śródmieście), Rybnik Niedobczyce, Rybnik Niewiadom, Rybnik Paruszowiec, Rybnik Towarowy, Rybnik Rymer, Rybnik Piaski, Rybnik Gotartowice.

Ważną rolę odgrywa tu ruch towarowy, który polega głównie na wywozie węgla kamiennego z kopalń w Rybnickim Okręgu Węglowym, obsłudze Elektrowni Rybnik i innych zakładów. W ruchu pasażerskim główne znaczenie dla Rybnika ma regionalne połączenie z Katowicami, a także połączenia dalekobieżne z Wrocławiem, Warszawą oraz (sezonowo) Kołobrzegiem, Świnoujściem i Gdynią. Utworzono również Szybką Kolej Miejską łączącą Rybnik z Wodzisławiem Śląskim.

Pociągi dalekobieżne przejeżdżające przez Rybnik (od 15.12.2019 r.)[79]
NazwaTrasa
ChopinWarszawa – Wiedeń/Praga/Bratysława – Budapeszt
SilesiaWarszawa – Ostrawa – Praga
BatoryBudapeszt/Praga – Warszawa – Brześć/Moskwa
SobieskiGdynia – Gdańsk – Warszawa – Wiedeń
SzyndzielniaBielsko-Biała – Wrocław – Zielona Góra – Szczecin – Świnoujście
HalnyBydgoszcz – Poznań – Wrocław – Bielsko-Biała – Zakopane
Porta MoravicaPrzemyśl – Kraków – Wiedeń – Graz
KlimczokBielsko-Biała – Wrocław
KarolinkaWodzisław Śląski – Kraków – Rzeszów

Komunikacja miejska

Dworzec Komunikacji Miejskiej
Autobus miejski
Przystanek autobusowy w typowym malowaniu

Rybnicka komunikacja miejska realizowana jest wyłącznie z wykorzystaniem autobusów i jest prowadzona przez Zarząd Transportu Zbiorowego (ZTZ) w Rybniku.

Dojazd do dzielnic Rybnika (numery linii autobusowych)
Nazwa dzielnicyLinie autobusowe
Boguszowice Osiedle13, 15, 31, 32, 46, 48, 49, N1[16]
Boguszowice Stare15, 45, 46, 48, 49, N1[17]
Chwałęcice43, 45[18]
Chwałowice5, 13, 22, 23, 26, 27, 29, 31, 32, 33, 49A[19]
Golejów13, 14, 32, 40[20]
Gotartowice15, 16, 45, 46, 48, 49A, 52, N1[21]
Grabownia13, 14, 32[22]
Kamień17, 18, 19, N4[23]
Kłokocin45[24]
Ligota – Ligocka Kuźnia16, 45, 46, 48, 49A, 51, 52, N1[25]
Maroko-Nowiny4, 9, 10, 16, 26, 27, 28, 29, 31, 33, 40, 43, 45, 46, 48, 51, 52, N3[26]
Meksyk5, 13, 22, 23, 26, 27, 29, 31, 32, 33, 49A[27]
Niedobczyce1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 22, 23, 24, N3[28]
Niewiadom1, 4, 7, 9, 10, 23, 24, N3[29]
Ochojec13, 14, 40[30]
Orzepowice3, 6, 12, 24, 31, 40, 41, 43, 45, 46[31]
Paruszowiec-Piaski15, 16, 17, 18, 19, 28, 51, N4[32]
Popielów5, 6, 8, 22, 23[33]
Radziejów5, 22, 23[34]
Rybnicka Kuźnia11, 12, 40, 41[35]
Rybnik – Północ6, 7, 11, 12, 13, 14, 32, 41, 43, 46[36]
Smolna1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 14, 31, 40, 41, 43, 48, 52, N3[37]
Stodoły43[38]
Śródmieściewszystkie
Wielopole11, 12, 13, 14, 32, 41[40]
Zamysłów1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 22, 24, N3[41]
Zebrzydowice24, 26, 27, 28, 29, 33[42]

Międzygminny Związek Komunikacyjny oferuje ekspresowe połączenie autobusowe z Rybnika przez Wodzisław Śląski do Jastrzębia-Zdroju.

Transport lotniczy

W Rybniku znajduje się jedno lotnisko – Rybnik-Gotartowice. Obecnie służy jako lotnisko sportowe. Najbliższy międzynarodowy port lotniczy znajduje się w Ostrawie, zaś najbliższe na terenie Polski znajdują się w Pyrzowicach i Balicach.

Oświata

Filia Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Szkoła Podstawowa nr 9

Miasto Rybnik prowadzi 70 oświatowych jednostek budżetowych (stan dla roku szkolnego 2020/2021)[80]:

Uczelnie:

Turystyka

Bazylika św. Antoniego
Budynek Starostwa Powiatowego w Rybniku
Sąd rejonowy dawny Zamek piastowski
Kościół Matki Boskiej Bolesnej tzw. „Stary Kościół”
Figura św. Jana Nepomucena
Pomnik św. Jana Nepomucena na rybnickim rynku

Do obszarów turystycznych w Rybniku głównie należą: Zalew Rybnicki, Stare Miasto, Aeroklub ROW oraz liczne parki i lasy. W Rybniku znajduje się 7 hoteli, 3 domy gościnne oraz ośrodek wypoczynkowy. Na terenie Rybnika i okolic znajdują się również piesze szlaki turystyczne.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Zabytki architektury skupione są głównie w śródmieściu. Do najważniejszych należą:

