Sam w domu (seria filmów)

Sam w domu (ang. Home Alone) – seria sześciu amerykańskich filmów familijnych zapoczątkowanych przez Chrisa Columbusa. Filmy stworzono w wytwórni 20th Century Studios (1–5) i Disney+ (6) i wydano w latach 1990–2021. Pierwsze dwie części reżyserował Chris Columbus, trzecią Raja Gosnell, czwartą Rod Daniel, piątą Peter Hewitt, a szóstą Dan Mazer.

Fabuła serii opiera się na historii dzieci, które w okresie Świąt Bożego Narodzenia zostają same i muszą zmierzyć się z obroną siebie i swojego domu przed przestępcami.

Lista filmów

Krótki film

19 grudnia 2018 roku firma Google wydała reklamę Home Alone again with the Google Assistant promującą Asystenta Google. Macaulay Culkin po 28 latach od pierwszej części z serii, odtwarza sceny z filmu Kevin sam w domu. Ralph Foody, Joe Pesci i Daniel Stern również pojawiają się w swoich rolach poprzez nagrania archiwalne^[2].

Produkcja i odbiór

Kevin sam w domu

(c) photo by Alan Light, CC BY 2.0

Macaulay Culkin w 1991, odtwórca roli Kevina

Pomysł na film pochodzi od Chrisa Columbusa, który jest reżyserem pierwszych dwóch części. Pierwszy film z serii miał powstać w wytwórni Warner Bros., a jego budżet ustalono na 14 000 000 $. Jednak projekt przejęła 20th Century Fox i zwiększyła go do 17 000 000 $^[3]. Okres zdjęciowy trwał od lutego do maja 1990 roku, zdjęcia do filmu zrealizowano w Chicago, Evanston, Winnetce, Wilmette, Oak Park i Highland Park oraz w Paryżu. Premiera kinowa odbyła się 10 listopada 1990 roku. W pierwszy weekend film zarobił 17 000 000 $ i stał się na tyle popularny, że wyświetlano go w kinach jeszcze długo po okresie świątecznym. Przez dwanaście tygodni utrzymywał się na pierwszym miejscu amerykańskiego box office’u, a przez kolejnych dziesięć plasował się w pierwszej dziesiątce. Ostatecznie film na całym świecie zarobił ponad 477 000 000 $, a w samych tylko Stanach przyniósł 285 000 000 $ zysku i stał najbardziej dochodowym filmem roku w Ameryce Północnej^[4].

Mimo dużej popularności wśród widzów, film został przyjęty z mieszanymi ocenami przez krytyków. Internetowy serwis Rotten Tomatoes, opierając się na 41 recenzjach ze średnią ocen 5.2/10, przyznał mu 54%, czyli „zgniły”^[5]. Z kolei Metacritic, który stosuje standardową skalę ocen, po przejrzeniu stu recenzji oszacował jego wynik na 63, ze wskazaniem na „ogólnie sprzyjające”^[6].

Kevin sam w Nowym Jorku

Po sukcesie filmu producenci postanowili stworzyć kontynuację przygód Kevina. Budżet produkcji wyniósł 28 000 000 $, zaangażowano tych samych twórców i tę samą obsadę co w pierwszej części. Okres zdjęciowy trwał od 9 grudnia 1991 roku do 1 maja 1992 roku. Zdjęcia zrealizowano w Nowym Jorku, Chicago, Winnetce, Los Angeles, Universal City, Long Beach i Malibu. Kinowa premiera filmu odbyła się 20 listopada 1992 roku. Film łącznie zarobił 173 000 000 $ w Stanach Zjednoczonych i 359 000 000 $ na całym świecie^[7].

Mimo uzyskania dużej popularności film został negatywnie odebrany przez krytyków. Serwis Rotten Tomatoes, opierając się na opiniach z 25 recenzji, przyznał mu wynik 24%, czyli „zgniły”^[8].

Alex sam w domu

Plany powstania trzeciej części pojawiły się już na etapie produkcji drugiej. Chciano wykorzystać znaną obsadę jak również głównego bohatera. Jednak Macaulay Culkin i kilku aktorów zrezygnowało z kontynuowania projektu. Do pomysłu wrócono w połowie lat 90, nie udało się jednak skompletować pierwotnej obsady, dlatego zaczęto tworzyć nową historię. Chris Columbus odłączył się od produkcji nowej części, a jego miejsce zajął Raja Gosnell, za scenariusz dalej odpowiadał John Hughes. Do kontynuacji zebrano nową obsadę aktorów nie związaną z poprzednimi częściami^[9]. Budżet produkcji ustalono na 32 000 000 $. Zdjęcia do filmu trwały od 2 grudnia 1996 roku do 22 marca 1997 roku, a sceny kręcono w Chicago, Evanston, San Francisco, Skokie i Hongkongu. Kinowa premiera filmu odbyła się 12 grudnia 1997 roku. Podczas otwarcia film zarobił 5 085 482 $, łącznie 79 082 515 $, w Stanach Zjednoczonych 30 882 515 $.^[10].

Film został negatywnie odebrany przez krytyków. Serwis Rotten Tomatoes przyznał mu wynik 27%, czyli „zgniły”^[11].

