SS Łódź (1907)

SS Łódź

Poprzednie nazwy	"Kovno"
Następne nazwy	ORP Sławomir Czerwiński
Bandera	Polska
Port macierzysty	Gdynia
Armator	Polbryt
Dane podstawowe
Typ	parowiec
Materiał	stal
Historia
Stocznia	Earle'sShipbuilding and Engineering Co. Ltd., Hull (Wlk. Brytania
Data wodowania	1907
Data oddania do eksploatacji	1907
Data wycofania ze służby	październik 1932 – dalej do 1938 jako ORP Sławomir Czerwiński
Dane techniczne
Nośność (DWT)	3510
Liczebność załogi	40
Liczba pasażerów	200
Długość całkowita (L)	103 m
Długość linii wodnej	96,90 m
Szerokość (B)	12,50 m
Zanurzenie (D)	5,60 m
Pojemność	brutto: 2450 RT netto: 1477 RT
Napęd mechaniczny
Silnik	maszyna parowa potrójnego rozprężania
Moc silnika	1500 KM
Liczba śrub napędowych	1
Prędkość maks.	10 (w nowości ok. 12 w.) w.

SS Łódź − statek towarowo-pasażerski zakupiony w roku 1929 przez polsko-brytyjską spółkę armatorską „Polbryt” (75% udziałów kapitału polskiego) od angielskiego armatora Ellerman & Wilson Line dla obsługi pierwszego etapu transoceanicznych emigranckich szlaków z Polski przez porty Wielkiej Brytanii (do tej pory tylko przez porty niemieckie), między innymi do Ameryki Północnej.

Inicjatorem tego przedsięwzięcia był rząd polski, który chciał skierować krajową falę emigracji przez jedyny podówczas polski port morski, budowaną od 1924 roku Gdynię. Dla tego celu utworzono przedsiębiorstwo żeglugowe "Polbryt".

Zakupiono 4 statki, w tym dwa zbudowane na początku XX wieku. Były to: dwa niemal identyczne SS Rewa (200 pasażerów) i SS "Łódź" (200 emigrantów + kilkanaście w kabinach) oraz SS Warszawa (322 pasażerów) i SS Premjer (450 pasażerów)^[1].

Statki te w swojej koncepcji przewozu ludzi wyprzedzały rozwiązania w tym zakresie o około 15 lat. Na typowych statkach handlowych, w ładowniach, na ich międzypokładach, urządzano prymitywne sypialnie, jadalnie i umywalnie). Na tych statkach pozostawiono niewielkie chłodzone ładownie (na "Łodzi" ok. 550 m³) dla równoczesnego transportu do Wielkiej Brytanii polskiego masła i wędlin. Pasażerowie z tych statków przesiadali się w Hull i Londynie na brytyjskie transatlantyki, aby nimi dopłynąć (przede wszystkim III klasą) do Ameryki Północnej^[2].

Pierwszym dowódcą "Łodzi" – krótko – był kpt Mieczysław Burhardt (wcześniej 1. dowódca transportowca PMW "Warta"). Po nim dowództwo objął kpt Albert Turzański i pozostał na niej do czasu sprzedania statku Polskiej Marynarce Wojennej^[3].

SS "Łódź" była pierwszym statkiem pod polską banderą, który posiadał radionamiernik^[4].

W kilka lat po powstaniu "Polbrytu", w roku 1931, Stany Zjednoczone wprowadziły drastyczne cięcia kwot imigranckich, a tym samym przedsięwzięcie "Polbrytu" straciło rację bytu.

SS Łódź, jako najstarszy statek armatora, musiała odejść^[5]. W październiku 1932 r. zakupiła ją Polska Marynarka Wojenna z przeznaczeniem na bazę flotylli okrętów podwodnych. Pod nazwą ORP Sławomir Czerwiński jednostka była eksploatowana do roku 1938, kiedy to oddano ją na złom^[6].

Dowódcą ORP Sławomir Czerwiński był kmdr por. Mieczysław Burhardt^[7].

Przypisy

Bibliografia

• [reklama "Polbrytu" ilustrowane zdjęciami "Rewy" i "Łodzi"]; [w:] "Morze", luty-marzec 1930
• [dwa zdjęcia załogi ss "Łódź" wraz z kpt. A. Turzańskim]; [w:] "Łódź w Ilustracji", 16 XI 1930, nr 47, s. 3.
• Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1989. ISBN 978-83-100-8902-1.
• Zygmunt Jan Tyszel: Pod ojczystą banderą. Katowice: Liga Morska i Rzeczna Okręgu Zagłębia Węglowego, 1930.
• Miciński Jerzy, Księga statków polskich, 1918-1945. Tom II, Gdańsk 1997, ss. 59, 174, 178, 181, 182, 184-188, 230, 333.
• Zagrodzki Wacław, Ze wspomnień; [w:] Na morze o chleb i przygodę
• Szczygielski Tadeusz, Pod obcą i polską banderą (rozdz. "Być albo nie być kapitana Turzańskiego")