  • Bazylika św. Antoniego, świątynia neogotycka, zbudowana według projektu Ludwiga Schneidera w latach 1903–1906.
  • Budynek dawnego Starostwa w Rybniku z 1887 r.
  • Neoklasycystyczny budynek nowego ratusza, wzniesiony w 1928 r.
  • Klasycystyczny dawny ratusz miejski z wieżą zegarową z 1822 r., obecnie mieszczący muzeum miejskie oraz Urząd Stanu Cywilnego
  • Kościół akademicki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – najstarszy kościół w mieście, pochodzący z połowy XV wieku.
  • Kościół ewangelicko-augsburski zbudowany w 1791 r., odnowiony po pożarze 1875 r.
  • Zamek piastowski, wzniesiony na początku XIII w., całkowicie przebudowany w XVIII w. według projektu Franciszka Ilgnera
  • Zespół Szpitalny św. Juliusza, wraz z kaplicą szpitalną pw. św. Juliusza założony przez doktora Juliusza Rogera.
  • Kościół pw. Matki Boskiej Bolesnej, wewnątrz skrzydła późnogotyckiego tryptyku z kościoła WNMP. Gotyckie prezbiterium. Zbudowany według projektu Franciszka Ilgnera w latach 1798–1801
  • Wieża ciśnień przy skrzyżowaniu ulic Gliwickiej i Kotucza
  • Figura św. Jana Nepomucena – rzeźba późnobarokowa, wolno stojąca

W pozostałych dzielnicach można wyróżnić:

Pełna lista zabytków:

Nieistniejące obiekty historyczne:

  • Nowa Synagoga z XIX w., zburzona w 1940 r.
  • Stara Synagoga – drewniana bożnica z XIX w.

Oprócz zabytków miasto posiada także liczne atrakcje turystyczne, takie jak:

  • Sanktuarium św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Rybniku Chwałowicach
  • Jezioro Rybnickie, przy którym znajduje się ośrodek wypoczynkowy oraz kilka klubów żeglarskich.
  • Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich
  • Kalwaria Golejowska ciągnąca się wzdłuż najwyższego wzniesienia Rybnika – Góry Grzybówki
  • Zespół Szkół Wyższych w Rybniku, powstał na bazie zabudowań dawnego szpitala. Architektura tego miejsca połączenie zabytków z nowoczesnymi elementami.
  • Wieża widokowa na terenie zabytkowej kopalni Ignacy
  • Modernistyczny Zespół Szkół Urszulańskich z 1923 r.

Piesze szlaki turystyczne

szlak turystyczny zielony Szlak Stulecia Turystyki (25,5 km): trasa Rybnik – Tarnowskie Góry; odcinek Rybnik – Nieborowice

szlak turystyczny niebieski Szlak Początków Hutnictwa ROW (22 km): trasa Rybnik – Szczejkowice – Żory

szlak turystyczny czarny Szlak Morza Rybnickiego (22,5 km): trasa Rybnik – Stodoły – Kamień

szlak turystyczny czarny Szlak im. Kapitana Kotucza (77 km): trasa Rybnik – Pilchowice – Toszek – Lubliniec

szlak turystyczny żółty Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego (25,5 km): trasa Rybnik – Stanowice – Orzesze

Szlak architektury icon.svg Szlak Zabytków Techniki: trasa Częstochowa – Niewiadom – Żywiec

SAD logo.svg Szlak architektury drewnianej województwa śląskiegoSzlak Architektury Drewnianej: pętla rybnicka, m.in. Jastrzębie-Zdrój – Jankowice Rybnickie – Wielopole

Baza noclegowa

NazwaRestauracjaLiczba gwiazdekAdres
Biały DomTak**ul. Łukowa
KoronaTak***ul. Rybnicka 9a
OlimpiaTak***ul. Hotelowa 12
OleckiTak***ul. Małachowskiego 130
PolitańskiTak**ul. Sosnowa 5
ArenaTak**ul. Gliwicka 72
RynkowyTakul. Korfantego 2
MimozaTakul. Rymera 1
Przy MłynieTak***ul. Młyńska 17
Pod ŻaglamiNieul. Rudzka 394
Dom gościnny RondoNieul. Parkowa 2
Ośrodek Wypoczynkowy StodołyTakul. Cisowa 2

Kultura

Teatr Ziemi Rybnickiej
Dawny Ratusz, obecnie rybnickie muzeum
Maszyna wyciągowa w muzeum kopalni „Ignacy”

Miasto posiada Rybnickie Centrum Kultury, w którym znajduje się m.in. Teatr Ziemi Rybnickiej, kino „Kultura”, Filharmonia Rybnicka oraz Galeria Sztuk Rybnickiego Ośrodka Kultury. Gmach Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej znajduje się przy ul. Szafranka, a 24 filie na obszarze całego miasta. W Rybniku znajdują się także dwa muzea – miejskie oraz w zabytkowej kopalni „Ignacy”. Ponadto w mieście działa pięć kin (w tym dwa multipleksy). W największych dzielnicach miasta działają domy kultury.