Kevin sam w domu 4

Czwarta część została wyreżyserowana przez Roda Daniela i miała swoją premierę jako film telewizyjny na antenie ABC Network 3 listopada 2002 roku. Produkcja nigdy nie trafiła do kin. Fabuła opiera się na kontynuacji życia rodziny McCallisterów jednak ze zmienioną obsadą aktorów. Zdjęcia kręcone były w Kapsztadzie^[12].

Film został bardzo krytycznie oceniony. Clint Morris z Moviehole przyznał mu ocenę 1/5^[13]. Joly Herman z Common Sense Media przyznał mu 1/5^[14]. Jerry Roberts z Armchair Media przyznał 1/4^[15]. Sue Robinson z brytyjskiego tygodnika Radio Times ocenił film 1/5^[16].

Finn sam w domu

Prace nad piątym filmem z serii rozpoczęły się pod koniec 2011 roku jako koprodukcja pomiędzy ABC Family i Fox TV Studios. Reżyserem został Peter Hewitt, a za scenariusz odpowiadali Aaron Ginsburg i Wade McIntyre. Stworzono nową historię która opiera się na przygodach rodziny Baxterów. Jako głównego bohatera wybrano Christiana Martyna. Zdjęcia kręcone były od stycznia do marca 2012 roku w Kanadzie w mieście Winnipeg. Telewizyjna premiera filmu odbyła się 25 listopada 2012 roku na kanale ABC Family. Produkcja nigdy nie trafiła do kin^[17]. Krajowa sprzedaż zapisu filmu DVD wyniosła 895 381$^[18].

Film dostał mieszane recenzje, IMDb ocenił go 3,5/10^[19], Emily Ashby z Common Sense Media ocenia go 2/5^[20].

Nareszcie sam w domu

W sierpniu 2019 roku wytwórnia 20th Century Studios została przejęta przez Walta Disneya. Dyrektor generalny Robert Iger ogłosił, że powstaje nowy film z serii Sam w domu. Będzie on opublikowany w serwisie strumieniowym Disney+. Scenariusz napisali Mikey Day i Streeter Seidell, producentmi filmu zostali Hutch Parker i Dan Wilson. Zdjęcia rozpoczęły się w marcu 2020 roku w Montrealu jednak z powodu pandemii COVID-19 zostały przełożone^[21]. W listopadzie 2020 roku Disney ogłosił, że produkcje wszystkich jego filmów, które zostały przełożone z powodu pandemii, zostały wznowione.

12 sierpnia 2021 roku na Disney+ poinformował że premiera filmu odbędzie się 12 listopada 2021. 12 października 2021 roku na oficjalnym kanale 20th Century Studios na YouTube został zaprezentowany zwiastun filmu^[22].

Obsada i twórcy

Obsada

Twórcy

Zysk finansowy

Kevin sam w domu na całym świecie zarobił ponad 477 000 000 dolarów, a w samych tylko Stanach przyniósł 285 000 000 dolarów zysku i stał się najbardziej dochodowym filmem roku w Ameryce Północnej Znalazł się także w Księdze rekordów Guinnessa jako najbardziej dochodowa komedia wszech czasów. Kevin sam w Nowym Jorku również przyniosł ogromny sukces finansowy, biorąc pod uwagę średni budżet przeznaczony na produkcję^[23]. Trzecia część w porównaniu do poprzednich zarobiła zdecydowanie mniej biorąc pod uwagę dużą rozpiętość czasową między częściami oraz zmianę aktorów.

Kevin sam w domu 4, Finn sam w domu i Nareszcie sam w domu nie znalazły się w zestawieniu, gdyż nie były emitowane w kinach i ich produkcja określona jest mianem niskobudżetowych.

– świat
– Stany Zjednoczone

Informacje odnośnie do dochodów i budżetów poszczególnych filmów

Film	Rok	Dochód (USD)	Dochód (USD)	Budżet (USD) (szacunkowo)	Dochód jako procent budżetu	Źródła
1. Kevin sam w domu	1990	477 063 114	285 761 243	18 000 000	2650%	[24]
2. Kevin sam w Nowym Jorku	1992	365 154 932	173 585 516	28 000 000	1304%	[25]
3. Alex – sam w domu	1997	79 082 515	30 882 515	32 000 000	247%	[26]
W sumie		921 300 561	490 229 274	78 000 000	1181%

Przypisy

Filmy w reżyserii Chrisa Columbusa

1980–89	Zwariowana noc (1987) Hotel złamanych serc (1988)
1990–99	Kevin sam w domu (1990) Tylko samotni (1991) Kevin sam w Nowym Jorku (1992) Pani Doubtfire (1993) Dziewięć miesięcy (1995) Mamuśka (1998) Człowiek przyszłości (1999)
2000–09	Harry Potter i Kamień Filozoficzny (2001) Harry Potter i Komnata Tajemnic (2002) Rent (2005) Kocham cię, Beth Cooper (2009)
2010–19	Percy Jackson i bogowie olimpijscy: Złodziej pioruna (2010) Piksele (2015)

(c) Luigi Novi, CC BY 3.0

• Portal:Film