Samolot transportowy

C-130 Hercules w barwach Sił Powietrznych

Samolot transportowy (ang. transport aircraft) – samolot dostosowany głównie do przewozu osób i/lub towarów[1].

Współczesne samoloty transportowe, w zależności od typu, mogą unieść od 40 do 250 ton ładunku, a samoloty pasażerskie znacznie mniej (do kilku ton). Należy też pamiętać, iż ładowność samolotu jest zmienna, gdyż zależy od odległości, jaką ma on do pokonania bez tankowania. Ograniczeniem jest również zdolność lotniska do przyjęcia, a ściślej rzecz biorąc do startu samolotu – decydującym czynnikiem jest długość pasa startowego. W takim wypadku samolot może wziąć mniej ładunku lub paliwa.

Dodatkowym utrudnieniem przy przewozie ładunków jest konstrukcja samolotu, która uniemożliwia załadunek towarów zbyt wysokich, szerokich, długich, a także zbyt ciężkich. Popularną metodą przewozu towarów jest tworzenie jednostek ładunkowych w postaci kontenerów i palet, ułatwiających przeładunki i manipulacje. Towary przewożone na lekkich paletach obciąga się folią lub specjalnymi siatkami.

Zarówno urządzenia przeładunkowe, jak i wnętrza samolotów towarowych są wyposażone w rolki, po których przesuwa się jednostki ładunkowe. Tego rodzaju urządzenia nie są instalowane w samolotach pasażerskich.

Obecnie największym samolotem transportowym na świecie jest An-225 Mrija – masa użyteczna 400 ton, wyprodukowano tylko jedną sztukę, druga niekompletna (zaniechana) oraz An-124 Rusłan – masa użyteczna 150 ton, produkowany seryjnie.

Największym wyprodukowanym samolotem transportowym o napędzie turbośmigłowym jest radziecki An-22, jednakże problemy z zespołem napędowym (wibracje) sprawiły, iż praktycznie wyszedł z użycia.

Z maszyn produkowanych poza Rosją (i ZSRR) do największych należą: C-5 Galaxy i C-17.

Porównanie samolotów

SamolotŁadowność max. [t]Objętość użyteczna [m³]
Beechcraft King Air1,25
Cessna 4061,26,5
Fairchild Metro II1,412
Dornier 2281,517
Embraer EMB 110 Bandeirante1,5614
Let L-410 UVP-E1,611
Beechcraft 1900C1,715,3
Beechcraft 1900D2,118,9
Fairchild Metro III2,112
Dassault Falcon 202,514
Cessna 208B Super Cargomaster2,916
Short 330325
Embraer EMB 120 Brasilia3,331,1
Short 3603,540
Douglas DC-33,535
Saab 3403,8635
ATR 42-3205,554
Fokker F275,945
Antonow An-265,555
Hawker Siddeley HS 748655
Antonow An-746,545
Antonow An-326,730
ATR 72-2008,575,5
BAe 14610,570
Douglas DC-613125
Lockheed L-188 Electra14,591
Boeing B737-300 QC14,882
Boeing B737-20015105
Antonow An-121890
Lockheed L100-3021140
Boeing B727-100 F21,2108
Boeing B727-200 F24144
Boeing B757-200S F30,7180
Boeing B757-23P F39,7187
Boeing B70740145
Douglas DC8-54/5541180
Boeing 767-200 F42370
Airbus A300 B4-200 F45391,4
Ilyushin IL7645180
Ilyushin IL76-TD45,7185
McDonnell Douglas DC8-62 F45200
McDonnell Douglas DC8-71 F47235
McDonnell Douglas DC8-73 F49,4234,3
Antonow An-2250650
Lockheed L1011 Tristar55420
Boeing 767-300 F60454
McDonnell Douglas DC10-3066350
McDonnell Douglas MD-11 F89,2498
Boeing 747-10096724
Boeing 747-200110725
Boeing 777F112653
Boeing 747-400120764
Antonow An-124120700
Boeing 747-8F140,5858,4
Antonow An-2252501300
Antonow An-7047313
CASA C-295M*9,25
Lockheed C-130E Hercules*20,4

(*) używany przez Siły Powietrzne

Przypisy

Media użyte na tej stronie

A CASA C-295.jpg
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Samolot transportowy CASA C-295 (#024) stacjonująca w 8 Bazie Lotnictwa Transportowego w Krakowie
C-130 0138.JPG

Polish C-130
C-17 test sortie.jpg
Należący do Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych testowy Boeing C-17 Globemaster III T-1 przelatujący nad doliną Owens w Kalifornii w drodze do bazy Edwards po trwającej 208 dni modernizacji w San Antonio, w Teksasie. T-1 jest pierwszym należącym do USAF egzemplarzem C-17 zbudowanym do przeprowadzania testów rozwojowych.
Antonov An-22 2.jpg
Autor: Dmitry A. Mottl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Antonov An-22 "Antaeus"