SM UC-23

SM UC-23
Ilustracja
SM UC-56, okręt bliźniaczy UC-23
Klasa

okręt podwodny

Typ

UC II

Projekt

41

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg

Położenie stępki

1915

Wodowanie

19 lutego 1916

 Kaiserliche Marine
Nazwa

SM UC-23

Wejście do służby

28 lipca 1916

 K.u.K. Kriegsmarine
Nazwa

SM U-61

Wejście do służby

13 października 1916

Wycofanie ze służby

20 listopada 1916

 Kaiserliche Marine
Nazwa

SM UC-23

Los okrętu

złomowany w 1921

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


417 ton
493 tony

Długość

49,35 m

Szerokość

5,22 m

Zanurzenie

3,68 m

Zanurzenie testowe

50 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki Diesla o łącznej mocy 368 kW (500 KM)
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 340 kW (460 KM)
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


11,6 węzła
7 w.

Zasięg

powierzchnia: 9430 Mm przy 7 w.
zanurzenie: 55 Mm przy 4 w.

Uzbrojenie
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm L/30, 7 torped
Wyrzutnie torpedowe

3 × 500 mm

Załoga

26

SM UC-23 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 19 lutego 1916 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 28 lipca 1916 roku. Przebazowany na Morze Śródziemne został nominalnie wcielony w skład marynarki Austro-Węgier jako SM U-61, a następnie działał w ramach dywizjonu U-Bootów w Konstantynopolu (a później Półflotylli Konstantynopol). W czasie służby operacyjnej na Morzu Egejskim i Morzu Czarnym okręt odbył 17 patroli i misji bojowych, w wyniku których zatonęło 46 statków o łącznej pojemności 41 841 BRT (w tym duży brytyjski liniowiec pasażerski „Minnewaska” o pojemności 14 317 BRT) i uszkodził żaglowiec o pojemności 35 BRT. Oprócz tego okręt zdobył trzy parowce o łącznej pojemności 1559 BRT. SM UC-23 został przejęty przez Brytyjczyków w Sewastopolu 25 listopada 1918 roku, a następnie przekazany Francji i złomowany w Bizercie w 1921 roku.

Projekt i budowa

Dokonania pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także zauważone niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętu podwodnego. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki – kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego, ze względu na powiększone rozmiary[1][2].

SM[a] UC-23 zamówiony został 29 sierpnia 1915 roku jako ósma jednostka z I serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat Okrętów Podwodnych[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 24 okrętów tego typu zamówionych w tym zakładzie[4][6]. Stocznia oszacowała czas budowy okrętu na 8 miesięcy[4]. UC-23 otrzymał numer stoczniowy 273 (Werk 273)[5]. Stępkę okrętu położono w 1915 roku[7], a zwodowany został 19 lutego 1916 roku[8][9][b].

Dane taktyczno-techniczne

Wnętrze siostrzanego okrętu podwodnego UC-58
Wnętrze siostrzanego okrętu UC-58

UC-23 był średniej wielkości dwukadłubowym przybrzeżnym okrętem podwodnym[2]. Długość całkowita wynosiła 49,35 metra[c], szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,68 metra[7][12]. Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,65 metra szerokości, a wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[13]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 417 ton, a w zanurzeniu 493 tony[10][12]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki: pierwszy przed kioskiem, drugi w kiosku, a ostatni w części rufowej, prowadzący do maszynowni[14]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[14].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne MAN S6V23/34 o łącznej mocy 368 kW (500 KM), zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym BBC o łącznej mocy 340 kW (460 KM)[10][12]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[14]. Okręt osiągał prędkość 11,6 węzła na powierzchni i 7 węzłów w zanurzeniu[10][12]. Zasięg wynosił 9430 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[10][12][d]. Zbiorniki mieściły 56 ton paliwa[7][12][e], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym przedziałem mieszkalnym załogi[4][15]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[14]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[13][16], zaś czas wykonania manewru zanurzenia 40 sekund[17].

Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][18]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu; umożliwiało to jednak stawianie min w zanurzeniu, co znacznie zwiększało ich skuteczność – zwłaszcza na wodach opanowanych przez przeciwnika do działań, na których były przewidziane[19]. Wyposażenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi[2][13][20]. Okręt wyposażony był w trzy peryskopy Zeissa oraz kotwicę grzybkową o masie 272 kg[14].