Galerie
  • Galeria Oblicza
  • Galeria pod Wieżą
  • Galeria Sztuk Rybnickiego Ośrodka Kultury
  • Galeria Sztuki Współczesnej ZPAP
  • Galeria w Domu Energetyka
Biblioteki
  • Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna + 24 filie
  • Alliance Francaise
  • Biblioteka Pedagogiczna
Muzea
Inne ośrodki kultury
Kina
  • Cinema City – 8 sal kinowych
  • Multikino – 7 sal kinowych
  • Kultura – 1 sala kinowa.
  • Apollo – 1 sala kinowa
  • Zefir
  • Plejada – 1 sala kinowa

Imprezy cykliczne

Lista imprez odbywających się cyklicznie w Rybniku:

Kabarety

Od 1996 roku w Rybniku jest organizowania Rybnicka Jesień Kabaretowa RYJEK[83]. Powstało tu i funkcjonuje wiele formacji kabaretowych, jak:

Organizacja społeczne

W Rybniku działa od roku 1959 6 Harcerska Drużyna Żeglarska im. kmdr. Zbigniewa Przybyszewskiego Drużyna realizuje programy AMAR i MASIS. W swojej historii drużyna trzykrotnie zdobywała miano najlepszej Harcerskiej Drużyny Wodnej w kraju wraz z Proporcem Leonida Teligi. Wielokrotnie zwyciężała we współzawodnictwie drużyn podczas Odrzańskiego Spływu Wiosennego. Zdobywała błękitne wstęgi akcji AMAR. W roku 1984 Naczelnik ZHP nadał drużynie miano Harcerskiej Drużyny Żeglarskiej.

Media

W mieście swoją siedzibę ma 9 lokalnych gazet, w tym regionalny oddział „Polski Dziennika Zachodniego”, działa jedno radio – Radio 90 FM obejmujące zasięgiem cały Rybnicki Okręg Węglowy, Podbeskidzie i okolice Ostrawy, oraz jedna obejmująca zasięgiem cały Rybnik telewizja kablowa Vectra z programem informacyjnym TV Telkab (przegląd bieżących wydarzeń w Rybniku, Żorach, Wodzisławiu i Jastrzębiu). Na terenie Rybnika działa również redakcja TVS oraz TVT, Studio Filmowe Wideo-Art i Studio Art-Fotovideo. Działają również rybnickie portale internetowe.

Prasa
NazwaTypUwagi
„Nowiny”InformacyjnaTygodnik
„Tygodnik Rybnicki”InformacyjnaTygodnik
„Region po godzinach”Informacyjno-rozrywkowaTygodnik
„Kurier Rybnicko-Wodzisławski”InformacyjnaTygodnik
„Sport po godzinach”Sportowadwutygodnik, bezpłatna
„Gazeta Rybnicka”InformacyjnaMiesięcznik
„Polska Dziennik Zachodni”InformacyjnaDziennik (oddział Rybnik)
„Zalew Kultury”KulturalnaMiesięcznik
„Kampus”Akademicka
„RybnikCity”Kulturalno-RozrywkowaTygodnik
„Zwycięstwo Niepokalanej”KatolickiKwartalnik
Telewizja

Lokalnymi telewizjami w mieście są: TVT, Telewizja Telkab TV, Vectra (kanał reklamowy).

Rybnik w telewizji

W Rybniku ma miejsce akcja serialu TVN „Diagnoza”, który emitowany był od 5 września 2017 do 21 maja 2019 roku.

Elektroniczna karta miejska

Wieloaplikacyjna elektroniczna karta miejska w Rybniku (e-karta) to narzędzie, dzięki któremu można płacić za usługi oferowane przez miasto oraz załatwiać drogą elektroniczną sprawy urzędowe. Obecnie najczęściej wykorzystywana funkcjonalność e-karty to bilet komunikacji miejskiej (ZTZ Rybnik). Dalsze usługi, do których można ją wykorzystać to: opłaty za parkingi, opłaty za korzystanie z miejsc targowych, bilety wstępu do ośrodków rekreacyjnych, niekwalifikowany podpis elektroniczny.

System został stopniowo wprowadzany od listopada 2006 (opłata za przejazd autobusami), a uruchomienie całości systemu (pozostałe usługi i nośnik podpisu elektronicznego) nastąpiło w kwietniu 2007[84].

W 2013 r. w holenderskim Maastricht miasto Rybnik został nagrodzone za wprowadzenie e-karty, otrzymując Certyfikat Dobrych Praktyk w konkursie o Europejską Nagrodę Sektora Publicznego[85].

Polityka

Polityka miejska

  • Prezydent Miasta – obecnym prezydentem miasta Rybnik jest Piotr Kuczera (PO). Najważniejsze stanowisko we władzach Rybnika było na przestrzeni lat różnie nazywane: początkowo nazywani byli Burmistrzami (nieznane są jednak początkowe określenia). Na początku lat 70. XX w. nadano określenie prezydent miasta, które jest w użyciu do dziś. Prezydent Miasta Rybnika jest organem wykonawczym, wybieranym na 5-letnią kadencję w wyborach bezpośrednich.
  • Rada miasta – nie są dokładnie znane początkowe władze miasta Rybnika. Obecnie przewodniczącym rady miasta jest Wojciech Kiljańczyk (Platforma Obywatelska), a jego zastępcami są Franciszek Kurpanik, Jan Mura i Małgorzata Piaskowy[86]. W skład rady wchodzi 25, wybieranych w wyborach bezpośrednich radnych. W 2002, po nowelizacji Ustawy o samorządzie lokalnym rada miasta utraciła prawo wyboru prezydenta.

