Rzędy Tomanowe

Rzędy Tomanowe
Rzędy Tomanowe i Czerwony Żleb

Rzędy, Rzędy Tomanowe – górna część zachodnich stoków Ciemniaka w Tatrach Zachodnich. Stoki te padają do Doliny Tomanowej, będącej górnym odgałęzieniem Doliny Kościeliskiej[1]. Rzędy znajdują się poniżej południowej grani Ciemniaka, pomiędzy jego szczytem a Małą Przełączką[2]. Zbudowane są ze skał węglanowych i są silnie zerodowane. Występują w nich liczne pojedyncze, tworzące amfiteatr skały. Przestrzenie między nimi porasta niska murawa. Znajduje się tu kilka jaskiń, m.in. Okno nad Tomanową, Grota w Rzędach, Szczelina przy Tomanowym Okapie, Grota nad Małą Przełączką, Wyżni Okap nad TomanowąTomanowa Szczelina I, Szczelina nad Tomanową I, Szczelina nad Tomanową II[3]. Spomiędzy skał opadają Czerwone Żlebki, łączące się w dole w Czerwony Żleb[4]. Niektóre z tych skał są czerwone, gdyż zawierają rudy żelaza, które kiedyś były eksploatowane w Czerwonym Żlebie[5]. Bogata flora. Występują tutaj m.in: bylica skalna, mietlica alpejska, traganek wytrzymały, sybaldia rozesłana, przymiotno alpejskie, ostrołódka karpacka, potrostek alpejski, turzyca czarna, głodek kutnerowaty – gatunki w Polsce bardzo rzadkie, występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach[6].

Nazwę Rzędy spotyka się w Tatrach jeszcze w kilku innych miejscach[1].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny zielony – poniżej Rzędów Tomanowych prowadzi zielony szlak turystyczny ze schroniska na Hali Ornak przez Dolinę Tomanową, a dalej przez Czerwony Żleb, Tomanowy Grzbiet i Wysoki Grzbiet na Chudą Przełączkę i dalej na szczyt Ciemniaka. Czas przejścia ze schroniska na Ciemniak: 3:40 h, ↓ 2:40 h[7].

Dawniej istniał szlak prowadzący przez Rzędy na szczyt Ciemniaka, lecz został zlikwidowany.

Przypisy

  1. a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  2. Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „Wit” S.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
  3. Jaskinie, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2016-06-25].
  4. Władysław Cywiński: Tatry. Czerwone Wierchy, część zachodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 3. Poronin: Wyd. Górskie, 1996. ISBN 83-7104-011-3.
  5. Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
  6. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  7. Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.


Media użyte na tej stronie

Rzędy Tomanowe a1.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Rzędy Tomanowe (Tatra Mountains, Ciemniak)
Rzędy Tomanowe a3.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Rzędy Tomanowe (Tatra Mountains, Ciemniak)
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.