Załoga okrętu składała się z trzech oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[17][21].

Służba

1916 rok

SM UC-23 został wcielony do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej 28 lipca 1916 roku[9][22][f]. Dowódcą jednostki mianowany został por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Johannes Kirchner, wcześniej dowodzący innym podwodnym stawiaczem min – SM UC-13[23]. Po okresie szkolenia, 23 września okręt opuścił Helgoland, udając się na Morze Śródziemne[21][24]. Po przebyciu Cieśniny Gibraltarskiej UC-23 dotarł 13 października do Cattaro[21][24]. Okręt nominalnie wcielono do K.u.K. Kriegsmarine pod nazwą U-61; jednostka pływała pod banderą austro-węgierską do 20 listopada[25][26][g]. Następnie okręt skierowano do Konstantynopola, gdzie dopłynął 6 grudnia i został włączony w skład tamtejszego dywizjonu U-Bootów[5][24]. Podczas rejsu okręt postawił nieopodal Sudy na Krecie dwie zagrody minowe, a następnie trzecią koło wyspy Melos; na jednej z nich 29 listopada zatonął zbudowany w 1909 roku duży uzbrojony brytyjski liniowiec pasażerski „Minnewaska” o pojemności 14 317 BRT, przewożący żołnierzy z Aleksandrii na Maltę)[27][28][h]. 31 grudnia drugą ofiarą postawionych min został zbudowany w 1908 roku francuski uzbrojony trawler „Venus” o pojemności 281 BRT[i], który zatonął nieopodal wyspy Melos ze stratą dziewięciu członków załogi[29][30]. Po przybyciu do Konstantynopola okręt na dwa miesiące trafił do stoczni na remont[24].

1917 rok

W dniach 18–24 lutego 1917 roku UC-23 udał się na Morze Egejskie, stawiając zagrodę minową składającą się z 18 min[31]. 21 lutego nieopodal Mudros na postawioną przez U-Boota minę wszedł zbudowany w 1905 roku brytyjski okręt łącznikowy HMS[j] „Princess Alberta” (1586 BRT)[k], płynący ze Stavros(ang.) do Mudros[32]. Jednostka zatonęła na pozycji 39°47′N 25°06′E/39,783333 25,100000, a na jej pokładzie śmierć poniosło 33 marynarzy[32]. W dniach 3–21 U-Boot odbył kolejny rejs na wody Morza Egejskiego, stawiając zagrodę minową pod Salonikami[33]. 10 czerwca nieopodal Eubei okręt zatopił grecki żaglowiec „Kleopatra” o pojemności 160 BRT[34]. Trzy dni później na zachód od Ikarii ten sam los spotkał grecki żaglowiec „Aghios Nicolaos” (120 BRT)[35]. 14 czerwca w odległości 8 Mm na południowy wschód od wyspy Serifos UC-23 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1913 roku uzbrojony brytyjski parowiec „New Zealand Transport” o pojemności 4481 BRT, przewożący węgiel z Port Talbot do Mudros (na pokładzie jednostki śmierć poniosły trzy osoby)[36][37]. 18 czerwca okręt podwodny zatopił dwie greckie jednostki: mały żaglowiec „Pannomitis” (11 BRT)[38] i zbudowany w 1873 roku parowiec „Xifias” (483 BRT), przewożący pasażerów i wino z Krety do Salonik, zatrzymany i zatopiony nieopodal Mykonos[39]. Nazajutrz U-Boot zatopił w północnej części Morza Egejskiego trzy greckie żaglowce: „Jakobus” (304 BRT), „Maria” (35 BRT) i „Raxiarchos” (30 BRT)[40]. 23 czerwca UC-23 wyszedł z Bosforu w celu zabezpieczenia powrotu krążownika „Midilli”, nie nawiązując kontaktu bojowego z ostrzeliwującym osmański okręt rosyjskim drednotem „Swobodnaja Rossija”[24].