Parlamentarzyści

Mieszkańcy Rybnika wybierają parlamentarzystów w okręgu wyborczym nr 30.

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie Rybnika działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Buddyzm

Chrześcijaństwo

Katolicyzm

Kościół akademicki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Sanktuarium św. Teresy od Dzieciątka Jezus

Protestantyzm

Kościół ewangelicko-augsburski

Restoracjonizm

Inne

  • Kościół Chrześcijański w Duchu Prawdy i Pokoju:

Sport

Stadion Miejski w Rybniku
Hala widowiskowo-sportowa MOSiR w Boguszowicach
Pływalnia kryta MOSiR w Boguszowicach
Nad Zalewem Rybnickim znajduje się m.in. Ośrodek Sportów Wodnych i Rekreacji „Pod Żaglami”
Metalowy pomnik żużlowców na rondzie gliwickim

W 1898 roku w mieście zawiązało się pierwsze regionalne gniazdo Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[108]. Na jego czele stanął Florian Piecha zastąpiony wkrótce przez Józefa Chudobę. Organizacja liczyła początkowo 22 członków jednak jej działalność została zawieszona z powodu szykan władz pruskich. Po I wojnie światowej została reaktywowana ponownie 21 grudnia 1919 roku w Rybniku. Pierwsze gniazdo w okręgu rybnickim reaktywowano jednak już 19 marca 1919 roku w Knurowie. Organizacje sokolskie regionu włączone zostały po reorganizacji do VIII rybnickiego okręgu Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[109]. Rozwój działalności Sokoła przerwał w 1939 roku wybuch II wojny światowej. W okresie powojennym nie została reaktywowana ponieważ członkowie oraz sama idea towarzystwa była prześladowana przez władze komunistyczne.

Rybnik posiadał ongiś drużynę w ekstraklasie piłki nożnej – ROW Rybnik. A drużyna ROW II Rybnik osiągnęła nawet finał Pucharu Polski w piłce nożnej w latach siedemdziesiątych.ROW Rybnik miał także czołową w Polsce drużynę żużlową.

Znajduje się tutaj Hala Widowiskowo-Sportowa MOSiR, korty tenisowe oraz stadion miejski na ponad 10 tys. miejsc. Na terenie miasta znajduje się również prężnie działający Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji oraz Ośrodek Sportów Wodnych i Rekreacji „Pod Żaglami”. Miasto zasłynęło z klubu piłkarskiego ROW 1964 Rybnik oraz Aeroklubu ROW, zajmującego się sportami lotniczymi. Natomiast największą chlubą miasta są „Rybnickie Rekiny”, specjalizujące się w sporcie żużlowym. Od lat zdobywają oni nagrody na zawodach żużlowych. Ostatnimi czasy miasto może pochwalić się również klubem koszykarskim grającym z powodzeniem w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce (Utex ROW Rybnik).

Klubami sportowymi są:

Amatorskimi drużynami są:

Miasta partnerskie

Od wielu lat Rybnik prowadzi współpracę zagraniczną głównie z miastami[110]państw Unii Europejskiej, takimi jak np. Niemcy, Czechy, Wielka Brytania, Węgry, Litwa, Grecja, Francja, jak i również z miastami państw Europy Wschodniej, np. Ukrainą.

Lista miast partnerskich wg daty podpisania porozumienia[110]
PaństwoMiastoOdległośćData podpisania porozumienia
FrancjaSaint-Vallier1420 km5 lipca 1961
FrancjaMazamet1940 km4 czerwca 1993
NiemcyDorsten977 km14 kwietnia 1994
LitwaRejon wileński785 km2 października 2000
FrancjaLiévin1350 km4 grudnia 2000
NiemcyEurasburg790 km5 lipca 2001
UkrainaIwano-Frankiwsk590 km12 października 2001
GrecjaLarisa1640 km13 czerwca 2003
Wielka BrytaniaNewtownabbey2350 km18 października 2003
CzechyKarwina33 km30 kwietnia 2004
UkrainaBar810 km19 maja 2007
SłowacjaTopolczany260 km20 czerwca 2008

Ciekawostki

Śródmieście w noc sylwestrową
  • W mieście powstaje najdłuższa w kraju sieć kanalizacji sanitarnej – około 540 km kanalizacji i 68 przepompowni ścieków[111].
  • W Rybniku znajdują się jedne z najdłuższych sieci ścieżek rowerowych w Polsce – ponad 100 km tras[112].
  • Rybnik w 2018 r. znalazł się na pierwszym miejscu w województwie śląskim w rankingu miast najbardziej przyjaznych rowerzystom, organizowanym przez magazyn „Rowertour”. W skali ogólnopolskiej miasto zajęło 15. miejsce[113]
  • W rankingu magazynu „Men’s Health” na najbardziej rozrywkowe dla mężczyzn miasta w Polsce 2005 Rybnik zajął 6. miejsce[114].
  • W rankingu „Rzeczpospolitej” na najlepiej zarządzane miasta i gminy w Polsce 2006, Rybnik zajął 1. miejsce w kategorii miast na prawach powiatu i wyprzedził takie miasta jak Kraków (2. miejsce) czy Toruń (3. miejsce), uzyskując w ten sposób tytuł Najlepszego Miasta na prawach powiatu w Polsce[115].
  • W 2009 roku miasto Rybnik zostało laureatem Rankingu Samorządów „Rzeczypospolitej”, uzyskując tytuł Najlepszego Miasta na prawach powiatu, a także zdobyło tytuł Innowacyjnej Gminy zarówno w edycji regionalnej, jak i ogólnopolskiej w konkursie Krajowego Lidera Innowacji[116].
  • W Rybniku rozgrywa się akcja serialu „Diagnoza” produkcji TVN.

