Sady (województwo opolskie)

Artykuł50°37′46″N 17°39′15″E
- błąd39 m
WD50°42'N, 17°42'E
- błąd19711 m
Odległość1038 m
Sady
—wieś—
Państwo Polska
Województwo opolskie
Powiatopolski
GminaNiemodlin
Liczba ludności (2012)234[1]
Strefa numeracyjna77
Kod pocztowy49-100[2]
Tablice rejestracyjneOPO
SIMC0500197
Położenie na mapie gminy Niemodlin
Mapa konturowa gminy Niemodlin, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Sady”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sady”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Sady”
Ziemia50°37′46″N 17°39′15″E/50,629444 17,654167

Sady (niem. Baumgarten) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Niemodlin[3].

Wieś położona na południowy wschód od Niemodlina.

Historia

Wieś wzmiankowana w dokumentach po raz pierwszy w 1375 roku.

W 1440 roku stanowiła własność rycerza Hansa Pange. Świadczy o tym dokument wystawiony przez Bernarda Niemodlińskiego 10 stycznia tegoż roku. Książę przekazał wtedy Hansowi Pange z Sadów (Baumgarten), jako nagrodę za wierną służbę, „stary młyn przed miastem z całym jego urządzeniem, ze stawem, lasem i wzgórzem – ze wszystkim, co od dawna do niego należy”.

W 1683 roku wieś została kupiona przez pana na Niemodlinie Zygfryda Erdmanna von Zierotin za sumę 17.000 talarów i włączona do dóbr niemodlińskich (Herrschaft Falkenberg).

Od roku 1715 Sady wraz z pobliskimi Skarbiszowicami i Wydrowicami należały do dóbr tułowickich, które po odłączeniu od dóbr niemodlińskich stały się samodzielnym państwem stanowym Herrschaft Tillowitz. Dobra szlacheckie w Sadach tworzyły dominium gospodarujące na 1 107 ha z folwarkiem, w którym hodowano niewielkie ilości trzody i bydła. Gmina wiejska liczyła 46 domów, 350 mieszkańców oraz 35 gospodarstw chłopskich i zagrodniczych, zajmujących 830 ha ziemi. W wiosce znajdował się stary cmentarz i ruiny dawnego kościoła z kamieniem nagrobnym jednego z hrabiów Pücklerów z Grodźca. Katolicy uczęszczali do kościoła w Prądach, a 98 miejscowych protestantów do kościoła ewangelickiego w Niemodlinie. Szkołę dla 120 dzieci nauczanych przez jednego nauczyciela wybudowano w Sadach w 1844 roku.

Administracyjnie Sady w latach od 1742 do 1816 należały do powiatu prudnickiego, natomiast od roku 1817 wieś weszła w skład powiatu niemodlińskiego.

W okresie międzywojennym miejscowość zamieszkiwało 500 osób, które utrzymywały się z rolnictwa i leśnictwa oraz z rzemiosła i pracy w przemyśle, kilka osób zajmowało się handlem. W 1930 roku przy pomocy kolonistów z Westfalii zostały zasiedlone tutejsze dobra szlacheckie, przy czym wykarczowano 150 ha lasu.

Po II wojnie światowej miejscowość otrzymała w 1945 roku nazwę Baruszewice zmienioną w 1946 na Sady[4], co jest tłumaczeniem przedwojennej historycznej nazwy Baumgarten (w 1447 wymieniana jako Bomgarte). W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie opolskim.

Obecnie miejscowość liczy około 240 mieszkańców.

W Sadach urodził się w 1897 roku Wilhelm Goldmann, jeden z największych wydawców niemieckiej literatury, dzieł naukowych i popularnonaukowych, powieści kryminalnych, założyciel wydawnictwa Wilhelm Goldmann-Verlag w Lipsku. Obecnie wydawnictwo Goldmanna wchodzi w skład koncernu Bertelsmanna.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1131 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

Bibliografia

  • Elżbieta Woźniak, Mariusz Woźniak: Od Tillowitz do Tułowic: UG Tułowice, 2007
  • Paszkowska Aleksandra: Zamek w Niemodlinie dzieje i architektura: Niemodlińskie Towarzystwo Regionalne, 2007
  • Puls Niemodlina nr 37 (8) 2007
Gmina Niemodlin
Miasto
Wsie
Części
miejscowości
  • Gościejowice Małe
  • Kolonia Leśna
  • Kolonia Robotnicza
  • Mała Góra
  • Marszów
  • Pielgrzymowice

Gmina Niemodlin

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Opole County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.00 N
  • S: 50.49 N
  • W: 17.42 E
  • E: 18.37 E