5 lipca nowym dowódcą UC-23 został kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Freiherr Volkhard von Bothmer[41]. W lipcu i sierpniu okręt postawił cztery zagrody liczące łącznie 36 min[33]. 2 sierpnia na wodach między Mudros a Saros(ang.) na postawionej przez UC-23 minie zatonął zbudowany w 1912 roku brytyjski okręt łącznikowy HMS „Ermine” (1777 BRT), a na jego pokładzie zginęły 24 osoby[42]. 6 września na postawioną przez U-Boota w Zatoce Orfańskiej(ang.) minę wszedł zbudowany w 1914 roku brytyjski uzbrojony trawler HMT[l] „Helgian” (220 BRT). Jednostka zatonęła ze stratą 10 członków załogi (dwie osoby zostały uratowane)[43]. Następnego dnia na tych samych wodach jego los podzielił kolejny brytyjski uzbrojony trawler HMT „By George” (225 BRT). Zbudowana w 1914 roku jednostka zatonęła na postawionej 11 lipca minie na pozycji 40°38′N 23°54′E/40,633333 23,900000, a na jej pokładzie śmierć poniosło dwóch marynarzy[44]. 21 września ofiarami okrętu podwodnego zostały dwa żaglowce: włoski „Santo Nicola” (159 BRT) i grecki „Nicolaos” (104 BRT)[40].

15 grudnia dowództwo okrętu objął por. mar. Hans Georg Lübbe[45].

1918 rok

Na początku 1918 roku niemieckie siły podwodne na Morzu Śródziemnym przeszły reorganizację: dywizjon U-Bootów w Konstantynopolu przekształcono w Półflotyllę Konstantynopol[46]. W styczniu U-Boot uczestniczył w zabezpieczeniu rajdu osmańskiej floty na wyspę Imbros, stawiając miny u wejścia do zatoki Mudros, na przewidywanej trasie ruchu brytyjskich okrętów[24]. 19 stycznia nieopodal wyspy Skiros UC-23 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1893 roku uzbrojony brytyjski zbiornikowiec „Trocas” o pojemności 4129 BRT, przewożący ropę naftową z Abadanu do Salonik (na pokładzie jednostki śmierć poniosły 24 osoby)[47][48]. 22 stycznia na wschód od Andros (na pozycji 38°02′N 25°20′E/38,033333 25,333333) okręt zatrzymał i zatopił grecki żaglowiec „Evangelistria” (21 BRT), płynący z Chios na Tinos z ładunkiem mydła[49]. Nazajutrz na północ od Andros UC-23 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1900 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Birkhall” o pojemności 4541 BRT, przewożący towary rządowe z Salonik do Aleksandrii (w wyniku ataku śmierć poniosły dwie osoby, w tym kapitan)[48][50]. 24 stycznia w pobliżu Skiros U-Boot zatopił dwa małe greckie żaglowce: „Aghia Arene” o pojemności 16 BRT (na pozycji 39°09′N 25°17′E/39,150000 25,283333) oraz „Aghios Johannes” o pojemności 14 BRT (na pozycji 39°09′N 25°18′E/39,150000 25,300000)[51][52].

20 lutego UC-23 zatopił na Morzu Egejskim trzy greckie żaglowce: „Hagios Nicolaos” (18 BRT), „Maria Archis” (13 BRT) i „Taxi Arches” (3 BRT)[40]. Kilka dni później ich los podzieliły kolejne dwa greckie żaglowce: 23 lutego „Aspasia” (105 BRT), a 28 lutego „Hagios Triast” (22 BRT)[53][54]. W dniach 16–24 marca jednostka przeprowadziła patrol u wybrzeży Krymu[24]. 26 marca U-Boot ponownie wyszedł z Bosforu, dopływając 28 marca do Konstancy, skąd po dwudniowym postoju w eskorcie osmańskiego niszczyciela „Numûne-i Hamiyet” udał się do Odessy[55]. 11 kwietnia w pobliżu Eupatorii załoga okrętu zdobyła zbudowany w 1891 roku rosyjski parowiec „Trud” o pojemności 610 BRT, służący jako pomocniczy trałowiec T-342, który został odesłany do Odessy[55][56]. Trzy dni później na południowy wschód od Krymu U-Boot zdobył dwa rosyjskie parowce: zbudowany w 1890 roku „Kazak” o pojemności 622 BRT, służący jako transportowiec Nr 35 (na pozycji 44°20′N 34°48′E/44,333333 34,800000)[57] oraz pochodzący z 1880 roku „Olga” o pojemności 327 BRT, służący jako pomocniczy trałowiec T-351 (na pozycji 44°35′N 34°20′E/44,583333 34,333333)[55][58][m]. Za pomocą ładunku wybuchowego załoga UC-23 zatopiła też holowaną przez jeden z rosyjskich statków niezidentyfikowaną z nazwy barkę[55][n]. 15 kwietnia na południe od Sewastopola UC-23 zatopił ogniem artyleryjskim zbudowany w 1867 roku rosyjski parowiec „Rostow” o pojemności 1280 BRT, służący jako transportowiec Nr 57 (na pozycji 44°35′N 34°20′E/44,583333 34,333333)[55][59]. 2 maja okręt doznał uszkodzeń podczas wyjścia z Bosforu w rejs do Sewastopola, w wyniku czego musiał powrócić do Konstantynopola na naprawę[55]. Od 13 maja do 1 czerwca jednostka patrolowała podejście do Noworosyjska, gdzie stacjonowały główne siły Floty Czarnomorskiej[55].