Osoby związane z Rybnikiem

Sąsiednie gminy

Czerwionka-Leszczyny, Gaszowice, Jejkowice, Kuźnia Raciborska, Lyski, Marklowice, Pilchowice, Radlin, Rydułtowy, Świerklany, Żory

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Powyższe rozważania należy traktować jako legendę. Nowa literatura historyczna krytycznie przyjmuje owe rewelacje zob. Rybnik. Dzieje miasta i jego dzielnic, pod red. Z. Hojki i B. Klocha, Rybnik 2017.

Przypisy

  1. ↑ a b Rybnik w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-08-16] (pol.).
  2. ↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
  3. ↑ a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 9, OCLC 456751858 (niem.).
  4. ↑ „Gliwiczanie odwiedzili Rybnik”. gliwiczanie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]..
  5. ↑ „Der name (...) Jeden falls aber ist der Name von ryba abgeleitet, das in allen slavischen Sprachen der Fisch heisst. Das wort rybnik aber scheint im Polnischen nur in der Schriftsprache am Edne des 16. Jahrhunderts als Fischteich eine Stelle gefunden zu haben” za Franz Idzikowski, Geschichte Stadt udn ehemaligen Herrschaft Rybnik in Oberschlesien, Maruschke&Berendt, Breslau 1861, s. 33.
  6. ↑ Franz Idzikowski, Geschichte Stadt udn ehemaligen Herrschaft Rybnik in Oberschlesien, Maruschke&Berendt, Breslau 1861, s. 33.
  7. ↑ Colmar Grünhagen 1866 ↓, s. 153.
  8. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
  9. ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
  10. ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 180. ISBN 978-83-910595-2-4.
  11. ↑ Franz Idzikowski, „Geschichte Stadt udn ehemaligen Herrschaft Rybnik in Oberschlesien”, Maruschke&Berendt, Breslau 1861, s. 16.
  12. ↑ „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
  13. ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 12.
  14. ↑ Rybnik w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom X, s. 62.
  15. ↑ a b Rybnik w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-09-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  16. ↑ a b Boguszowice Osiedle, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-03] (pol.).
  17. ↑ a b Boguszowice Stare, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-03] (pol.).
  18. ↑ a b Chwałęcice, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  19. ↑ a b Chwałowice, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  20. ↑ a b Golejów, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  21. ↑ a b Gotartowice, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  22. ↑ a b Grabownia, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  23. ↑ a b Kamień, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  24. ↑ a b Kłokocin, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  25. ↑ a b Ligota-Ligocka Kuźnia, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  26. ↑ a b Maroko-Nowiny, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  27. ↑ a b Meksyk, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  28. ↑ a b Niedobczyce, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-27] (pol.).
  29. ↑ a b Niewiadom, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  30. ↑ a b Ochojec, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  31. ↑ a b Orzepowice, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  32. ↑ a b Paruszowiec-Piaski, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  33. ↑ a b Popielów, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  34. ↑ a b Radziejów, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-03] (pol.).
  35. ↑ a b Rybnicka Kuźnia, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  36. ↑ a b Rybnik Północ, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  37. ↑ a b Smolna, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  38. ↑ a b Stodoły, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  39. ↑ Śródmieście, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  40. ↑ a b Wielopole, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  41. ↑ a b Zamysłów, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] (pol.).
  42. ↑ a b Zebrzydowice, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-27] (pol.).
  43. ↑ KLimat.
  44. ↑ Nowy Targ, Sucha Beskidzka i Proszowice wśród najbardziej rakotwórczych miast w Polsce. „Dziennik Polski”, 2015-01-05. Warszawa. 
  45. ↑ Gazeta Wyborcza – 33 z 50 miast UE z najgorszym powietrzem jest w Polsce. Na pierwszym miejscu...
  46. ↑ Redakcja, Najbardziej rakotwórcze powietrze w Polsce. Rybnik na drugim miejscu w rankingu. W czołówce Pszczyna, Myszków, pow. gliwicki i wodzisławski, Rybnik Nasze Miasto, 30 listopada 2020 [dostęp 2021-10-08] (pol.).
  47. ↑ Polska, No to mamy „rekord”. Smog w Rybniku: 3126% normy!, www.rybnik.com.pl [dostęp 2019-09-15] (pol.).
  48. ↑ Polska, Kolejny rekord pobity i to w ciągu niecałych 24 godzin! PM10: 3170% normy, www.rybnik.com.pl [dostęp 2019-09-15] (pol.).
  49. ↑ Polska, Smog w Rybniku: we wtorek i środę odwołane lekcje w szkołach, www.rybnik.com.pl [dostęp 2019-09-15] (pol.).
  50. ↑ Historia – początki.
  51. ↑ a b c Dawid Keller, Bogdan Kloch, Kalendarium Rybnika.
  52. ↑ Franz Idzikowski, Geschichte Stadt udn ehemaligen Herrschaft Rybnik in Oberschlesien, Maruschke&Berendt, Breslau 1861, s. 31.
  53. ↑ a b Aleksander Żukowski, Anna Gudzik: Szlakami Zielonego Śląska 1. Czerwionka-Leszczyny: Agencja Reklamowo-Wydawnicza Vectra, 2010, s. 284. ISBN 978-83-60891-27-8.
  54. ↑ Historia miasta. [w:] Miasto-Rybnik.pl [on-line]. [dostęp 2013-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-29)]. (pol.).
  55. ↑ O mieście – Historia. [w:] Rybnik.eu [on-line]. [dostęp 2013-09-25]. (pol.).
  56. ↑ Aleksander Żukowski, Anna Gudzik: Szlakami Zielonego Śląska 1. Czerwionka-Leszczyny: Agencja Reklamowo-Wydawnicza Vectra, 2010, s. 41. ISBN 978-83-60891-27-8.
  57. ↑ Historia Powiatu Prudnickiego – Starostwo Powiatowe w Prudniku, www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2020-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16].
  58. ↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 743.
