Rzęsa garbata

Rzęsa garbata

(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	obrazkowate
Podrodzina	rzęsowe
Rodzaj	rzęsa
Gatunek	rzęsa garbata
Nazwa systematyczna
Lemna gibba L. Sp. pl. 2:970. 1753[3]
Synonimy
Lemna cordata Sessé & Moc. Lemna parodiana Giardelli Lemna trichorrhiza Thuill. ex Schleid. Lenticula gibba (L.) Moench Lenticula gibbosa P.Renault Telmatophace arrhiza Schur Telmatophace generalis E.H.L.Krause Telmatophace gibba (L.) Schleid.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski

Rzęsa garbata (Lemna gibba L.) – gatunek byliny należący do rodziny obrazkowatych. Występuje w strefie klimatu umiarkowanego na całym niemal świecie z wyjątkiem Australii i Ameryki Południowej. W Polsce jest rośliną rozpowszechnioną, występującą na powierzchni zbiorników wodnych i rowów.

Morfologia

Pęd

Małe okrągłe człony pędowe (średnica do 5 mm) z grubą warstwą miękiszu powietrznego (występują także formy płaskie) i pojedynczym korzeniem. Pędy są spłaszczone z wierzchu i wypukłe od spodu. Wewnątrz zawierają przestwory powietrzne tworzące dwie warstwy, z których niższa osiąga ponad 0,3 mm grubości oraz 3-5 wiązek przewodzących. Pływają po powierzchni wody. Rośliny rozmnażają się głównie wegetatywnie przez podział pędów.

Kwiaty

Bardzo zredukowane, bez okwiatu, jednopłciowe. Kwiaty żeńskie składają się tylko z 1 słupka, kwiaty męskie z 2 pręcików. Powstają w zagłębieniu górnej powierzchni członu. Tworzą się jednak bardzo rzadko i przeważnie są płonne. Kwitną w kwietniu, zapylane są przez ślimaki lub chrząszcze.

Owoc

Suchy, niepękający. Jajowaty, zawierający 2-6 nasion. Owoce wraz z całymi roślinami rozsiewane są przez ptaki wodne (zoochoria).

• 

  Widok z góry

• 

  Widok z góry

• 

  Widok z boku i od spodu

Ekologia

Hydrofit. Występuje w wodach stojących, przeważnie w niedużych zbiornikach wodnych (starorzecza, stawy) oraz w rowach i kanałach. Roślina nitrofilna, dobrze znosząca zanieczyszczenia ściekami komunalnymi. Najczęściej występuje w wodach o dużej zawartości substancji organicznych (eutroficznych). Zimuje na dnie zbiornika wodnego, albo wmarznięta w lód. Często tworzy jednogatunkowe skupiska, zarastając powierzchnie wody gęstym i grubym kożuchem, uniemożliwiając rozwój roślinności podwodnej. Jest gatunkiem charakterystycznym dla związku Lemnion gibbae i zespołu Lemnetum gibbae.

Przypisy

Bibliografia

• Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
• Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-00566-1.
• Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.