We wrześniu okręt był remontowany w Konstantynopolu[55]. 3 października na Morzu Egejskim U-Boot zaatakował dwa greckie żaglowce: zatopiony został „Blasios” (181 BRT), a „Evangelistria” (35 BRT) doznała uszkodzeń[40]. Dwa dni później ofiarami wojennej działalności okrętu padły w Zatoce Salonickiej cztery jednostki: zbudowany w 1881 roku hiszpański parowiec „Maria” o pojemności 2159 BRT (na pozycji 39°58′N 23°07′E/39,966667 23,116667), płynący z Barcelony do Grecji (nikt nie zginął)[60]; pochodzący z 1906 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Reventazon” (4050 BRT), płynący pod balastem z Salonik do Port Saidu, storpedowany bez ostrzeżenia (w wyniku ataku zginęło 15 członków załogi wraz z kapitanem statku)[48][61] oraz dwa greckie żaglowce – „Hagios Marcos” (45 BRT) i „Marigo” (48 BRT)[62][63]. 13 października do listy osiągnięć bojowych załoga U-Boota dopisała dziewięć greckich żaglowców, zatopionych w Zatoce Salonickiej: „Aghion Spiridon” (21 BRT), „Aghios Georgios” (130 BRT), „Biolleta” (99 BRT), „Evangelistria” (41 BRT), „Evangelistrios” (121 BRT), „Glaros” (43 BRT), „Iphigenia” (75 BRT), „Panaghia” (26 BRT) i „Urania” (23 BRT)[40]. Dwa dni później na tych samych wodach okręt zatopił kolejne trzy greckie żaglowce: „Evangelistria” (24 BRT), „Georgios” (29 BRT) i „Maria” (43 BRT)[40].

Po podpisaniu przez Turcję rozejmu w Mudros, 2 listopada okręt opuścił Konstantynopol i udał się do będącego w rękach niemieckich Sewastopola, gdzie doczekał zakończenia działań wojennych[55][64]. 12 listopada UC-23 wraz z innymi niemieckimi okrętami podwodnymi (UB-14, UB-42 i UC-37) został przekazany Ukrainie (pieczę nad okrętami objął ówczesny naczelny dowódca Floty Czarnomorskiej kontradm. Wacław Kłoczkowski[65]). 25 listopada 1918 roku UC-23 został przejęty przez Brytyjczyków[64][65], a następnie w wyniku podziału floty niemieckiej trafił w ręce francuskie[5][9]. Złomowano go w Bizercie w sierpniu 1921 roku[5][10].

Podsumowanie działalności bojowej

SM UC-23 wykonał łącznie 17 misji wojennych, podczas których zatopił 46 statków o łącznej pojemności 41 841 BRT i uszkodził żaglowiec o pojemności 35 BRT. Oprócz tego okręt zdobył trzy parowce o łącznej pojemności 1559 BRT[40]. Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 120 osób, w tym 33 na brytyjskim okręcie łącznikowym HMS „Princess Alberta”[32][40]. Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[40]:

DataNazwaPaństwoTonaż[o]Los jednostki
29 listopada 1916„Minnewaska” Wielka Brytania14 317zatopiony
31 grudnia 1916„Venus” Marine nationale281zatopiony
21 lutego 1917HMS „Princess Alberta” Royal Navy1586zatopiony
10 czerwca 1917„Kleopatra” Królestwo Grecji160zatopiony
13 czerwca 1917„Aghios Nicolaos” Królestwo Grecji120zatopiony
14 czerwca 1917„New Zealand Transport” Wielka Brytania4481zatopiony
18 czerwca 1917„Pannomitis” Królestwo Grecji11zatopiony
18 czerwca 1917„Xifias” Królestwo Grecji483zatopiony
19 czerwca 1917„Jakobus” Królestwo Grecji304zatopiony
19 czerwca 1917„Maria” Królestwo Grecji35zatopiony
19 czerwca 1917„Raxiarchos” Królestwo Grecji30zatopiony
2 sierpnia 1917HMS „Ermine” Royal Navy1777zatopiony
6 września 1917HMT „Helgian” Royal Navy220zatopiony
7 września 1917HMT „By George” Royal Navy225zatopiony
21 września 1917„Santo Nicola” Włochy159zatopiony
21 września 1917„Spiridon” Królestwo Grecji128zatopiony
23 września 1917„Nicolaos” Królestwo Grecji104zatopiony
19 stycznia 1918„Trocas” Wielka Brytania4129zatopiony
22 stycznia 1918„Evangelistria” Królestwo Grecji21zatopiony
23 stycznia 1918„Birkhall” Wielka Brytania4541zatopiony
24 stycznia 1918„Aghia Arene” Królestwo Grecji16zatopiony
24 stycznia 1918„Aghios Johannes” Królestwo Grecji14zatopiony
20 lutego 1918„Hagios Nicolaos” Królestwo Grecji18zatopiony
20 lutego 1918„Maria Archis” Królestwo Grecji13zatopiony
20 lutego 1918„Taxi Arches” Królestwo Grecji3zatopiony
23 lutego 1918„Aspasia” Królestwo Grecji105zatopiony
28 lutego 1918„Hagios Triast” Królestwo Grecji22zatopiony
11 kwietnia 1918„Trud” MW Imperium Rosyjskiego610zdobyty
14 kwietnia 1918nieznana Imperium Rosyjskie100zatopiony
14 kwietnia 1918„Kazak” MW Imperium Rosyjskiego622zdobyty
14 kwietnia 1918„Olga” MW Imperium Rosyjskiego327zdobyty
15 kwietnia 1918„Rostow” MW Imperium Rosyjskiego1280zatopiony
3 października 1918„Blasios” Królestwo Grecji181zatopiony
3 października 1918„Evangelistria” Królestwo Grecji35uszkodzony
5 października 1918„Hagios Marcos” Królestwo Grecji45zatopiony
5 października 1918„Maria” Hiszpania2159zatopiony
5 października 1918„Marigo” Królestwo Grecji48zatopiony
5 października 1918„Reventazon” Wielka Brytania4050zatopiony
13 października 1918„Aghion Spiridon” Królestwo Grecji21zatopiony
13 października 1918„Aghios Georgios” Królestwo Grecji130zatopiony
13 października 1918„Biolleta” Królestwo Grecji99zatopiony
13 października 1918„Evangelistria” Królestwo Grecji41zatopiony
13 października 1918„Evangelistrios” Królestwo Grecji121zatopiony
13 października 1918„Glaros” Królestwo Grecji43zatopiony
13 października 1918„Iphigenia” Królestwo Grecji75zatopiony
13 października 1918„Panaghia” Królestwo Grecji26zatopiony
13 października 1918„Urania” Królestwo Grecji23zatopiony
15 października 1918„Evangelistria” Królestwo Grecji24zatopiony
15 października 1918„Georgios” Królestwo Grecji29zatopiony
15 października 1918„Maria” Królestwo Grecji43zatopiony
RAZEMzatopione:46
zdobyte:3
uszkodzone:1

Uwagi

  1. ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  2. ↑ Identycznie podają Gröner 1985 ↓, s. 59 i Gogin 2022 ↓. Natomiast UC 23 ↓ podaje, że UC-23 został zwodowany 29 lutego 1916 roku.
  3. ↑ Od 1917 roku: 52,15 metra[10][11].
  4. ↑ Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
  5. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182 podaje, że zbiorniki okrętu mieściły 63 tony paliwa.
  6. ↑ Identycznie podaje Perepeczko 2000 ↓, s. 246. Natomiast UC 23 ↓ podaje, że UC-23 został przyjęty do służby 17 lipca 1916 roku.
  7. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 59 i Gogin 2022 ↓ podają, że okręt wcielono do K.u.K. Kriegsmarine pod nazwą U-63 i pływał pod banderą austro-węgierską do października 1917 roku.
  8. ↑ Statek próbowano uratować osadzając na mieliźnie, jednak ostatecznie uległ on zniszczeniu (nikt nie zginął)[28].
  9. ↑ Ponieważ uzbrojone trawlery były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
  10. ↑ HMS – His/Her Majesty’s Ship – Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
  11. ↑ Okręt był pierwotnie jednostką cywilną, więc podana jest jego pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
  12. ↑ HMT – His Majesty’s Trawler – Trawler Jego Mości.
  13. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 432 podaje, że „Olga” została zatopiona.
  14. ↑ Unidentified lighter ↓ podaje, że barka o pojemności 100 BRT została zatopiona na Morzu Egejskim na pozycji 39°43′N 23°15′E/39,716667 23,250000.
  15. ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.