  59. ↑ Encyklopedia powstań śląskich, Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, s. 490, hasło „Rybnicka Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska”.
  60. ↑ Wyniki plebiscytu.
  61. ↑ Zwycięstwo powstańców, dramat części mieszkańców, nowiny.rybnik.pl [dostęp 2019-10-04].
  62. ↑ T. Lelek, [Wspomnienie], [w:] „Dobrze walczycie, trzymajcie się, bo już to długo trwanie będzie, a nasze walki nie pójdą na marne”. Wspomnienia powstańców śląskich z 1921 roku, wybór i oprac. Maciej Fic, Opole 1921, s. 123
  63. ↑ Genowefa Grabowska, Przyłączenie Rybnika do Macierzy w 1922 roku, 1998.
  64. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 31 października 1927 r., Nr 25, s. 326.
  65. ↑ Aneta Chmielewska-Szymańska, „Generał brygady Stanisław Sosabowski 1892-1967”, Wyd. Instytutu im. gen. Stefama „Grota” Roweckiego, 2004, ISBN 83-913624-3-4.
  66. ↑ Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007, ISBN 978-83-11-10206-4.
  67. ↑ Rybnik w odmętach wojny.
  68. ↑ Rybnik wzięto zdradą.
  69. ↑ Polenlager Nr. 97 Rybnik, Bundesarchiv.
  70. ↑ a b Łucja Herzowa, Wacław Kaczorowski "Rybnicki Okręg Węglowy" – "Ziemia 1965" Wydawnictwo "Sport i Turystyka" 1966, str. 44"
  71. ↑ GUS Bank Danych Lokalnych, faktyczne miejsce zamieszkania, stan na 31 XII 1997.
  72. ↑ GUS Bank Danych Lokalnych, Ludność w wieku przedprodukcyjnym (17 lat i mniej), produkcyjnym i poprodukcyjnym według miejsca zamieszkania, stan na 2012.
  73. ↑ GUS: Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (Stan na koniec grudnia 2013 r.).
  74. ↑ a b Networks S.A, Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia prowadzony przez Powiatowy Urząd Pracy w Rybniku – aktualna strona : Stopy bezrobocia, rybnik.praca.gov.pl [dostęp 2021-10-08] (pol.).
  75. ↑ a b Rybnik (śląskie) » mapy, nieruchomości, GUS, noclegi, szkoły, regon, atrakcje, kody pocztowe, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, Polska w liczbach [dostęp 2021-10-08] (pol.).
  76. ↑ Tomasz Głogowski, Anna Stańczyk, Pierwsza prywatna poczta ma kłopoty, wyborcza.pl, 2 lipca 2005 [dostęp 2021-01-02].
  77. ↑ Pierwsza prywatna, Miejska Poczta Doręczeniowa w Rybniku, zaczęła działać zgodnie z prawem, Katowice Nasze Miasto, 24 czerwca 2006 [dostęp 2021-01-02] (pol.).
  78. ↑ Redakcja, Supermarkety w Rybniku: Rybnik idzie na rekord, będą nowe! [INFOGRAFIKA], Dziennik Zachodni, 15 stycznia 2015 [dostęp 2019-09-15] (pol.).
  79. ↑ Polska, Tyle dalekobieżnych pociągów z Rybnika jeszcze nie było. Sprawdź, gdzie dojedziesz, www.rybnik.com.pl [dostęp 2020-02-16] (pol.).
  80. ↑ Oświata w liczbach, Wydział Edukacji Urzędu Miasta Rybnika [dostęp 2021-05-16] (pol.).
  81. ↑ Wirtualna Polska Media, Turniej Legend Rybnickiego Żużla w zamian za Memoriał Łukasza Romanka – WP SportoweFakty, sportowefakty.wp.pl, 20 maja 2014 [dostęp 2021-10-08] (pol.).
  82. ↑ Turniej artystyczny „Pojedynek na słowa” | Fundacja PGE Energia Ciepła, fundacjapgeenergiaciepla.pl [dostęp 2018-12-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-17].
  83. ↑ O RYJKU [dostęp 2021-01-02] (pol.).
  84. ↑ Informacje na temat Elektronicznej Karty Miejskiej. [dostęp 2009-12-30]. (pol.).
  85. ↑ Polska, Rybnik nagrodzony za e-kartę, www.rybnik.com.pl [dostęp 2019-09-15] (pol.).
  86. ↑ Skład Rady Miasta – Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Rybnika, bip.um.rybnik.eu [dostęp 2021-10-08].
  87. ↑ Buddyzm Diamentowej Drogi w Rybniku, www.rybnik.buddyzm.pl [dostęp 2021-11-09].
  88. ↑ Ośrodki, www.buddyzm.pl [dostęp 2021-11-09].
  89. ↑ Parafia katolicka pod wezwaniem świętego Michała Archanioła w Rybniku, rybnik.kkn-poland.com.pl [dostęp 2021-11-09].
  90. ↑ Parafie, archidiecezjakatowicka.pl [dostęp 2021-11-09].
  91. ↑ Parafie Ewangelicznego Kościoła Chrześcijańskiego. ekch.pl. [dostęp 2022-08-18].
  92. ↑ Zbory, adwent.pl [dostęp 2021-11-09].
  93. ↑ a b Adresy kościołów, kosciolbozy.pl [dostęp 2021-11-09].
  94. ↑ Zbory, kbwch.pl [dostęp 2021-11-09].
  95. ↑ a b Rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych. gov.pl. [dostęp 2022-08-18].
  96. ↑ a b Paweł Ciecieląg i inni, Wyznania religijne w Polsce w latach 2015–2018, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2019, ISBN 978-83-66466-00-5.
  97. ↑ Wspólnoty lokalne, chrystusowi.pl [dostęp 2021-11-09].
  98. ↑ Rybnik, luteranie.pl [dostęp 2021-11-09].
  99. ↑ Zbory Kościoła Wolnych Chrześcijan, kwch.org [dostęp 2021-11-09].
  100. ↑ Znajdź Kościół, kz.pl [dostęp 2021-11-09].
  101. ↑ Kontakt – Zbory, zboryboze.pl [dostęp 2021-11-09].
  102. ↑ O nas, zbor.rybnik.pl [dostęp 2022-10-29].
  103. ↑ a b c d e Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2021-11-09].
  104. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-20].
  105. ↑ Barbara Kubica-Kasperz, Rybnik: Świadkowie Jehowy zapraszają na wykład o nadziei. Spotkanie już w najbliższą niedzielę, rybnik.naszemiasto.pl, 8 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-08].
  106. ↑ Kościoły lokalne [dostęp 2021-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-23].
  107. ↑ Anna Bieńkuńska i inni, Wyznania religijne w Polsce w latach 2015–2018, Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, 2019, s. 187-189, ISBN 978-83-66466-00-5.
  108. ↑ Zbigniew Hojka, „Działalność Towarzystwa gimnastycznego „Sokół” na ziemi rybnickiej w latach 1898–1939”, Rybnicki Kurier Muzealny nr 4, czerwiec 2012.
  109. ↑ „Encyklopedia powstań śląskich”, Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, s. 563, hasło „Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” – dzielnica Śląska”.
  110. ↑ a b Miasta Partnerskie, www.rybnik.eu [dostęp 2019-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-31] (pol.).
  111. ↑ Kanalizacja [1].
  112. ↑ Ścieżki rowerowe [2].
  113. ↑ Rybnik przyjazny rowerzystom. Jest na szczycie rankingu! [3].
  114. ↑ Ranking Men’s Health [4].
  115. ↑ Njalepiej zarządzane miasto 2006 [5].
  116. ↑ Historia Miasta – Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Rybnika, bip.um.rybnik.eu [dostęp 2019-09-15].

