Rzeżucha gorzka

Rzeżucha gorzka
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

rzeżucha

Gatunek

rzeżucha gorzka

Nazwa systematyczna
Cardamine amara L.
Sp. Pl. 2: 656. 1753
Kwiat

Rzeżucha gorzka (Cardamine amara L.) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Występuje na terenie całej Polski, bardziej pospolity jest w rejonie Karpat i Sudetów.

Morfologia

Łodyga
Wzniesiona, pełna i nie pokryta włoskami (naga) łodyga osiąga do 40 cm wysokości.Pod ziemią roślina posiada kłącze, z którego wyrastają krótkie rozłogi. Na rozłogach tych wyrastają korzenie przybyszowe.
Liście
Nagie liście osadzone są skrętolegle na łodydze. Są to liście złożone; nieparzysto pierzastosieczne, składające się z 5 -11 blaszek. Szczytowy, nieparzysty listek jest największy.
Kwiaty
Wyrastają na wierzchołku łodygi, tworząc kwiatostangrono, w którym jest kilka do kilkanaście pojedynczych kwiatów, osadzonych na długiej szypułce. Korona kwiatów ma 4 wolne płatki o owalnym, wydłużonym kształcie. Płatki korony są białe, delikatnie żyłkowane. Kielich ma 4 wolne, wąskie działki. Słupek jest pojedynczy, pręcików jest 6, przy czym 4 są dłuższe, a 2 krótsze (tzw. pręciki dwusilne).
Owoc
Podłużna, cienka łuszczyna z kilkunastoma nasionami.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do lipca. Rośnie głównie w terenach podmokłych; na mokrych łąkach, młakach wokół źródeł, nad brzegami potoków, w podmokłych i cienistych zaroślach. Rośnie zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym. W Tatrach dochodzi do wysokości 1500 m n.p.m. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Montio-Cardaminetea, Ass. Cardamino opizii-Philonotidetum caespitosae. Liczba chromosomów 2n= 16, 32.

Zmienność

Występuje w Polsce w dwóch podgatunkach:

  • rzeżucha gorzka Opiza (Cardamine amara L. subsp. opizii (J. Presl & C. Presl) Čelak. = C. opizii J. Presl & C. Presl) – ma owłosioną łodygę, skrócony kwiatostan i listki w 5-8 parach. Występuje w Sudetach i Karpatach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Cardamino opizii-Philonotidetum[3].
  • rzeżucha gorzka typowa (Cardamine amara L. subsp. amara = C. amara L.) – ma łodyga nagą, lub co najwyżej tylko dołem owłosioną, kwiatostan nie jest skrócony, a listki w 2-4 parach. Występuje na całym terenie. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Montio-Cardaminetea[3]

Tworzy mieszańce z: rzeżuchą łąkową (C. x ambigua O.E.Schultz), rz. leśną i rz. włochatą.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. a b Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

  • Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

Media użyte na tej stronie

Cardamine amara IP0105026.jpg
Cardamine amara, large bittercress, flower
Cardamine amara a1.jpg
(c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0
Cardamine amara (pl. rzeżucha gorzka)
Cardamine amara a2.jpg
(c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0
Cardamine amara (pl. rzeżucha gorzka)