Sadów

Artykuł

50°40′17″N 18°44′59″E

- błąd

39 m

WD

50°40'N, 18°44'E, 50°36'N, 18°42'E

- błąd

2318 m

Odległość

1340 m

Sadów
wieś
Ilustracja
Murowany kościół z XIV wieku (przed renowacją ścian frontowych) oraz dzwonnica z XVII wieku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

lubliniecki

Gmina

Koszęcin

Liczba ludności 

1065

Strefa numeracyjna

35

Kod pocztowy

42-700[1]

Tablice rejestracyjne

SLU

SIMC

0135533

Położenie na mapie gminy Koszęcin
Mapa konturowa gminy Koszęcin, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Sadów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Sadów”
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego
Mapa konturowa powiatu lublinieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sadów”
Ziemia50°40′17″N 18°44′59″E/50,671389 18,749722
Strona internetowa

Sadów (śl. Sodowje, niem. Sodow) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Koszęcin. W latach 1945-55 siedziba gminy Sadów.

Nazwa

Nazwa pochodzi od słowa sad oznaczającej miejsce porośnięte drzewami owocowymi[2]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Sadow podając jej znaczenie "Gartenland" czyli w języku polskim "ziemia ogrodów"[2]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Sodow[2] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol."Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego") miejscowość wymieniona jest pod nazwą Sadowe[3][4].

Polską nazwę Sadów śląską Sodów oraz zgermanizowaną nazwę Sodow wymienia również w 1896 roku śląski pisarz Konstanty Damrot[5].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Sadów[6][7]
SIMCNazwaRodzaj
1002900Kopce (hist. Kopca)[8]część wsi
1002923Podlesie (niem. Waldhof)[8]część wsi

Historia

Podczas niemieckiego spisu powszechnego w 1910 roku z ogólem 630 mieszkańców 586 zadeklarowało język polski jako ojczysty, a 44 język niemiecki[9].

W ramach plebiscytu na Górnym Śląsku w 1921 roku w Sadowie 304 głosów oddano za pozostaniem w Niemczech, a 149 za przyłączeniem do Polski[10].

Zabytki

Na terenie wsi znajduje się gotycki murowany kościół św. Józefa, konsekrowany w 1331 roku. Jest on jednym z najstarszych kościołów na Śląsku. Do parafii należą obecnie miejscowości Wierzbie, Droniowice oraz Harbułtowice. Wcześniej, do 1869 roku należały do niej 34 miejscowości m.in. Koszęcin, Boronów, Rusinowice i Olszyna wraz z otaczającymi je siołami. Parafia sadowska wzmiankowana była już w połowie XIII wieku.

Wybudowana przy kościele w XVII wieku dzwonnica znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa śląskiego. W dzwonnicy wiszą dwa dzwony, jeden z roku 1486, drugi z XVII wieku.

W miejscowości znajdują się także:

  • Szkoła podstawowa i przedszkole,
  • Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, założona w 1925 r.,
  • Klub sportowy LKS Pokój Sadów
  • Dwa pomnikowe głazy narzutowe, jeden z nich określany jest mianem Pomnik Schilla.
  • Boisko do piłki nożnej.

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1131 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 74, OCLC 456751858 (niem.).
  3. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  4. ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
  5. ↑ Konstanty Damrot, "Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung : mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen : Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde", Verlag von Felix Kasprzyk, Beuthen 1896
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  8. ↑ a b Lublinitz, 1883.
  9. ↑ Königlich Preussisches Statistisches Landesamt (Hrsg.), Heft VI Regierungsbezirk Oppeln, „Gemeindelexikon für die Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln. Auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom. 1. Dezember 1910 und anderer amtlicher Quellen bearbeitet vom Königlich Preussischen Statistischen Landesamte.”, Verlag des Königlichen Statistischen Landesamtes, 1912.
  10. ↑ Wyniki plebiscytu na Górnym Śląsku, Stefan Dziewulski, odbytka z "ekonomisty", Warszawa 1922 [1]
Gmina Koszęcin
Wsie
Kolonie
Integralne cz.
miejscowości

POL gmina Koszęcin COA new.svg

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Lubliniec County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubliniec County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.87 N
  • S: 50.48 N
  • W: 18.45 E
  • E: 19.13 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Gmina Koszęcin location map.png
Autor:
Twórcy OpenStreetMap
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of gmina Koszęcin, Poland
Sadów kościół75.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół w Sadowie, gmina Koszecin, powiat lubliniecki, województwo śląskie