Bibliografia

  • Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Breslau: Josef Max & COMP., 1866. (niem.).
  • Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865. (niem.).
  • J. Walczak: Rybnik. Zarys miasta od czasów najdawniejszych do 1980 r., 1986.
  • M. Szołtysek: Rybnik Nasze Gniazdo, 1996.
  • M. Szołtysek: Dzielnice Rybnika, 1999.
  • D. Absalon, M. Leśniok: Przewodnik przyrodniczy po Rybniku, 1999.
  • L. Musiolik: Spacerkiem po Rybniku i okolicy, 2000.
  • A. Gudzik, A. Żukowski: Szlakami zielonego Śląska, 2002.

Linki zewnętrzne

Dzielnice Rybnika
Dzielnice
Części miasta wg TERYT

Rybnik

Województwo śląskie
Miasta na prawach powiatu
Powiaty
Inne zagadnienia

POL województwo śląskie COA.svg

Miasta województwa śląskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

POL województwo śląskie COA.svg

Powiat rybnicki (1922–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1922–75*)
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1945–54 i 1973–75*)
Gromady
(1954–72)
Legenda
  • * do 31 maja 1975
  • ** do 26 maja 1975
  • *** przyłączenie Czerwionki 26 maja 1975, zmiana nazwy w 1992
Gminy górnicze

Symbol Górnictwa

Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego
miasta na prawach powiatu
powiaty
miasta
gminy miejsko-wiejskie
gminy wiejskie