Przypisy

  1. ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
  2. ↑ a b c d Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
  3. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 50.
  4. ↑ a b c d Rössler 1989 ↓, s. 53.
  5. ↑ a b c d e UC 23 ↓.
  6. ↑ Williamson 2016 ↓, s. 13.
  7. ↑ a b c Gogin 2022 ↓.
  8. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 105.
  9. ↑ a b c Hutchinson 2001 ↓, s. 53.
  10. ↑ a b c d e f Möller i Brack 2004 ↓, s. 56.
  11. ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 563.
  12. ↑ a b c d e f Gröner 1985 ↓, s. 58.
  13. ↑ a b c UC II ↓.
  14. ↑ a b c d e Knott 2015 ↓.
  15. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
  16. ↑ Showell 2006 ↓, s. 56.
  17. ↑ a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
  18. ↑ Witkowski 2009 ↓, s. 15.
  19. ↑ Stern 2007 ↓, s. 34-37.
  20. ↑ Moore 1990 ↓, s. 127.
  21. ↑ a b c Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
  22. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 59.
  23. ↑ Johannes Kirchner ↓.
  24. ↑ a b c d e f g Gonczarow i Zabłocki 2012 ↓, s. 5.
  25. ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 328–330.
  26. ↑ Koszela 2019 ↓, s. 216–218.
  27. ↑ Wwlossesbrms 1 ↓.
  28. ↑ a b Minnewaska ↓.
  29. ↑ Venus ↓.
  30. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 281.
  31. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 300.
  32. ↑ a b c Princess Alberta ↓.
  33. ↑ a b Perepeczko 2000 ↓, s. 365.
  34. ↑ Kleopatra ↓.
  35. ↑ Aghios Nicolaos ↓.
  36. ↑ Wwlossesbrms 2 ↓.
  37. ↑ New Zealand Transport ↓.
  38. ↑ Pannomitis ↓.
  39. ↑ Xiphias ↓.
  40. ↑ a b c d e f g h i uboatsucc ↓.
  41. ↑ Freiherr Volkhard von Bothmer ↓.
  42. ↑ Ermine ↓.
  43. ↑ HMT Helgian ↓.
  44. ↑ By George ↓.
  45. ↑ Hans Georg Lübbe ↓.
  46. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 407.
  47. ↑ Trocas ↓.
  48. ↑ a b c Wwlossesbrms 3 ↓.
  49. ↑ Evangelistria ↓.
  50. ↑ Birkhall ↓.
  51. ↑ Aghia Arene ↓.
  52. ↑ Aghios Johannes ↓.
  53. ↑ Aspasia ↓.
  54. ↑ Hagios Triast ↓.
  55. ↑ a b c d e f g h i Gonczarow i Zabłocki 2012 ↓, s. 6.
  56. ↑ Trud ↓.
  57. ↑ Kazak ↓.
  58. ↑ Olga ↓.
  59. ↑ Rostov ↓.
  60. ↑ Maria ↓.
  61. ↑ Reventazon ↓.
  62. ↑ Hagios Marcos ↓.
  63. ↑ Marigo ↓.
  64. ↑ a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 333.
  65. ↑ a b Gonczarow i Zabłocki 2012 ↓, s. 7.

