Ryszard Juszkiewicz

Ryszard Juszkiewicz

Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1928 Janowo
Data i miejsce śmierci	15 lutego 2019 Mława
Zawód, zajęcie	prawnik, historyk
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Stanowisko	senator I i II kadencji (1989–1993)
Odznaczenia

Ryszard Juszkiewicz (ur. 1 stycznia 1928 w Janowie, zm. 15 lutego 2019 w Mławie^[1][2]) – polski prawnik, historyk, badacz dziejów ziemi mławskiej, senator I i II kadencji, honorowy obywatel Mławy.

Życiorys

Od 1941 mieszkał w Mławie^[2]. W 1949 ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w tym mieście, w 1952 studia prawnicze I stopnia na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1959 studia prawnicze II stopnia. W tym samym roku ukończył także studia na Wydziale Historycznym UW. Na podstawie rozprawy Mławskie Mazowsze w latach 1939–1945, napisanej pod kierunkiem profesora Stanisława Herbsta, uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych. Pracę habilitacyjną zatytułowaną Wrzesień 1939 na Mazowszu Północnym obronił w 1992 na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie^[3].

Od 1952 do 1987 pracował w sądownictwie w Mławie i Żurominie. W latach 1980–1982 był doradcą „Solidarności”. W latach 1989–1993 sprawował mandat senatora I i II kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego, reprezentując województwo ciechanowskie^[4]. Przez cztery lata pełnił funkcję dyrektora Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Był prorektorem Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie (z zamiejscowym wydziałem w Mławie), współorganizatorem i inicjatorem powstania Instytutu Filologiczno-Historycznego w Mławie (do 2005 pełnił funkcję dyrektora instytutu)^[5], współtwórcą Stacji Naukowej im. prof. Stanisława Herbsta i Muzeum Ziemi Zakrzeńskiej, wieloletnim prezesem i prezesem honorowym Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Mławskiej. Zajmował stanowisko profesora na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie^[3]. Opublikował blisko 30 książek i około 400 artykułów, recenzji oraz biogramów o treści historycznej^[2].

Był również właścicielem Muzeum Juszkiewiczów, członkiem licznych organizacji naukowych (m.in. Mazowieckiego Towarzystwa Naukowego, Towarzystwa Naukowego Płockiego, Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Instytutu Historycznego im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie), członkiem rady naukowej Muzeum Niepodległości w Warszawie i redakcji periodyku „Pamięć i Niepodległość”, członkiem rady naukowej Archiwum Państwowego w Warszawie i redaktorem rocznika „Ziemia Zawkrzeńska”.

Zmarł 15 lutego 2019 w mławskim szpitalu^[1][2][6]. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Mławie^[7].

Publikacje

• Mławskie Mazowsze w walce, Warszawa 1968
• Bitwa pod Mławą, Warszawa (trzy wydania) 1979, 1987, 1999
• Gmina Szczepkowo Borowe (Janowiec Kościelny) w latach 1939–1945, Olsztyn 1980
• Kronika Mławskiego Mazowsza, Mława 1983
• Zbrodnie Wermachtu na jeńcach wojennych ludności cywilnej w 1939 r., Mława 1984
• Wrzesień 1939 na Mazowszu Północnym, Warszawa 1987
• Dowódcy polskiego Września (współautor), Ciechanów 1989
• Księga poległych i zamordowanych wychowawców wychowanków Gimnazjum i Liceum im. St. Wyspiańskiego w Mławie w okresie I i II wojny światowej, Mława 1992
• Powstanie Styczniowe na północnym Mazowszu, Warszawa 1992
• Walki o przedmościa Różan-Pułtusk-Płock 1939 r., Warszawa 1992
• Czas cierpień, walki i bohaterstwa. Powiat przasnyski w latach 1939–1945, Przasnysz 1993
• Losy Żydów mławskich w okresie II-ej wojny światowej, Mława 1994
• Wzywam Was do apelu... (Straty korpusu oficerskiego Armii „Modlin” w czasie II wojny światowej), Warszawa 1995
• Rok 1920 na Ziemi Mławskiej, Warszawa 1995
• Działania militarne na Mazowszu Północnym i w korytarzu pomorskim 1920 r., Warszawa 1997
• Źródła historyczne do dziejów Ziemi Mławskiej 1065–1956 (współautor), Mława-Ciechanów 1998
• 11 Pułk Ułanów Legionowych im. Marszałka Śmigłego Rydza, Ciechanów 1998
• Ks. kan. Ignacy Krajewski, Ciechanów 1998
• Obrona Pułtuska i 13 pułk piechoty w wojnie 1939 roku, Ciechanów 1999
• Ziemia Mławska w latach 1945–1953. Walka o wolność i suwerenność, Mława 2002
• Mława – jej dzieje (lata 1914–1939). Monografia, Mława 2004
• Po wielu latach... W 65 rocznicę Września, Mława 2004

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2009)^[8]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989)
• Krzyż Armii Krajowej^[2]
• Złoty Krzyż Zasługi (1960)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)
• Odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1970)
• Medal „Zasłużony dla Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” (1984)
• Odznaki honorowe 78, 79 pułków piechoty, 20 pułku Artylerii Lekkiej, 4 pułku Strzelców Konnych, 7, 11, 25, 26 i 27 pułku ułanów oraz 1 pułku szwoleżerów (1991)
• Odznaka Żołnierzy Batalionów Chłopskich (1990)
• Odznaka „Zasłużony dla miasta Mławy” (nr 1, 1998)^[2]
• Medal Zygmunta Glogera (1998)
• Tytuł „Mławianina Roku 2000” (2001)^[5][6]
• Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego (2004)
• Statuetka Przasnyskiego Koryfeusza (2004)
• Medal „Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości – Bene Merentibus Iustitiae” (2014)^[9]
• Tytuł honorowego obywatela Mławy (2018)^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Biogram na stronie Senatu (II kadencja). [dostęp 2018-03-23].