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Polskie-nazwy śląskich miejscowosci z patentu Fryderyka II 1750.jpg
Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL Szlak czarny.svg
Czarny szlak turystyczny.
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
Rybnik, Focus Park.jpg
Autor: Kamil Czainski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Focus Park shopping mall in Rybnik, Upper Silesia, Poland
Rybnik Niewiadom szyb Kościuszko maszyna wyciągowa.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Parowa maszyna wyciągowa w szybie Kościuszko zabytkowej kopalni "Ignacy" w Rybniku Niewiadomiu. Zdjęcie wykonane za zgodą Stowarzyszenia Zabytkowej Kopalni "Ignacy"
Dawny ratusz w Rybniku 1.JPG
(c) Photo: Hons084 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Rybnik, dawny ratusz, obecnie Urząd Stanu Cywilnego i Muzeum Miejskie, XVIII w.
Rybnik Nepomucen.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Budynek Starostwa Powiatowego w Rybniku 2.JPG
(c) Photo: Hons084 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Rybnik, budynek starostwa powiatowego, 1887 r.
Rybnik, Boguszowice, pływalnia kryta MOSiR 01.jpg
Autor: Kamil Czaiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Indoor swimming pool in Boguszowice, a district of Rybnik, Poland
Rybnik dworzec autobusowy p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rybnik, dworzec autobusowy
Zbiornik Rybnicki 3455.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zbiornik Rybnicki, widok od strony zapory
Rybnik, Chwałowice Osiedle przystanek.jpg
Autor: Kamil Czaiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chwałowice Osiedle bus stop in Rybnik
Rybnikpanoramafocus edited.JPG
Autor: Fil de Ryb, Licencja: CC BY 3.0
Widok na Rybnik z Focus Parku
Rybnik Chwałowice kościół św. Teresy 375.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Rybniku Chwałowicach
Rybnik, Boguszowice, hala widowiskowo-sportowa MOSiR.jpg
Autor: Kamil Czaiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rybnik Sports and Entertainment Hall
Rybnik Zalew Gzel 54.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Gzel, odnoga Zalewu Rybnickiego
RybnikSynagogue.jpg
Synagoga w Rybniku
Mining symbol.svg
Abbildung eines Bermanngezähes bestehend aus Schlägel und Eisen
Rybnik figura Jana Nepomucena p.jpg
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
figura Jana Nepomucena przed kościołem Matki Boskiej Bolesnej w Rybniku
Rybnik, University Campus 01.jpg
Autor: Kamil Czainski, Licencja: CC BY-SA 4.0
University campus of Rybnik, Upper Silesia, Poland - a building of the University of Economics
Rybnik Spółdzielnia Mieszkaniowa.jpg
Autor: Glajcorz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rybnik Spółdzielnia Mieszkaniowa
Rybnik, multistorey car park.jpg
Autor: Kamil Czainski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Multistorey car park Rybnik, Upper Silesia, Poland
Rybnik budynek sądu p3.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Budynek sądu w Rybniku
SAD logo.svg
Autor: Swohmeck, Licencja: CC BY-SA 2.5
Logo szlaku architektury drewnianej w Polsce.
Rybnik Księżok staw2p.jpg
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
Rybnik - Księżok, staw
Rybnik, Lutheran church.jpg
Autor: Kamil Czainski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lutheran church in Rybnik, Upper Silesia, Poland
Stacja PKP Rybnik.JPG
Autor: Olos88, Licencja: CC0
Stacja kolejowa w Rybniku
Rybnik szpital wojewódzki 09.08.09 p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Nr 3 w Orzepowicach, dzielnicy Rybnika
Amfiteatr i główna.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Fil de Ryb~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 3.0
Local Stadium in Rybnik
RYBNIK, AB-117.jpg
Autor: Antekbojar, Licencja: CC BY-SA 4.0
Autobus miejski.
Teatr Ziemi Rybnickiej p.jpg
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
Rybnik, Teatr_Ziemi_Rybnickiej
Schlesien Kr Rybnik.png
Detail from a map of Silesia.
Sig rybnik.jpg
Pieczęć miasta Rybnika z 1669 roku.
Żużlowcy.jpg
Autor: Halaston, Licencja: CC BY-SA 4.0
Metalowy pomnik żużlowców na rondzie gliwickim.
Rybnik, Theater.jpg
Autor: Kamil Czainski, Licencja: CC BY-SA 4.0
State theater in Rybnik, Upper Silesia, Poland
Rybnik Zalew Pniowiec54.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zalew Pniowiec w Rybnicku, część Zbiornika Rybnickiego
Rybnik, Adam Mickiewicz Elementary School No. 9.jpg
Autor: Kamil Czainski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Adam Mickiewicz Elementary School No. 9 in Rybnik, Upper Silesia, Poland
1592 Polonia Silesia Wenceslao Godreccio.png
Autor: Wenceslaus Godreccius (cartographer), Abraham Ortelius (print editor), Licencja: CC0
Map of Poland, researched and probably drawn by Wenceslaus Godreccius, printed by Abraham Ortelius in his Theatrum Orbis Terrarum in 1592 (first edited perhaps in 1578). An interesting feature are Polish names even outside the Polish Commonwealth, especially in Silesia.
Rybnik rondo gliwickie.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rondo gliwickie w Rybniku
Kaplica .jpg
Autor: Rybnikhistoria, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rybnik – kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w szpitalu przy ulicy Gliwickiej.
Rybnik panorama z Grzybowki 2006.jpg
(c) Szymcar z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Panorama Rybnika i okolic z góry Grzybówka
Szlak architektury icon.svg
Szlak architerktury - icon