Bibliografia

  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 1 of 3 - Years 1914, 1915, 1916 in date order. naval-history.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 - January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 - September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
  • Andriej Gonczarow, Władimir Zabłocki: U-booty Kajzera na Morzu Czarnym cz. 2. okretypodwodne.edu.pl, 2012-08-28. [dostęp 2022-08-13].
  • Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: Aghia Arene. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Aghios Johannes. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Aghios Nicolaos. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Aspasia. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Birkhall. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: By George. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ermine. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Evangelistria. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Hagios Marcos. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Hagios Nicolaos. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Hagios Triast. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMT Helgian. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Freiherr Volkhard von Bothmer. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Johannes Kirchner. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Hans Georg Lübbe. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kazak. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kleopatra. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Marigo. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Minnewaska. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: New Zealand Transport. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Olga. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Pannomitis. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Princess Alberta. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Reventazon. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Rostov. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 23. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Trocas. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Trud. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC 23. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Unidentified lighter. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Venus. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Xiphias. uboat.net. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
  • Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships of World War I. John Moore (red.). London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Witold Koszela: Zapomniana flota. Okręty Austro-Węgier w I wojnie światowej. Oświęcim: Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-199-2.
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
  • Robert Cecil Stern: The hunter hunted: Submarine versus submarine: encounters from World War I to the present. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 2007. ISBN 1-59114-379-9.
  • Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
  • Igor Witkowski: U-booty. Historia niemieckich okrętów podwodnych. Warszawa: WIS-2, 2009. ISBN 978-83-88259-45-6.
Okręty podwodne typu UC II

Kaiserliche Marine

Media użyte na tej stronie

Flag of Italy (1861–1946).svg
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
War Ensign of Germany (1903–1919).svg
War Ensign of the en:German Empire from 1903-1919 (correction of date shown on image which shows 1918). Based on image of coat of arms at [1]. Currently unable to add further details for crown or further details to sceptor due to lack of high-quality images of the coat of arms.
Naval Ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Ensign of France.svg
Marine Nationale and French merchant ensign. Used from 1794 to 1814/1815, and from 1848 to present.
Notice that its proportions differ from those of the French civil flag. (ensign : 30:33:37, civil : 1/3,1/3,1/3)
Naval Ensign of Austria-Hungary (1894–1915).svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Naval Ensign of Austria-Hungary, used from 1894 to 1915.
Civil Ensign of the United Kingdom.svg
Red Ensign, Civil Ensign of the United Kingdom
Flag of Russian Empire for private use (1914–1917).svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape., Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of the Russian Empire, used from 1914–1917.
Note: Private use only, unofficial.
Flag of Spain (1785–1873, 1875–1931).svg
Autor: previous version User:Ignaciogavira ; current version HansenBCN, designs from SanchoPanzaXXI, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931)
German submarine UC-58 NH 111103.jpg
Title: German Submarine UC-58 Caption: Interior of a German submarine.
Simsadus- London; The American navy in Europe (1920) (14580064668 - UC 56).jpg
Autor: Internet Archive Book Images, Licencja: No restrictions
German submarine UC 56 after internment at Santander

Identifier: simsaduslondonam00leig (find matches)
Title: Simsadus: London; The American navy in Europe
Year: 1920 (1920s)
Authors: Leighton, John Langdon. (from old catalog)
Subjects: United States. Navy World War, 1914-1918
Publisher: New York, H. Holt and company
Contributing Library: The Library of Congress
Digitizing Sponsor: Sloan Foundation

View Book Page: Book Viewer
About This Book: Catalog Entry
View All Images: All Images From Book
Click here to view book online to see this illustration in context in a browseable online version of this book.

Text Appearing Before Image:
'
 Text Appearing After Image:
THE ESTABLISHMENT OF BASES 41 seen when it suddenly came to the surface within200 yards of the Tucker. The Tucker immedi-ately opened fire with her forward gun, and at fullspeed, ran towards it to attack it with depth charges.The submarine immediately submerged. The de-stroyer then passed over to the spot where the sub-marine had submerged, dropped several depth charges,and described a circle in order to pass over thesame spot again. While the Tucker was thusmanoeuvering, the submarine came to the surfaceagain and the Tucker opened fire, one of theshells apparently hitting it. Again, the submarinesubmerged and the Tucker passed over the spotdropping depth charges. A few moments later thebow of the submarine appeared above the waves, at anangle which indicated that all was not well on board,and then slowly sank. The Commanding Officer, inhanding in his report of this encounter, felt convincedthat a submarine had been destroyed. In consultingthe charts of submarine movements, which I sh

Note About Images

Please note that these images are extracted from scanned page images that may have been digitally enhanced for readability - coloration and appearance of these illustrations may not perfectly resemble the original work.
Flag of Greece (1822-1978).svg
Flaga Grecji (1822-1970 i 1974-1978)